Уладзімір Караткевіч - Паэзія розных гадоў

Апошні снегапад забіў марозы,
Стаў на халву падобны брудны снег,
І раптам залацістая мімоза
Галінкі працягнула да мяне.
Ва ўсіх прахожых прамакаюць ногі,
Бруіцца ля панеляў каламуць,
А тут краплінкі сонца залатога
За змятую траячку ўсім даюць.
Пяшчотны, залацісты пух гусіны.
Каму цябе падорыць добры гном?
Хіба што гэтай маладой дзяўчыне,
Што тузае машынку за акном.
У тлуме уваходных і выходных
Хай на хвіліну усміхнецца мне,
Успомніць пра вясну, пра лес свабодны
І адпачынак дасць сваёй спіне.
Шуміць па вуліцах халодны вецер,
А я прынёс праменні ў цёмны дом,
І стала трошкі больш святла на свеце,
І ў сэрцы дзеўчыны, што за акном.

Апоры мастоў, як скалы.
Нявы буркатлівы сон.
Над Стрэлкай, на захадзе алым
Цені рагатых калон.

Бялёса. Блакітна. Шырока.
Халодная ноч, як дым,
І шчасця танюткага крокі
Мяшаюцца з крокам маім.

Ў сініх лугах, на світанні
Ў ззянні вясёлкавых траў
Я вырасціў гэта каханне
І ў рукі твае аддаў.

А заўтра яно знікае
Ў паўдзённай чужой старане.
Горад, за што ты караеш?
За што забіваеш мяне?

Заўтра мне распінацца,
Тужыць па яму, як калісь,
Бо вежам тваім і палацам
Справы няма да зямлі.

Прыйду наступнаю ноччу,
Пабачу ракі свінец
І сфінкс халодныя вочы
Узніме з вады на мяне.

І скажа: "Цёпла на Ніле,
А тут халодная золь.
Паўсюль аднолькавым пылам
Стаюць каханне і боль.

І людзям вяртацца не трэба
Да любых сэрцу магіл".
" - Сфінкс, мы жывём пад небам,
Небам песні і небам тугі.

Тысячы тысяч світанняў
Я сонца чакаю з тугой.
Ўся мудрасць твайго маўчання
Не варта пакуты маёй".
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
І сфінкс халодны, цвярозы
Схіліць сваю галаву,
Пакоціць каменныя слёзы,
Цяжкія слёзы ў Няву.

Ў парку, пад ліхтарамі
Клічуць агні да вітрын:
"Палёт дагары нагамі!
Тры рублі за дзесяць хвілін".

Прывязаныя як трэба,
Пад крыкі дзяўчат і друзей
Людзі ў чорнае неба
Лятуць па стромай дузе.

Штодзённа ў змроку пахмурным,
Звысок аглядаючы свет,
Ў касу прыходзіць дурань,
Важна купляе білет.

І выкладае паважна
Схоўшчыку ў мяккі кулак
Грошы ў тугім бумажніку,
Пропуск і партабак.

І выкладае ў прыдачу
Дзесяць ключоў да ўсяго:
Ключ ад машыны, ад дачы,
Ключ ад сэрца свайго.

З годна падціснутым ротам
Ў неба ўзлятае цень.
Дзесяць мінут палёту:
Хопіць на цэлы дзень.

Ў зорным касмічным пыле
Боўтае пяткамі ён,
І за спіной, як крылы,
Драпавы палітон.

Па-над зіхоткім і хмурым
Горадам дзіўнай красы
Горды лятаючы дурань
Проста ў хмарах вісіць.

На чашніцкай зямлі бярозы і дубкі,
На чашніцкай зямлі - французскія штыкі.
Іржавых ядзер круглыя галовы
Ў разор выкідвае нарог суровы.

Тут сталі у дванаццатым сцяной,
Каб не прайшоў на поўнач Удзіно,
Салдат штыком і партызан сякерай
Тут затрымалі яраснага звера.

І спачываюць ад жыццёвых бур.
Тут быў уратаваны Пецярбург.
Палацы неўскія не запалалі,
Таму што тут крыві не шкадавалі.

Самаахвярна людзі збераглі
На гэтым полі - Марсавы палі,
Пахмурных сфінксаў, што ў тумане млеюць,
Юнацтва Пушкіна у ліпавых алеях,
Канаўкі Зімняй сонны супакой,
Палёт Пятра над гордаю ракой.

У горадзе без тралейбусаў,
над імклівай няўмоўчнай ракой,
На вуліцы Касманаўтаў - хата маці маёй,
На вуліцы Касманаўтаў, дзе ўлетку бубняць чмялі,
На самай мне любай вуліцы з усіх,
што ёсць на зямлі...
Пасталі дамы ў пажары каралавых арабін -
Шаснаццаць аднапавярховых і двухпавярховы адзін.
А поруч з імі узносяцца над стромай садоў залатых
Велічны гмах піўзавода і дом Грамады глухіх.
Хто там смяецца з'едліва? Лепей няхай маўчыць!
Па гэтым па цёплым пыле я вуды нёс на плячы.
Тут маці мая ля брамы, як выплыве месяца рог,
Чакае нястомнага сына з далёкіх-далёкіх дарог...
Асенняй імжой безнадзейнай і вясной,
калі гоняць кароў,
Адзіная з тысяч вуліц, ты - святло маё і любоў.
Нідзе ў сусвеце не стрэнеш стрэх і кветак такіх,
Тут гусі такія паважныя, бы з Марса вывезлі іх,
І нідзе не песціў на свеце ніякі вішнёвы сад
Такіх немаўлят крыклівых і такіх пяшчотных дзяўчат.
Дзяўчат, што ўсю ноч да світання купальскай добрай
парой
Спяваюць зорныя песні пра вярбу над ціхай вадой.
Спявайце, дзяўчаты, спявайце, каб адпачыць салаўю,
Пра сон і вільготныя веі, пра апошнюю страту маю...
Нябачны нікому на свеце, стаю і слухаю вас,
Каб сэрца не сумавала ў чорны паўночны час...
Вуліца Касманаўтаў збягае ў лагчыну з гары.
Вытокі яе - у горадзе, вусце яе - у Дняпры.
Направа - дамы і краны, і шызы з комінаў дым,
Налева - Дняпро і абрывы, і аблокі над гэтым усім.
Цяпер жа, далёка за поўнач, як згаслі агеньчыкі ўсе,
Над ёй беларускае неба ў сваёй адвечнай красе;
Зменліва ззяе Капэла, сінее віно ў Каўшах,
Шлях Чумацкі віхурыцца пылам, срэбны Батыеў Шлях.
Спявайце, дзяўчаты, спявайце - крылаты чакае лёс:
З вуліцы Касманаўтаў на срэбны гасцінец нябёс.
Дзякуй за адпачынак. Сад зацвіў недарма,
Я іду адсюль. Я спяшаюся. Дарозе канца няма.
І недзе далёка свеціць, як забыты цёплы маяк,
Вуліца Касманаўтаў -
пустая калыска мая.