Раіса Баравікова - Каханне [Кніга лірыкі]

Звініць струною тонкай саз,
бы за сцяною нехта плача...
Душа мая кладзецца ў сказ
любові даўняй i гарачай.
Шлю прывітанне ветракам,
узлескам пушчаў гаманлівых
i слухаю, як жабракам
ашык прарочыць лбе шчаслівы.
Каму ж пакінута напасць
туп, што ў дні нядолю ўвяжа,
руку чужына мне падасць
ці каменем на сэрца ляжа?!
Тут пры дарозе не шуміць
сасна галінаю пявучай,
i ўсё мацней душа баліць
ад думкі смутнай i гаручай.
Шлю прывітанне ветракам...

С а л а м е я
(усхвалявана)
Яку б, прачніся, сціснула дыханне!
Зноў той жа сон...
i багна, i вада...
Нядобрае трывожыць прадчуванне,
дапраўды, ходзіць блізенька бяда.
Яку б, прачніся...

Г а л ь п i р
Я даўно не сплю...
Ты проста не прывыкла да духоты.
Спакойна спi... Я — побач, я — люблю,
i пра цябе ўсе думкі i турботы.

С а л а м е я
( разважліва )
Куды нас гнала?
Добра мне з табой,
здаецца, часам шчасця аж замнога...
Але адны... i трэба быць сляпой,
каб не даймала пухіром трывога.
Я разумею, хочацца раскошы...
Пакуль з табой —
усё ў жыцці знайду,
але, Якуб... Атрута там, дзе грошы,
свет на грашах гадуе злыбяду.

Г а л ь п i p
(злуецца)
..? Табе ніколі, жонка, не казалі,
знай свае месца, дурань,— з воза злазь!
Табой, відаць, яшчэ не пагарджалі?..
Нядобра, калі тварам пхнуць у гразь!
Пакутуеш?
Трывога i няўлежнасць?
Спі, жонка!..
Грошы — гэта незалежнасць

С а л а м е я
( горка)
Якуб!.. Якуб!..

Жыцце, як лета без спякоты,
жыцце, як восень без дажджоў,
кал i няма ў душы пяшчоты,
калі згасае ў ей любоў.
Завеш нясмелаю дзяўчынкай,
бо пры табе — цішэй вады,
пакінь мяне, i я дажджынкай
ўпаду, каханы, у сляды...
Стань ля чужой сядзібы тынам,
сцяліся ля другой травой,
я не сшалего з успамінаў,
між вас праб'юся крапівой.
Не запужае адзінота,
не ўскружыць галаву фларын,
твая любоў, твая пяшчота,
як вол i боскае дары...

То не хмара з неба месячык сагнала,
гэта ўчора жонка мужа пахавала.
Мужа пахавала, долі не зазнала,
хай бы ж наша ліха у зямельцы спала.
Да каго звярнуцца з просьбаю-паклонам,
мо суніме жаль мой лекар з Вавілона?..
Пры каханні лекі — бляск вачэй ды вернасць,
роспач i бядоту лечыць — міласэрнасць...
Ад агі пасыльны — хлопчык чарнавокі,
ты, Якуб, не чуеш — сном заснуў глыбокім.
Просіць хлопчык рады позіркам пакутным,
ты, Якуб, не бачыш — сон твой непрабудны.
Пры табе, Якубе, я была дасужай,
лекар з Вавілона раіць: стань за мужа...
Для агі з пасыльным адпішу вакцыны,
вось i Саламея — доктар медыцыны.

Адзінота... плач... работа...—
ўсё маркота!
Засляпіла вочы мука!
I дакука! —
Днюе ў сэрцы i начуе,
можа, досыць?!
О, як доўга боль галосіць!
Хто пачуе?..

Як развеяць боль гарачы,
добра знае князь Ракачы.
Лоўкія расставіў сеці:
ўчора падарыў гарсэцік.
Сёння пераслаў каралі
з воляй княжай, каб чакалі...
Каб дварняк слядоў не нюхаў,
каб сышоў з падворка кухар,
каб была лашднай пані
з князем i ўначы, i ўранні.
Ёсць у князя верны лёкай,
ён ад пані недалёка,
бачыў: пані з суму гіне,
князь Ракачы сум суніме.
Тварык белы абцалуе,
пан i з князем забалюе...
Князь ёй добрых коней купіць,
а падману ён не любіць.
Князь Ракачы — князь удачы
О-о, мы гэта шчэ пабачым!..

*

Князь Ракачы — шал гарачы
хоча ласкі без астачы,
спакусіўся на нядолю,
пакладу бліжэй пістолю...
Гэй, мой кухар, добра слухай!
Будзе князю аплявуха!..
Кухар, позіркам не бліскай,
князь Ракачы недзе блізка...
Вось чадра, а вось спадніца,
выйдзі князю пакланіцца!
Каб салодка князь не марыў,
вядзі князя да чынары,
абдымай яго штосілы
i шапчы на вушка: «Мі-ілы!»,
a калі рукам дасць волю,
я пушчу у ход пістолю...
Грымне стрэл,— канец прыгодзе!
Хапай князя з крыкам: «Злодзей!..»
Што ён князь,— не дух сабачы,
хай даказвае Ракачы
грозным стражнікам i бею...
Князь папомніць Саламею!

Было калісьці многа ў ix адвагі,
a запісала доля ў бедалагі...
З цікавасцю ў мой бок глядзіць палонны,
a збоку — тоўсты, ён, відаць, галоўны.
Што ён сказаў таму, што воч не зводзіць
з мяне, чаму рукамі той разводзіць?..
Пабег да гандляра з ажыўшым тварам,
зайду i я, нібыта за таварам.
Вось ен... купляе мыла i паперу,
чаш ж стаю разгубленая ў дзверах?
I болю, i абраз душа зазнала,—
такога б, можа, я i пакахала...
Прыгожы твар, хоць i зарослы шчэццю,
мо гэта лагер ix ля рова за мячэццю?
Няма ў мяне адданае сяброўкі,
пра лагер распытаць патрэбна ў накаёўкі...