Раіса Баравікова - Каханне [Кніга лірыкі]

З лета стог, абкладзены кляёнкай.
На штыкетах — жоўтыя глякі...
Недзе мама бразгае даёнкай,
недзе тата носіць смалякі...
Там заўжды здаецца ўсё нязменным,
дворыкі, прыязнасць i давер,
а за хмару дзень ляціць праменны
i сухое лісце — за каўнер.
Ды не сумна змучанай прыродзе,—
дзеля дзён нязнаных адгарыць...
Неўпрыкметку з будучым стагоддзем
клопат мой спрабуе гаварыць.
З кім жа там спусцелы лес гамоніць?
Хаты люд склікаюць пакрысе...
Праца рукі рупныя натоміць,
але дух няскораны ўзнясе.
Як агніста долю выкрасала
не адну ў лясістай той глушы...
Я пра гэта мала так пісала —
ўся любоў засталася ў душы.

Радок — спадман, ён толькі рамяство,
штуршок да неспакою i сумнення.
Уяўным развярэдзіць хараством,
няспраўджаным апаліць летуценнем.
Я шмат разоў пытала, што ёсць Ты,
ў сяброў сваіх, у птушак, у сумлення...
Ты дадаеш бяздумным пустаты,
разумнікам не дадаеш гарэння.
Ты ў снах маіх гаротніцай крычыш
i дзіўна спакушаеш паднябессем,
арліцаю здаешся на плячы
i б'еш наводмаш салаўінай песняй.
Бываю часта рознаю ў жыцці:
i сейбіткай, i часам пабірахай...
Што ж Ты такое?— зноў пытаю ў птаха,
птах у прастору гулкую ляціць.

Пяюцца гучна оды часу,
ды з кожным днем цяжэй Пегасу
сярод бетону i машын.
Мінецца ўсе...
Адно нятленна,
што разварушвае нязменна
турботы горкія душы...
Па снезе мама йдзе да студні,
пейзаж адзін малююць будні,
i гоіць думкі светам гэтым,—
аплаканым
i зноў апетым,
a ноччу размаўляе з тым...—
халодным,
змрочным,
нежывым,—
куды сыходзіць ўсё жывое,
далёкае
i дарагое,
скуль не вяртаецца ніхто...
Яму раскажа пра кароўку,
пра Вольку —
хворую залоўку,
з пытаннем:
a паробіш што?..
Сплеў кош для бульбы
брат стрыечны,
ёсць луста хлеба да яечні,
хоць даглядае Вольку сват...
Ад студні мама йдзе няспешна,
свет для яе, святы i грэшны,
сышоўся на акенцах хат,
дзе не рыпяць бадзёра ганкі,
дзе ўнукам не майструе санкі
маўклівы дзед, a круціць вус...
Мятуць імклівыя завеі,
бы рассыпае хтось лілеі
на сцежкі роднае абрус...

Чакай, заход, яшчэ хвіліну,—
на тры бакі жыццё відно,
адводжу ад вачэй галіну,
бы разнавешваю акно...
I мне не страшна быць адкрытай,
мой сталы воблік не абраз...
Іду сцяжынай добра ўбітай
заўжды, нібы ў апошні раз.

A дожджык быў гарэза-бутафор,
кап-кап,—
ледзь пырснуў i пабег наўцёкі,
i толькі капяжы (вясёлы хор)
мелодыяй плывуць па вадасцёку...
Прылёг прамень хітрушчы на грудок
i, знай сабе, свідруе халадэчу,—
сумуе снег, разрумзаўся лядок,
а павадак зайграў накцюрн сустрэчы...
Відно, згадала бульба баразну,
бо з поўнага каша — кувыль —
пад дзверы...
Што ж, паважаю добрыя намеры
i гавару: «Іду гукаць вясну...»

Навошта думаць, што няма хвіліны
больш чыстай, чым сустрэча нашых гу
у зараснік, дзе друз i грудкі гліны
прынёс пах лесу ў пёрках крыжадзюб.
I просіцца душа на тое ўзлессе,
дзе гэткі ж самы — норавам круты —
заместа шчасця даў у лёс мне песню,
з якое сёння пасмяяўся ты.
Пчала звініць. Ручай лясны бруіцца.
Ім, можа, ў нечым песня прайграе,
ды здзівіцца галодная ваўчыца,—
ёсць гук між дрэў, а голас не яе.

Патрэбны лугу веснавому травы,
а ў мове стала лішнім слова «вернасць»,
мы сёстры аднае цяпер дзяржавы,
пад назваю даўно не новай «рэўнасць».
Б'е ў вочы фар насмешлівых святло,
спрабую быць і мудраю, і добрай,
а ўслед, напэўна, выгукнула б: «Кобра!»,
каб у самое джала не было.

На сцежку выйду палявую,
дзе адгарае зверабой,
i цень за мною мой палюе,
як я за доляю сваей.
Не ўспамінаю, што забыта,
мае заўжды жыве пры мне,
удаль гукну, i мятлік з жыта
да рук даверліва прымкне.
За даўнасцю не шкодзяць страты,
без груза лішняга лягчэй
глядзець на летні луг стракаты
вяселым полымем вачэй.
I лугавая птушка хліча,
i ад травы салодкі пах
змывае горкі пыл з аблічча
i застывае на губах.
Мне гэты пах даўно вядомы,
i ўжо прыкідвае цану,
як ліха горкае бяздомны,
мой прыцемак з-за бур'яну.
I не грашыма — дробязь грошы!
ен возьме іншым, як бяруць
садоў ружовыя парошы
у салаўіную пару.
За нечаканы міг удачы
i за вячэрнюю зару,
з якой я голасам гарачым
пра дзень шчаслівы гавару.