Мікола Калядны: Каханне (зборнік)

© Мікола Калядны, 2017

© ІП Янушкевіч А.М., 2017

© Распаўсюджванне. ТАА «Электронная кнігарня», 2017

метагістарычныя эцюды[2] Метагiсторыя – метакультура ў руху ўсiх яе частак. Метакультура – шматпластавая, розных вымярэнняў прасторы i часу, сicтэма альбо злучво правідэнцыйных, фiзiчных i дэманiчных працэсаў жыццядзейнасцi планеты.

Нейкая н егавіль шугнула ў прастору.

Усё наваколле ўвобміг захвалявалася.

Расліны страпянуліся і нервова закалываліся. Жывёлы спалохаліся і кінуліся бегчы. Камяні скалануліся ўнутрана, застаючыся вонкава нязрушнымі.

На адным з іх, сама вялікім і пляскатым, сядзеў Леў.

Яго таксама ўстарнавала невядомая касмічная хваля, і ён, імкнучыся зразумець яе, пільна ўглядаўся ўдалячынь, магутным узрокам ляцеў аж да зораў.

Да Льва зрозь збягалася ўсялякая зверына. Ён вялікасна і спагадліва прымаў кожную, выслухваў і мудра радзіў-судзіў.

Цяпер перад ім сабралася процьма народу, які задзіночана-запытальна пазіраў на цара і чакаў адказу, аднаго на ўсіх.

Леў адчуваў агульную занепакоенасць і ведаў, што значыць цяпер ягонае слова. Ён чуйна ўбіраў у сябе касмічныя сігналы, асэнсоўваў іх і рыхтаваўся мовіць.

Нішто не парушала гэтае глыбокае засяроджанасці.

Толькі адно сонца ўзбуджала ясны пагляд.

– Адкуль ён?

– З Ліцвініі, вашая імасць. – Добры край. Нам шанцуе на яго прадстаўнікоў. Але чамусьці адтуль даўно нікога не было.

– Там зараз неспрыяльныя ўмовы: зашмат ліхасці.

– Дзе яе толькі няма. Нам з ёю яшчэ доўга ходацца. Не прамарудзілі мы з ім?

– Так, ён крыху старэйшы, чым трэба, але вельмі здольны. Гэтак лічыць Альгерд.

– Альгерд ведае людзей. Абы каго не возьме. Аднак ім будзе цяжка.

– Сапраўды, выпадак вынятковы. А калі нам было лёгка?

– Дзеля гэтага і жывём. Як ён пачувае сябе?

– Пакуль непрытомны. – Калі агоўтаецца, уважліва паназірайце за ім: першыя ўражанні існыя і праўдзівыя.

Кастусь расплюшчыў вочы.

Нязвыкла яркае святло разанула зрэнкі, асляпіла. Ён спалохана зажмурыўся і сцяўся, адчуваючы чыюсці прысутнасць.

Павольна падняў павекі – і нікога ня ўбачыў. Затое знайшоў сябе ў ложку.

Незнаёмы пакой напачатку падаўся пустым, а потым, па меры змянення светлавой танальнасці, паступова праказаўся незвычайным убраннем.

Стол, крэслы, шафа, шматлікія прадметы, прызначэнне якіх Кастусь не ведаў, – усё было круглявае і белае. Ён асалапеў, калі раптам сцяна ператварылася ў вялізнае акно і перад ім расхінулася ашаламляльная вонкавасць.

Гарыстая мясцовасць патанала ў зеляніве і квецені, лашчылася ў сонечным марыве. На ёй узвышаліся фантастычныя збудаванні, якія ўражвалі формаю і афарбоўкаю. У паветры нароўні з птушкамі і казачнымі істотамі луналі-куляліся людзі. Кастусь захапіўся відовішчам і ніколькі не дзіваваў, што цераз шкло адчувае пахі, гукі і нейкія незразумелыя выпрамяненні.

Таму і не адразу яго вярнуў да рэальнасці чыйсьці голас:

– Гэта можна яшчэ і пакратаць. Ён схамянуўся і зірнуў убок. Перад ім стаяў высокі мужчына і прыемна ўсміхаўся. Кастусю падалося, што той вынік прама з паветра.

Незнаёмец працягнуў руку. Нібыта ад чараўніцтва яна падаўжэла, лёгка прайшла праз балонку і кранула цыліндрычны гмах на ўзгор’і. Затым павольна праплыла над зялёнымі бухматымі дрэвамі і нырнула ў лістоту разложыстага дубу. Ад шапацення ўсхваляваліся птахі. Адны з іх узняліся ўгору, іншыя селі на далонь, якая ўвачавідкі пабольшала, і зацвыркалі. Уражвала мноства і мілагучнасць спеўных матываў. Нейкі юнак вёртка крутнуўся ў паветры, скокнуў на далонь, зрабіў сальта і, адштурхнуўшыся, імпэтна ўзнёсся.

Пачакаўшы хвілю, дзівоснік варухнуў пальцамі, спудзіў птушак і вярнуў руку да звыклага стану.

Кастусь зніякавеў і нічога не мог прамовіць.

– А цяпер паспрабуй ты, – пачуў ён прапанову і няўцямна ўзняў правіцу.

Пальцы нібыта расцягнуліся, памкнуліся ўперад і хутка датыкнуліся шыбіны.

Кастусь крыху пастрыг імі, злёгку націснуў. Але нічога не адбылося – і ён бездапаможна апусціў руку.

– Не ўсё адразу, – паблажліва суцешыў незнаёмец. – А пачатак мне падабаецца.

Кастусь паглядзеў на яго больш уважліва і напружыўся: нарэшце неведзь абудзіла свядомасць. Ён ужо гатовы быў выбухнуць пытаннямі, але той апярэдзіў: