Рыгор Барадулін - Свята пчалы

Надта доўга з люстэркам не раяцца
Маладыя жанчыны
раніцай.
На вуснах смага,
Пад вачыма —
смуга.
Маладыя каханкі,
абранніцы,
Іхняя зразумела туга...
Ходзяць сцішаныя,
заспаныя.
На дасвецці ж яшчэ былі
Недзе ў небе
капрызнымі паннамі,
Ну, прынамсі,
не на зямлі!
Выгіналіся лозамі ніцымі,
Свой салодкі палон ірвучы.
У акно залатымі начніцамі
Зоркі біліся
уначы.
Азярынай. знямогі
Лёгкія
Адплывалі паромы сноў.
Дзень пагрукаў
няпрошаным лёкаем,
Непадступныя панны
зноў
Сталі хатнімі гаспадынямі —
Трэба ім
гатаваць, цыраваць,
Над каструлямі дымнымі
Цараваць...
У блакітныя шыбы раніцы
Б'ецца клопатаў мітульга.
І туманіцца,
не адтуманіцца
Пад вачыма смуга...

I

З салёнай пенай на губах
Яго Шаленства
Ціхі,
То зложыць крылы —
кволы птах,
То б'ецца парадзіхай.
Шпурляе ў бераг якары
І конскія падковы.
То,
вязень,
пад граніт гары
Пачне рабіць падкопы.
Прыдрэмле —
ўзбудзяць свежакі,
Забудзе на пакуты.
Ён —
Праметэй,
на ўсе вякі
Да голых скал прыкуты.
Арліць,
клякоча
ураган —
Ляціць далёка клёкат.
Бурліць,
клякоча
Акіян,
Пакуль хапае клёку.

ІІ

Сябе самога расцвяліў—
Бунтар змаўкае горда.
Адчаю ўпартага прыліў
Падкочваецца к горлу.

ІІІ

У ракаўках маіх вушэй
Табе не ціхнуць,
Ціхі.
Клубі, дзевяты вал, вышэй —
Кадык з зялёнай ціны.
Бі чарапах
па чарапах,
Звіні струной прамою.
Тваім дыханнем
край прапах
Салёнае Прымор'е.
Цябе,
калі спакой багоў
Ты дзёрзкасцю парушыш
I выйдзеш з вечных берагоў,
Бяру я
на парукі!

Ты не бачыў аніколі
Бузкашы?
Ты таджыку пра такое
Не кажы!

Не застольная бяседа —
Бузкашы:
Захапі казла ў суседа
I скачы.

Не зважаюць на начальства.
На радню,
Капыцяць і рвуць на часткі
Цішыню.

І чыны й пасады зніклі,
Зло — на злом!
Галава адно панікла
Над казлом.

Гэты козлік адпушчэння
Два пуды,
Не схаваеш у кішэні —
Паўбяды!

Жарабца хлапец асмуглы
Закасіў.
Сам бізун, як тыя цуглі,
Закусіў.

Горды дзед
белагаловы,
Як Памір,
Б'е галопам, б'е галопам
Жоўты жвір.

Зашчаміў казла нагою,
Вецер — друг.
Мчыць пагоня, не нагоніць —
Блізка круг.

Не відаць у тлуме, ў гуле
Ну ані —
На казле ляціць дзядуля?..
На кані?..

Кінуў чорнага i крэкча,
Перамок.
Мо ў апошні раз старэча
Перамог.

Раздзімаюць горны-храпы
Скакуны.
Тут не возьмеце нахрапам,
Крыкуны.

Мы ў даліне ўтульнай спеем,
Бы ў кашы.
Не да працы, не да спеваў —
Бузкашы!
Валам валяць людзі звыкла
З кішлакоў,
Заганяюць матацыклы,
Ішакоў.

Піялу з зялёным чаем
Асушы —
І прыпомніш ты з адчаем
Бузкашы.

У прэзідыумах млеюць —
Бузкашы,
На паважных асамблеях —
Бузкашы.
I на зборышчах паэтаў —
Бузкашы.

Ды таджыку ты пра гэта
Не кажы!..

На поўнач лячу,
на поўнач —
Штоміг
ад цябе далей.
Мяне, завіруха, напоўні,
Лютуй ува мне,
шалей!
Аблогі
перамятае,
Аблокі
перамяло.
Няўжо
і хвіліна тая,
І ты —
гэта ўсё было?..
За бортам зіма неспакойна
Сярдзітай суседкай сапе.
Вязу я на поўнач
спякоту,
Нібы кантрабанду, ў сабе.
Спякоту тваю мне можна
Правезці —
хай снег растае,—
Паветраныя таможні
Ніколі не знойдуць яе.
Да холаду белы,
курыцца
Ад снежнага полымя дым.
Агонь гарачэй не ўгарыцца,
Не зойдзецца дымам густым...
Ідзе на зніжэнне —
на поўнач.
Маўчання настылага сум.
Я клічу цябе на помач,
Я выдыхаю:
— Ханум...

Яшчэ гетэры старажытнай Грэцыі,
З начнога промыслу прыйшоўшы ўранні,
Хацелі ціхай калыханкай грэцца,
Хоць трошкі хатняга хацелі раю.

О мацярынства мацярык нязнаны:
Як ці гукай — ніхто не адгукнецца.
Яго заўсёды адкрываюць занава,
Калі пад сэрцам нешта зварухнецца,

А ў сэрцы страх і слодыч тлеюць вугалем —
Усходзіцца пажар з малой іскрынкі.
У млоснасці саскі цяжэюць, смуглыя,
Гатовыя пупышкамі раскрыцца.