Воля Чайкоўская - Лупы

Воля Чайкоўская – гэта я.

“Лупы” – мой паэтычны дэбют.

Я доўга не магла зрабіць крок насустрач сваёй першай кнізе. Усё баялася... Таму творы прайшлі мой жорсткі, бязлітасны адбор. Але я не скарджуся, а вершы і пагатоў .

Я дзякую людзям, з’явам і падзеям, якія мяне натхнялі і дапамагалі. Без іх не адбылася б гэтая кніжка.

Карацей, я ахвярую гэты зборнік Усяму Свету!

Парадуйцеся за мяне! Парадуйцеся разам са мною!

чэрвень 2007

Што патрэбна для таго, каб павялічыць свет да неверагоднах памераў і разгледзець кожную зморшчынку на ягоным целе, каб адчуць кожны баязлівы ўздых нованароджанага мышаняці, прасачыць за трымценнем чэзлай цявінкі альбо ўздрыгваннем каханых вуснаў падчас чарговага “бывай”? Што спатрэбіцца нам, каб упэўніцца раз і назаўсёды ў містычнай вабнасці начнога матылька, кожны ўзмах крыльцаў якога фіялетавым неспакоем кладзецца на наша дрыготкае адчуванне хісткага свету? Дзе ўзяць той прыбор, які дапаможа ЎБАЧЫЦЬ усяісныя дробязі жыцця, паводле якіх наша знаходжанне “тут і цяпер” набывае універсальны сэнс?

Супакойцеся. Усё вельмі проста. Памятаеце, даўно-даўно – у дзяцінстве – вы мелі адмысловую (коштам больш за мільён самых стабільных валют) скрыню. Там захоўваліся немудрагелістыя скарбы: ваша найдаражэйшае багацце. Адшукайце і расчыніце тую чароўную скрыню, пакорпайцеся ў ёй і знайдзіце ЛУПУ. Зірніце праз яе на пялёсткі маладой ядвабнай ружы і нечакана для сябе раптам адкрыйце дасканаласць бясконцых ландшафтаў высакароднай кветкі...

Паэтычныя лупы Волі Чайкоўскай таксама з дзяцінства, з таго простага свету штодзённага здзіўлення, які мы, пасталеўшы, хаваем у жменьцы турботаў і скупога практыцызму. “Самае каштоўнае тое, / Што не адбілася <...> Людзям шкада ілюзорнага, / А не рэальнага”, – сцвярджае паэтка і мае рацыю. Упартае імкненне быць пачутымі ўсімі наўкол ушчэнт разбіваеца аб недахоп уласнага слыху, і толькі “акустыка цела” нашых каханых бездапаможна “ў плячук калоціць”, каб рэанімаваць апошнія спробы балючай блізкасці, нервовыя рытмы маўклівага, даведзенага да мазахізму інтыму...

Лёгка быць паэтам у васемнаццаць год! Лёгка лётаць на балоніках усёабдымнага натхнення, радасна рыфмуючы маладыя спадзевы з крышталёвымі вясёлкавымі пачуццямі. У васемнаццаць год значна цяжэй быць ПАЭТКАЮ, ахвяруючы сціпламу сухому суфіксу памяншэнне (і нават драбленне) пунктуацыі шырокіх жэстаў, здольных злучыць дрыготкаю хваляй два палярныя сусветы, што назаўсёды ўвасобіліся ў лаканічных надпісах-піктаграмах на шыльдах грамадскіх прыбіральняў...

Крылы звычайна вырастаюць у паэтаў. Паэткі ж вымушаны падрэзаць свае пярэстыя крыльцы, каб спазнаць не радасць палёту, а будзённасць блукання па зямных сцяжынах... Іхнія заблытаныя маршруты прарастаюць спавядальнымі рыфмаванкамі пра папілярныя лініі далоняў каханых і немажлівасць іх расшыфроўкі. Паэткі заўсёды босыя, бо іхнія чаравікі стапталіся ў працяглых вандроўках, а іхнія чарнавікі набрынялі нечым салёным: не, не слязьмі і не потам, хутчэй, водарам водарасцяў, вадою яшчэ нязведаных мораў, пра якія так лёгка мроіцца па начах. Іхнія мары назаўсёды зарыфмаваныя з бадзяннем ад золка да ранка. Іхнія шнары на сэрцах – радкі ў стракатых строфах... Апострафы іхняга паталагічнага сэрцабіцця назаўсёды занатаваныя ў вершаваных кардыяграмах...

Паэтычная воля Волі Чайкоўскай у бесперапынным, трохі нервовым, але ўпартым пошуку вытокаў свайго абвостранага адчування незбалансаванай, падманлівай рэчаіснасці. У вандраванні, блуканні і, нарэшце, вынаходніцтве падкрэслена адмысловага свету, павялічанага да такой ступені, што свет гэты пачынае нават пужаць (“Страх – цікавая фішка. / Я цудадзейка-мнішка, / Страхам / на ўсё адказваю...”). Але таксама й вабіць, прыцягвае і абдорвае веданнем нікім не напісаных (але дзейсных!) законаў быцця. А колькі розных, шматіпастасных “Я” прапаноўвае нам паэтка ў сваіх верша(с)лупах: “Я зачапілася за родную зямлю, / Як якар захлынуўся жвірам”, “Я спустошаная, / нібы голеная галава вар’ята”, “Я не чую – / Я адчуваю. / Я намацваю...”, “Я прадаю чужыя лёсы” і, нарэшце, “Я формулу шчасця вынайшла”.

На шляху да спазнання існага свету Воля Чайкоўская імкнецца пазбавіцца трывіяльнасці, трансфармуючы звычайнасць у сферу над-звычайнасці