Леанід Дайнека - Вечнае імгненне

Не хоча ніхто, каб сірэны завылі,
Каб сонца плыло ў маскхалаце.
Давайце з'яднаемся, людзі,
і вырвем
Атамны меч у вар'ятаў.
Хай чыстымі будуць экватар i полюс.
Хай кветкі буяюць па пояс.
Хай зоркі прыходзяць
з глыбіняў Сусвету,
Каб глянуць на нашу планету.

Ты за кратамі, Клаўс Барб'е.
Не схавалі джунглі цябе.
Што ж сівой галавой панік?
Што сумуеш, «ліёнскі мяснік» ?

Ты ў палоне турэмных сцен,
Дзе крывёй захлынаўся Мулен*,
Дзе грымеў твайго смеху гром,
Дзе ты катам быў i суддзём.

На сцяну ты з жахам глядзіш.
Там — Мулен, як крывавы крыж,
Нават сёння, праз сорак гадоў,
З гордых вуснаў капае кроў.

Ты яму галаву разбіваў,
Ты пазногці яму здзіраў.
Не дрыжы. Ён не ўдарыць цябе.
Мёртвы ён.
Ты жывы, Барб'е.
Нібы куля, сляза з-пад павек.
Што ж калоцішся, «звышчалавек»?
Даганяла помста цябе
І дагнала, Клаус Барб'е.

Б'ецца ў вокны раніца зноў,
І ад сонечных прамянёў,
Як сава, ты хаваеш твар...
Над табою — цені ахвяр.

* Жан Мулен — герой французскага Руху Супраціўлення, закатаваны ў гестапа.

Над Беларуссю воблакі крылатыя
Бялеюцца над космасам лугоў,
Нібы з вайны вяртаюцца дамоў
Параненыя, ўсе ў бінтах, салдаты.

Над Беларуссю — гром бяссонных крыг,
Над ёй — буслы i пушчаў калыханка.
Вясновых кропляў звонкаю марзянкай
Зямля склікае ўсіх дзяцей сваіх.

Навальніца адгрукацела...
Там, дзе быў сямейны парог,—
Курганкі абгарэлай цэглы
У баку ад вялікіх дарог.
I адтуль, на ўвесь свет шырокі,
Праз палі, лугі i лясы,
Як дзіцячае сумнае вока,
Ціха ззяе кропля расы.

Срэбра хваляў... Вольхі лісце...
Рэчка Вольса, рэчка Вольса,
Раскажы мне, як калісьці
Бацька мой ішоў у войска.

Малады, у поўдзень летні
Над табой ён прыпыніўся,
Шапку зняў, стаў на калені
І вады тваёй напіўся.

Рэчка Вольса, рэчка Вольса,
Я, здаецца, міг той бачу:
Над табой віруюць восы,
Промні сонца ў лузе скачуць.

Твар у бацькі задуменны.
Ён і плача і смяецца.
Цішыня... Вада струменіць
І скрозь пальцы, і скрозь сэрца.

Сарамлівых люблю.
Іх усмешкі, як дзікія кветкі.
Не распусціцца кветка,
Бо сонца пялёсткі апаліць.

Сарамлівых люблю.
Іх усмешкі — балючая памяць
Тых часоў, калі радасць
Была на зямлі яшчэ рэдкай.

Сарамлівых люблю.
Вунь пайшлі.
Вунь ідуць у паўзмроку.
Ім у твары не кіньце абразу
Дуэльнай пальчаткай.
Сарамлівым жывецца
На шумнай зямлі адзінока.
Не прагнаць сарамлівасць
Ні песняю звонкай, ні чаркай.

Як ядро катаржан,
Сарамлівасць да ix прыкавана.
Не ўцячы ад яе
І не крыкнуць ёй голасна: — Хопіць!
Сарамлівых люблю.
Бо яны і нягоды, і раны,
І пакуты дзялілі з усімі
Ў салдацкім акопе.

Прама ў вочы глядзелі
Варожым гарматам i танкам,
Што паўзлі на зямлі,
Як сталёвыя ваўкалакі.

Пад агнём, пад свінцом,
Як адзін, уставалі ў атаку.
Паміралі ад ран.
І саромеліся заплакаць.
Сарамлівых люблю...

Ты — старэйшы, я — малодшы.
Як з табою мы сышліся?
І прашу цябе я: Лёсам
Ты са мною падзяліся.

Падзяліся боем, болем,
Сухаром і строем пешым,
Падзяліся снежным полем
Пад Масквой у сорак першым.

Пад смяротны гуд гарматаў
Прыхілюся да цябе я:
На дваіх — адна граната,
На дваіх — адна надзея.

Адной планеты дзеці родныя
Якія ўсё-ткі людзі розныя,
Хоць сонца грэе ix адзінае,
У профіль свеціць i ў анфас,
Хоць лічаць тысячы гадзіннікаў
Для ўсіх адзін i той жа час.

Ёсць горад на ўскрайку
Савецкай зямлі.
Туды сваю радасць
Нясуць караблі.
Там рэжа граніт
Акіяна лязо.
Там чуюцца крокі
Сяргея Лазо.
Той горад — матрос.
Той горад — рыбак.
З пякучаю соллю
На юных губах.
У сэрцах адважных
Грукоча заўжды
Горка-салёная
Памяць вады.
Там ноччу
У бухту прыводзіць Нептун
Празрыстыя цені
Фрэгатаў і шхун.
І чайка на скалах
Свой ладзіць куток.
І хвалі спяваюць
«Уладзівасток».
Я быў там,
Я жыў на яго скразняку.
І я акіяну
Паціснуў руку.
І я зразумеў
Пад удары штармоў,
Што цяжка,
Што нельга пражыць без сяброў.
Хай стомай свінцовай
Напоўніцца дзень,
Я ў сопках жыцця
Адшукаю жэньшэнь,
Бо моцнай рукой
Мне махае здалёк
Мой брат i настаўнік
Уладзівасток.