Уладзімір Някляеў - Так

"Ты, лянок, што ўночы вырас,
Месяцам напасяваны,
У вадзе ты мякка вымак,
Абабраны, ачасаны,
І пад сонцам хутка высах,
Цвёрда біты, цвёрда драты,
Растрапаны на валокны,
У кудзелю перамяты,
Скручаны на верацёнцы,
Спрадзены ў тугія ніці,
Сплецены ў тугія сеці -
Сонца ў Алуэ лавіці..."

Было іх многа... Столькі - не злічыць...
І столькі ж у жанок, сплятаўшых сеці,
Мужчын было, каб кожную - любіць.
І Кайса да мяне прыльнула -
вецер...

Спляталі палюбоўнікам вянкі,
У луг і лес апранутыя, дзеці...
- Скажы мне, Кайса: для чаго ім сеці? -
А Кайса: "Ах!.. Няўважлівы які!..

Ты нават не заўважыў, што такая,
Як сеці, ноч купальская даўгая...

Скажы: так доўга
ты кахаў?.. любіў?.."

І ўджаліла, каб я яе не сніў,
Мой мёд сабраўшы, залатая муха!..

Я ўбачыў Ільмарынена: ён плыў
У чоўне тым, што мне пакінуў Юха.

Ляцела Кайса лёгка над вадой,
Спяваючы - верацяно пустое!
Абы круціцца ёй!..

"Прысядзь са мной, -
Сказаў мне Ільмарынен. - Залатое
Ты меў што-небудзь у сваім жыцці?.."
"Пчалу".
"І ўсё?"
"Бадай што..."
"Адпусці!"
"Чаму?"
"Бо залатое ўсё - не тое...

Адкаваў я неба кроквы,
Дах лятучаму паветру,
Караблі каваў і зброю,
Рыб каваў, звяроў і птушак,
Анічога ў Калявале
І няма, што не скаваў я,
Ды таго скаваць не выйшла,
Што хацеў скаваць найболей.

Браў я золата марское,
Срэбра браў з рачных быстрыцаў,
Кідаў іх у плаўкі горан,
Каб скаваць сабе нявесту,
Жонку любую для ўцехі -
Выйшла з горана авечка
Серабрыста-залатая.

Хай бы бэкала авечка,
Ды я кінуў яе ў горан
І каваў з яе нявесту,
Жонку любую для ўцехі -
Выйшаў з горана жарэбчык
Серабрыста-залацісты.

Хай іржаў бы той жарэбчык,
Ды яго я ў горан кінуў
І каваў, каваў нявесту,
Жонку любую для ўцехі -
І нарэшце выйшла дзева
З залатымі валасамі.

Адкаваў я рукі, грудзі,
Губы, вочы, як жывыя,
І паклаў сваю нявесту,
Жонку любую для ўцехі
На высокія падушкі,
На пуховую пярыну,
На засланы шоўкам ложак -
А яна не абдымае.

Насцяліў я цёплых коўдраў,
Шалікаў, накідак, хустак,
Дываноў ваўняных, мяккіх,
Воўчых і мядзвежых футраў -
Толькі холад пранізае
Ды марозам цягне лютым.

І рашыў я: Вяйнямёйнен,
Што дачку не ўзяў у Лоўхі,
Хай маю нявесту возьме,
Жонку любую для ўцехі.

Верны вешчы Вяйнямёйнен,
Падарунак мой не ўзяўшы,
Так спытаўся: "Ты ўсчадзіўся,
Ці агню аб'еўся ў кузні?..
Кінь ты ў горан гэту дзеву
І накуй карысных рэчаў".

Стаў тады каваць я Сонца,
Кінуў дзеву ў горан плаўкі
І каваў тры дні і ночы,
Адкаваў, падняў на елку
Над святой палянай Восма -
Толькі сонца не свяціла.

Верны вешчы Вяйнямёйнен,
Што зірнуць прыйшоў на сонца,
Так спытаўся: "Ты ўсчадзіўся,
Ці агню аб'еўся ў кузні?..
Золата не стане любай.
Сонцам золата не стане".

Не стрываў я:
- Ільмарынен!..
А нашто каваў ты жонку?.."

- Бо адна, што ўзяў у Лоўхі,
Жонка першая, памерла,
А другую жонку ў чайку,
Не стрываў, перакаваў я,
Каб лятала ў дальнім моры
І на хвалі там крычала.

- А нашто каваў ты сонца?..

- Бо варонай чорнай Лоўхі,
Каб за Сампа нам адпомсціць,
Узляцела, сонца ўкрала,
Цёмнай стала Калявала.

"Вось чаму яна такая
Ноч купальская даўгая!" -

Зірнуў я ў ноч... І ўбачыў на вадзе
І пад вадой святла блуканні... Плямы,
Што ў возеры ўсплывалі дзе-нідзе...
- Там камяні... карчы... прадонні... ямы... -
Сказаў каваль, з тугой пацёршы скронь. -
Знайдзі, дзе ён стаіўся...
- Хто?..
- Той самы
Шчупак... ці сіг, які зглынуў агонь.

"Як не стала ў небе сонца,
Як яго не адкаваў я,
Дык здзівіўся нават Ука,
Цар нябесны, Бог вярхоўны,
Што так светла ва ўсім свеце -
І так цёмна ў Калявале.

Ён на межы неба выйшаў,
Стаў у сіненькіх панчошках,
Выбіў Ён агонь з пазногця,
З пальца выпусціў зарніцу,
І аддаў іскрынку тую
Дзеве вольнага паветра,
Каб яна злюляла Сонца
З той іскрынкі Калявале.

Дзева села на аблоках,
На крайку высокай хмары,
Каб агонь на ёй люляці,
Закалыхваці зарніцу
У чырвоназлотай люльцы
На сярэбраных падвязках,
Каб хутчэй расло з дзіцяці
Сонца цёмнай Калявале.