Уладзімір Някляеў - Прошча

Не мець таго, што ёсць у выпівох,
У тых гуляк, якія ўдвох і ўтрох,
I ўсаракох, як фэст, жыццё гуляюць,
Жывуць яго, жуюць і прапіваюць,
I не чакаюць, каб ім Бог памог.

У іх хаўрусе я 6 любіў любога,
Калі 6 не тыя, што паўсталі строга
I ценямі напоўнілі мой дом...
- Ты хто? - спытаўся я ў Саракавога.
- Я проста Голас, - ён сказаў. - Фантом.

4

Наперадзе і ззаду - цені, цені
3 усіх бакоў - цямрэча і агонь.
I ўпаў перад агнём я на калені,
I ў цемры перакідваць стаў імгненні
Іскрынкамі
з далоні на далонь.

Іскрынку кінуў - першы крок зрабіў,
Спалохаўся: іду!.. I з перапуду
Успомніў тое, што даўно забыў:
Што ўсё адно мне, кім раней я быў,
I ўсё адно мне, кім я потым буду.

Хто зараз я,
цяпер,
у гэты міг? -
Вось што мяне і мучыла, і мучыць...
Каб сам сябе я ў гэты міг лятучы
Спасціг,
калі душа - мой зрок і слых -
Мяне з жыццём злучае неўміруча!

Каб сам сябе спазнаў:
на рубяжы,
На гэтым зломе часу - на мяжы,
Дзе слаў снапы, а змалаціў салому!..

Ды ўсім былым імгненням я чужы,
I ў іх - былых - чужы сабе самому.
I будучым імгненням я не свой.
Якая адзінота, Божа мой!

5

Якая адзінота, Божа мой,
Па лініі ідзе берагавой,
Кіруючыся зменлівым абрысам,
Спыняецца, стаіць пад кіпарысам
I кідае каменьчыкі ў прыбой.

Яна сябе адну аберагае
Адна,
а як наблізіцца другая,
Дык за вярсту другую абміне...
Каменьчык кіне - хваля набягае,
Каменьчык кіне - хваля адхлыне.

Віна на дне суціхла, адзыбела,
I не згадаць, з чаго душа збалела,-
Так... нешта мімалётнае... капрыз…
Аточаны ажурнай пенай бераг.
Гайдаецца на хвалі ветразь белы.
Хістаецца на ветры кіпарыс.

6

Усе адны. Хоць кожнага вяжы
Да кожнага. Вузлы не рвуцца самі,
А рэжуцца аб лёзы, аб нажы.
У адзіноце кожны ўсім чужы.
Мы звязаны хіба што галасамі.

Падай мне голас праз Сусвет пусты!
Галоднаму
гукніся з нематы,
Няхай на мне жабрацкая кароста -
Не падавай мне міласціну, проста
Спытайся, хто я, і скажы, хто ты.

Між намі голас - нітка залатая,
Яна да суравой не прырастае,
Ніяк канцы з канцамі не звяжу:
Як ты гукнешся - што я запытаю
Як запытаеш - што я адкажу?

7

Хто мы ў Сусвеце?.. Голас, адкажы
I падкажы, у чым шукаць апоры,
Не пакідай на зменлівай мяжы
Між берагам, дзе кожны ўсім чужы,
I морам з белым ветразем у моры.

Хто ў Вечнасці мы?.. Голас, адкажы!..
Няма адказу.
Немата. Аковы.
I лёс - матацыкліст на віражы,
Вар'ят,
што замыкае круг чарговы...
Так круцяцца:
планеты,
зоры,
словы...

Ніхто не новы: ні суддзя, ні кат.
Ідзе спектакль. Акцёры ўсе на сцэне.
Вось Юда... і Каяфа... і Пілат -
Усе сышліся ў Гефсіманскі сад:
Там хлопчык той, што знойдзены на сене.

8

Дык як на вечнай сцэне быць сабой,
Не слыць, а жыць, не рынуцца ў разбой,
У гвалт, у закулісныя аферы?..

Віноўны,
я шукаў апоры ў горы,
Ракло мне гора: "Кіньма гараваць", -
I валакло катурны і падпоры,
Змушаючы шчасліўчыка іграць.

Апора ў шчасці? Я шукаў і там,
Рукамі і зубамі - не аддам! -
Трымаўся за яго...
"Шчаслівых мала,
Ты мой абраннік", - шчасце мне ўнушала,
Ламала рукі, зубы выбівала
У бойках між абранымі... Я сам
Зарокся быць шчаслівым.
Страшна стала.

Шукаў апоры і ў каханні я.
Сагрэўшыся, як на грудзях змяя,
Шаптала мне каханне: "Мой абраны..."
I рэўнасцю атручвала, і раны,
Калі загоіць нехта - дык зямля.

I ўцяміў я: без берагоў і дна,
Шырэй за берагі, глыбей за мора,
Адна ў мяне адзіная апора:
Глухая, непазбыўная віна.
Схаваны ў ёй
каханне,
шчасце,
гора -
I ўсё, пра што не ведае яна.

9

Быў хворы на віну, як на праказу,
Цень, што ўкрываўся за маёй спіной.
Я выйшаў са сцяны - ён стаў сцяной,
Ён выдыхнуў, а я ўдыхнуў адразу
Душу, што пачуваецца віной.

Так у траве з травой растуць каменні,
I вырастаюць над травой касцы,
I ў ланцужку, дзе ўсе мы толькі звенні,
Дарма маліць і трызніць аб збавенні,-
У ланцужка скаваныя канцы.

Ты свой не завяршыў яшчэ стажок,
А на лужок злятае ўжо сняжок,
I пачынае рытуальны танец
Бяззубая з касою...
Ланцужок
Гасподзь перабірае, як ружанец.