Уладзімір Някляеў - Прошча

Засынаем мы ўпокат ля печы, пагаслай даўно,
Прачынаемся мы - непатрэбныя людзям і Богу.
I Цімох Свідаровіч мне кажа: "Усё ўсё адно.
Можаш думаць, як хочаш. А можаш не думаць наогул".

Пахмяліўшыся дымам, ён кыхкае хрыпла ў кулак,
3 асівелай яго галавы сіва цэдзіцца шэрань.

Векавая завея навальваецца на барак -
То цвікамі прыб'е, то рассцежыць рыпучыя дзверы...

РУЛЕТКА

Свае забойцы ёсць ва ўсіх забітых.
Яго няма. Ён на крыжах і плітах
Чытае прозвішчы, шукаючы сярод
Усіх імён адно імя.
Штогод
У дзень адзін і той жа на далоні
Ён пісталет вагае. Халадок
Да сэрца падступае і да скроні,
Дранцвеюць пальцы. Шчоўкае курок…

Пасля ўсю ноч спраўляе ён радзіны
I п'е да непрытомнасці з таго,
Што зноў яму пашчасціла: адзіны
Патрон на ўсю абойму - не яго.

***

Што затужылі,
воі, мужчыны?
Волі ўдыхнулі - і дух заняло?
Як там і што там ні стане з Айчынай -
Горай не будзе, бо лепш не было.

Шлях свой зблукала Айчына ў трох соснах,
Збегала шлях чаўнаком, нібы ў кроснах,
Кідаючы невідушчы народ
3 пасткі на захадзе ў пастку на ўсход.

Можа, відушчымі стануць нашчадкі?
Шляху няма. Ні канца, ні пачатку.
Прывідам - у пустату з пустаты -
Рвецца Пагоня з дзяржаўнай пячаткі,
Непадкаваныя б'е капыты.

МАЎКЛІВЫ МІТЫНГ

Усё, што коціцца,
Дакоціцца да нас...

I дакацілася.

Ля могілак якраз,
Дзе сны пра вечнасць сняць,
Ці спяць без сноў
3 усімі
Караткевіч,
Куляшоў... -
Маўклівы мітынг.

3 кожным, хто прыйшоў,
З'явіліся і сталі побач продкі...

Маўклівыя
стаялі цені родных,
Маўклівыя
стаялі цені блізкіх:
Пад крыжам злеглых. Зоркай. Абеліскам.
Ва ўсіх Хатынях спаленых. Забітых
Пад Грунвальдам. На Калыме "прышытых".
Бясследна зніклых. Хапам пахапаных.
Нікім, нідзе, ніяк не пахаваных,
Ці ў Курапатах
скінутых у роў...

Ад плоці плоць
I ад крывінкі кроў -
Мы ведалі,
пра што маўчалі з імі.
Жывыя з мёртвымі.
I мёртвыя з жывымі.

I ўпершыню, маўкліва сцяўшы рот,
3 натоўпу глянуў люд. Амаль народ.

***

Разбой. Вайна і зноў вайна.
Хапіла і крыві, і болю.
Усё было - чаго ўжо болей?
Скажы, у чым твая віна,
Адкрый, у чым віны прычына,
Мая самотная Айчына?

Ці сапраўды руіны ў Крэве -
Адзін дзірван, пясок пусты,
I праўда, што на Божым дрэве
Ад дзічкі прыжылася ты?

***

На магіле Скурата Малюты
Скрывянелыя гронкі калін -
Гэта птушак няма, гэта люты,
Гэта шлях не звярнуць з каляін.

Гэта іншага шляху не будзе,
Гэта люты - на захад і ўсход,
Гэта рэк зледзянелыя грудзі
Уздыхаюць, ламаючы лёд.

Гэта лютага стогаў і хрыпу
3 набалелай зямлі не чутно,
Гэта ў мітрапаліта Філіпа
Твар збялелы, нібы палатно.

Гэта плачу і енку падробка
Пад малітвы, пад песні і смех...
Гэта кроў векавую таропка
Засыпае скалечаны снег.

ЗЕМЛЯТРУС

Радок у Апакаліпсіс...
3 карцін
Глядзяць святыя, што зруйнуюць Мекку.
Па камянях, адчуўшы небяспеку,
Бягуць звяры з пагібельных мясцін.

Сустрэчнымі шляхамі перад тым
Прабеглі людзі - прочкі род ад роду,
I, скалануўшы ў ярасці прыроду,
Пасеялі пустое на пустым:

Нянавісць на нянавісць,
Гнеў на гнеў,
На попел - попел
I на порах - порах...
Чакаючы малітвы і пакоры,
Чаму, Гасподзь, ахвяр ты захацеў?

Ты ў камені, ці ты ў агні, ці ў ветры -
Гасподзь, як ёсць ты, адгукніся хоць:
Тваёю воляй зрушыліся нетры,
Ці над табою воля ёсць, Гасподзь?

***

Точыць стачонае моль -
Хопіць трухі назапас.
Ператрываць - гэты боль.
Перамаўчаць - гэты час.

Вырваўшы пальцы з вузлоў
Локці не даць бы звязаць.

Некалі ж выпадзе зноў
Голасу голасам стаць.

Ну, а не выпадзе - што ж:
Зменаю знакаў і вех
Хай сабе цупае дождж,
Хай сабе шорхае снег.

Я не парушыў, хоць знаўся з віной,
Ні чалавечых, ні Боскіх законаў.

...з о н а...

Чарнобыль дыхнуў за спіной
Вогненнай пашчай дракона.