Уладзімір Някляеў - Прошча

Гэты сон мне нанава не сніць.
Незабудкай ён засне са мной.
Я спакойны ўжо, калі шуміць
Несаснёны вецер за спіной.

Мне журбу дакошваць і сушыць,
Мне маркоту спелую збіраць.
Божа мой, якая стома - жыць
I да самай смерці паміраць.

***

Пакінуушы свята на свяце,
Я выйшаў, адчуўшы спіной,
Як лёгка адразу за мной
I весела сталася ў хаце.

Цямрэча гусцела ў падворку,
А з вокнаў імжэла святло -
Адгуль, дзе мяне не было,
Дзе кінуў я смех і гаворку.

I доўга на блізкіх і родных,
3 якімі ў застоллі сядзеў,
Глядзеў я, глядзеў і глядзеў,
Прыпаўшы да шыбін халодных.

I плакаў амаль да відна.
На свяце жыццё сатанела:
Піло. Цалавалася. Ела.

I толькі жанчына адна
Адчула мой позірк сірочы,
Заўважыла цень у акне
I глянула так на мяне,
Так вочы ўтаропіла ў вочы,
Нібыта яна распазнала
Ці вылюдка, ці ведзьмака -
I ў жаху застыла рука,
Якой на мяне паказала.

***

Выйшаў летам.
Вярнуўся зімой.
"Дзе ты быў?"
Ён маўчаў, як з партрэта.
"Дзе ты быў?"
Раптам ён:
- Божа мой,
Не давайце мне плакаць пра гэта!

Павялі на магілы: "Тут брат.
Тут сястра. Ці за гэта не плацяць?
Дзе ты быў?!"
А ён зноў, як вар'ят:
- Не давайце пра гэта мне плакаць!

"Хоць падробныя слёзы сатры,
Хоць адну
па сястры ці па браце,
А пасля хоць жыві, хоць памры,
Дзе ты быў?!"
А ён зноў:
- Не давайце...

Адракліся яго. Ён прадаў,
Што было на падворку і ў хаце
I прапіў, і пайшоў, і прапаў,
I ніхто не жалобіўся ў страце.

Летам плакаў туман па сястры,
А зімою завея па браце,
Захлыналіся плачам вятры:
"Не дава... не дава... не давайце".

***

Не з тымі пайшоў i дарогай не той.
Дарэмна дарога прасіла:
"Чакай.
Азірніся.
Падумай.
Пастой".
Вяла невядомая сіла.

Дарозе казаў: "Ты не тая. Маўчы".
Ні д'яблу не верыў, ні Богу -
I крочыў, і крочыў
удзень і ўначы,
Пакуль не адолеў дарогу.

I рушыў далей - на цалік, і сляды
Пакінуў, што сцежкаю сталі.
А тыя, што з ім не пайшлі,
хто куды
Пазбочвалі і заблукалі.

Глядзелі яны - хто з дупла, хто з нары,
Аброслыя мохам з карою -
Як ён пад гарою,
як ён на гары,
як знік
і прапаў за гарою.

***

З нянавісці - пасля ужо з усяго
Астатняга...
А ён пачаў з любові.
I ўжо калі ўзнялі на крыж яго,
Нянавісць выйсце ведала - любое.
Не ведала любоў ні аднаго.

Натоўп глядзеў натоўпам, як звычайна,
А ён канаў, спрабуючы адчайна
Знайсці хоць апраўданне: "Для чаго?" -
I не знайшоў...
Хацеў быў крыкнуць груба:
"3 нянавісці! Пасля ўжо з усяго..."
I не разняў скрываўленыя губы.

ГУЛЬНЯ

Ранкам неба пацямнела, а днём
На дарогу ўпала чорным агнём.

Нахіліўся і падняў я агонь,
Перакінуў з далані на далонь.

I на правай - прапаліў скуру ён,
I на левай, як кляймо, стаў відзён.

I спытала даланя ў далані:
- Для чаго нам перакідваць агні?

I сказала далані даланя:
- Гэта забаўка такая. Гульня.

***

Восень. Сівізна ды пазалота.
Веерам раскінецца лістота,
Змеценая ветрам да акна.
Адзінота, друг мой, адзінота.
Налівай віна.

Сядзем. Памаўчым ды пагаворым.
Дзякуй Богу, тут ніхто не хворы
I няма пытання: піць ці не?
Апрыёры, друг мой, апрыёры:
Ісціна ў віне.

Хораша сядзім. I п'ём са смакам.
За сцяной сусветнага барака
Вые недарэзаны сабака
У глухія, шэрыя палі.

А на шклянках - знакі задыяка,
Вершы па кутах - хоць печ палі.

Будзь.
Як той казаў:
хай скажуць дзякуй
нам, што мы пілі.

***

Добра быць ні бацькам і ні сынам,
I ні дзядзькам, і ні братам быць.
Анікому нічарта не вінным
Жыць у краме,
у аддзеле вінным,
Дзе ў чарзе - уся радня стаіць.

ВАР'ЯТ

"Што робіш, брат?"
"Грудок капаю брату.
Прасіўся пахаваць каля царквы".

Не замінайце вар'яцець вар'яту.
Тым больш, што ён капае, а не вы.

Тым больш - нікога: ні сястры, ні брата
Няма ў яго, ніколі не было.
Не набягайце шкадаваць вар'ята -
Яму няўцям, што розум адняло.