Уладзімір Някляеў - Прошча

Не з вамі ён,
Ягоны брат не з вамі.
Вялікаму ў дзіцячым паліто
Яму баліць над зрослымі брывамі, -
Бог ведае, з чаго баліць і што.

Бог ведае, каго якія страты
Пільнуюць - і да страты не дапяць:
Хто ў немачы, хто ў розуме
вар'яты,
Хто брату брат - адно грудок капаць.

***

Шастае вецер па даху.
Гулка - як б'юць у званы.
Ноч набіраецца страху.
Зданямі поўняцца сны.

Гэтак душы адзінока,
Скрушна - хоць крыкам крычы…
Днём яна - д'яблава вока.
Боскае вуха ўначы.

МАТЫЛЁК

Замкнуў яму я горла, да таго ж
Другой рукой над ім занёс я нож.

Як ён баяўся, гледзячы ў нябыт!
I плыў, і плыў з вачэй яго блакіт.

Ніхто ўжо быў ён і нішто, мярцвяк,
Мой вораг, ненавіснік мой. Аднак

3 дзяцінства, з лугавіны ля ракі
Блакітныя ўзляцелі матылькі.

I сеў яму на вейка матылёк.
Я кінуў нож і адпусціў замок.

ГАЛУБЯТНЯ

Над хатай галубіны дах.
I ўсе нябёсы ў галубах,
I брат на галубятні.
Са свістам кружаць галубы
I ніжуць круг на круг,
любы -
Апошні і астатні.

I ніжуць
круг на круг
гады.
Адбіўшыся ад чарады,
Што свіст у небе сее,
Апошні братавы галуб,
Астатні -
п'е з ягоных губ
I на вачах сівее.

АДЗІН

Чужы чужым - яны знайшлі свайго,
Не свой сваім - яны пайшлі з чужымі,
Не тузайся ні з тымі, ні з другімі.
Як ты адзін - ты больш за аднаго.

У высі птушка,
Рыба ў глыбіні,
Вандроўнік на фантомным небакраі,
Як ты адзін - ты не змарнуеш дні
На тое, каб спазнаць законы зграі.

Як ты адзін - аднойчы ўночы ты,
Угледзеўшы імгненны след каметы,
Уцяміш таямніцу пустаты,
3 якой Гасподзь саткаў усе Сусветы.

Як ты адзін - ты боскай тканкі ніць
У вушка голкі зловіш і, быць можа,
Пустое станеш ткаць, пустое шыць, -
Як ты адзін,
Як Бог у тым паможа.

***

Струменіцца па жылах халадок.
Сплывае час па стылых небасхілах.
Завершана. Дапісаны радок.
Плачу даўгі і плачу на магілах.

Ужо надзеі белы галубок
Мяне не ўздыме на самлелых крылах.
Завершана. Гасподзь глядзіць з аблок.
Плачу даўгі і плачу на магілах.

Лучыць і блытаць вусце і выток
Ракі быцця мне болей не па сілах.
Завершана. Я сеў на беражок.
Плачу даўгі і плачу на магілах.

Мне галасы гукаюцца здалёк -
I памяць на астылых небасхілах
То пырхае, нібыта матылёк,
То круціцца, нібы змяя на вілах.

Віноўнай быць душа
хіба павінна,
Не цямячы, у чым яе віна?
Ды звадамі змучоная да дна,
Нібы святкуе - так баліць яна.
Прыйшла пара спраўляць саракавіны.

На дно душы
не ў час і неўпапад
Кідаў я нерат, каб пазбыцца звад,
Але віна вірамі рвала нерат
I вінавата я глядзеў назад,
I вінавата пазіраў наперад.

Віна мне вочы рэзала, як шкло;
Не ўбачыўшы нічога, што 6 магло
Віну суняць, суцішыць, супакоіць,
Пазваў я тых, каго ўжо не было,
Да тых, хто будзе - у маё жытло,
I цені іх напоўнілі пакоі.

Раней я многіх пазнаваў са спін -
Цяпер і ў твар не пазнаваў нікога,

Было іх сорак. Сярод іх адзін,
Які сказаў: "Нядоўгая дарога
За стол памінак ад стала радзін".

Ён са стала на стол паставіў крупнік,
Хлеб пераклаў, зацепліў дзве свячы.
Спытаў: "Ну што глядзіш, як той пакутнік?
Твой папярэднік тут і твой наступнік.
Астатніх трыццаць восем не лічы".

2

Мы ў некага заўсёды за спіною -
I нехта ў нас заўсёды за спіной.
Мой папярэднік - цень, што стаўся мною.
Ён не памёр, жывы маёй віною,
Я не памру, жывы яго віной.

I мой наступнік - цень, што мною стане.
Так на зямлі, не знаючы расстання
3 самім сабой, бясконца, з веку ў век,
Пазбыць віны і час спыніць не ў стане,
Жыве адзін і той жа чалавек.

Мяняючы імёны, маскі, твары,
Ён перажыў патопы і пажары,
Халеру,
воспу чорную,
чуму -
I ўсё жыве, і ўсё чакае кары...
Якой яшчэ? За што яна яму?

3

Каго спытаць?.. Няма ў каго спытацца.
Свет не назваць і ў свеце не назвацца,
Не знаць таго, што ведае дзіця,
Ці той, каму ў сладобу смак жыцця,
Хто час яго прыняў, як час вакацый.