Генадзь Бураўкін: Узмах крыла

* * *

Той чарнобыльскай ноччу,
Як у жудасным сне,
Напамінам прарочым
Скаланула мяне —
Бліскавіцай урану
Можна свет спапяліць.
I пякельнаю ранай
Мне Чарнобыль баліць.

Больш не радуюць кветкі
I не клічуць грыбы.
Не магу я
Быць гэткім,
Як да гэтага быў.
Роздум змрочным тыранам
Будзе роспач цвяліць.
Незагойнаю ранай
Мне Чарнобыль баліць.

Што пакіну я ўнуку?
Што я сыну скажу?
На людзей і навуку
Я іначай гляджу.
I віной дараванай
Гора не адбяліць.
Невылечнаю ранай
Мне Чарнобыль баліць.

Як ва ўсім разабрацца
Нам без жудасных сноў,
Каб агонь радыяцый
Не ўзвіхурыўся зноў,
Каб не слалі праклёну
Нам ні лось, ні мядзведзь?.
Будзе, будзе да скону
Мне Чарнобыль балець...

* * *

А пад раніцу глуха зямля задрыжала,
I вятрыска не змог мерны гул пагасіць —
Па маўклівых прасеках, палянах, прагалах
Праімчалі задыханым статкам ласі.

Хто ім значыў у шэрым тумане дарогі?
Што на ногі ўзняло іхні кемлівы род?..
Аб старыя яліны ламаючы рогі,
Гнаў важак іх няспынна на ўсход і на ўсход.

У празорлівым воку ягоным сышліся
Вечаровыя здані і пачварныя сны:
Двухгаловыя рыбы, аблезлыя рысі
I сляпыя бяздзюбыя бацяны.

Ён інстынктам спрадвечным высочваў
сцяжыны,
Ад знаёмых азёр ласянят адганяў,
Вёў і вёў у дрымучыя нетры чужыя,
Быццам гналася следам ваўкадаваў гайня.

Не даваў перадыху няўцямнаму спеху,
Хоць халоднай расой спакушала трава,
Вечнай памяццю продкаў адчуваў
небяспеку,
Ад нязнанай пагрозы статак свой ратаваў,
Нёс па лесе
На капытах
Чарнобыльскі пыл
I чарнобыльскі страх...

Перасяленне

Вось і прымусіў
Раскуты, раз'юшаны атам
На развітанне расстайнае
Кланяцца пуням і хатам,
Кланяцца студням,
Дрывотням,
Тынам,
Азяродам,
Зазелянелым садам
I засеяным агародам.

Вось і настала пара
Развітацца
З сабакам
I з пеўнем,
Гэткім вясёлым,
Чырвонабародым
I спеўным,
Моўчкі пагладзіць —
Ці ўдасца пабачыцца зноўку? —
Дужа слухмяную,
З чорным цяляткам,
Кароўку...

Нехта галосіць.
А нехта бязладна ляпеча...
Бабка ж Аўдоцця
Ніяк не расстанецца з печчу.
Перамаўляецца з ёй напаўголаса,
Нібы з жывою,
I да ляжанкі хінецца
Сваёю сівой галавою.

— Як жа ты будзеш адна,
Без мяне,
Мая любка?
Ты ж не пліта,
Не камін,
Не буржуйка,
Не грубка.
Я ж цябе
Толькі сухімі дрывамі
Паліла
I перад святамі
Свежаю крэйдай
Бяліла.
Столькі гадкоў
Мы жылі з табой
Дружна і міла.
Ты мяне грэла,
Карміла,
Не дужа дыміла.
I засланіла не раз
Перад смерцю самою.
I засталася са мною
Сяброўкай маёй
I сям'ёю.
Мужа забіла вайна,
А блакада дзяцей загубіла.
У галадуху
Радню ўсю
Забрала магіла.
Толькі з табой
I падзелішся
Скрухай і горам.
Мы і паплачам удзвюх,
I паскардзімся,
I пагаворым.
А вось цяпер
I зусім
Давякую
Адна я.
Хто будзе з нас шчаслівейшы,
I Бог сам не знае.
Перахрышчу я,
Дазволь,
Цябе тройчы
На ростань
I абагрэю
Здавён прыхаванай
Бяростай...

Двор свой пакінула бабка
Спакойна і смела.
Толькі з аўтобуса
Доўга
На родную вёску глядзела.
Бачыўся ёй
Пачарнелы ад часу дамок
I, як дыханне,
Над комінам
Сіні дымок.

Рахунак 904

З кожнаю бядою ўваскрасае
Душ людскіх самаахвярны фронт.
Сам сабою ўзнік галоўны самы
Наш народны, наш гаротны фонд.

Як і ў дні ваеннай небяспекі,
Да людзей на выручку пайшлі
Горкія дзіцячыя капейкі,
Кроўныя рабочыя рублі.

Папаўнялі шахты і арцелі
Гэту надзвычайную казну,
Быццам бы мы ўсе сплаціць хацелі
Страшную агульную віну.

Устарэлі ўсе арыенціры,
Да якіх прывык наш сонны дом.
Стаў рахунак дзевяцьсот чатыры
Грозным і няпісаным судом.

Мы яму навыперадкі неслі —
Гэтак шчыра, можа, ўпершыню —
Зберажэнні, прэміі і пенсіі,
Міласэрнасць, боль і дабрыню.

(Праўда, паспелі падсунуць пры гэтым
Подлыя «ўзносы» спалох і спадман:
Спеў салаўёў калыхалі газеты,
I супакоем свяціўся экран,
Страх журналісту вытрымку выеў,
Выбіў разважлівасці тармазы:
«Добра, што вецер дзьмуў не на Кк-у...»
Дзьмуў ён на Гомель і на Мазыр.
А на экране чыноўнік вучоны
Не затуманіў спагадаю твар —
Што яму вецер чарнобыльскі чорны! —
«Тэхнічны прагрэс патрабуе ахвяр...»)