Уладзімір Някляеў - Знак аховы

Ты не падумай!..
Хоць выжыў на мізеры —
З просьбамі ў пояс нікому не кланяўся.
А немагчыма — калі ў тэлевізары
Рукі і клавішы.

Памяць мая травянее ў акопе,
Міны ўзрывае...
А на гармоніку кожную кнопку
Помню.
Іграю.

Так, брат, накоціць, агорне, ахутае! —
Толькі не вернеш...
Дай, калі ласка, далоні. Пахукаю.
Пальцы
Замерзлі».

На Волга-Балтыйскім канале
Замерзлая чайка
Канала.

Ну што там, здавалася б...
Птушкі
Штодзённа канаюць і гінуць,
Бы суцрацьптушыныя міны
Птушынае дрэва цярушаць.

I гэтая птушка не лепшая,
З усіх нашых птушак не першая.

Адкрыліла, колькі паспела,
Вяслуе крылом набалелым,
Знікаючы ў хвалі за катэрам,
Як з ніткі сарваная пацерка.

Самкнулася нема вада.
Ну што там, дальбог, за бяда!

Ды раптам — бы выбухнуў кратэр! —
Хіснуўся і ўздыбіўся катэр,
Сінечай
Марознае
Сталі
гарматныя
рулі
паўсталі,
I падалі з неба, як грушы,
Птушыныя вечныя душы!

Сцяна расстрэлу.
Стаць пад той сцяной
I карніка ўявіць сябе насупраць,
Цябе насупраць,
Нас дваіх насупраць,
I не жахнуцца: смерць і ты са мной!

...Той дзень лістком змакрэлым
Прыліп да аб'ектыву...

Які я быў шчаслівы
Каля сцяны расстрэлу!

З мільёнаў кропелек
Складаюцца дажджы,
Дажджынка кожная — асобная планета,
Красуюць там нябачныя сады,
I птушкі непачутыя спяваюць;

Дажджынка кожная
Ціхутка нешта шэпча,
Калі па валасах тваіх сцякае,
Зіхоткая, у чоўнікі далоняў,
Твае далоні — поўныя планет;

Як перакласці іх шчаслівы шэпт
На мову плачаў?
Лямантаў?
Загадаў?..

Дажджынка ўпала.

...I ляжала яна, нежывая,
Не чужая яму, не чужая.

Адышоў, да дзвярэй прываліўся.
Не чужы ёй цяпер, ці чужы?
Нешта помніў — а болей забыўся.
Азірнуўся назад: міражы.

Азірнуўся наперад: нікога.
Ні тугі не адчуў, ні бяды.
Толькі збітая ў камень дарога,
На якой пазнікалі сляды.

Так стаяў, сам сабою замглёны,
I глядзеў за абрысы зямлі,
Па якой
I ў якую мільёны
Невядома і грозна ішлі.

Толькі ў час, як выносілі з дому,
I калі яго ўбок павяло,
Невядомае стала вядомым,
А вядомага — як не было.

Начую на палях вайны.
Неверагоднасць лёсу мрою.
Хатынь!
Мне не даюць спакою
Твае званы.
Прад пеклам не перахрысціцца.
Мне сёння сніцца,
Заўтра сніцца,
Як прагінаюцца масніцы,
Як соль бялее на паліцах
У хатах спаленых тваіх...

Палі.
Паліцы.
«Стась! Паліцыя!!!»
«Па нас?»
«Па ўсіх!!!»
Па ўсіх... Па ўсіх...

Дабру, даверу — насцеж дзверы!
Давер апошні барані,
Прыцісні да грудзей аберуч
I рук
Не разамкні ў агні,
Глядзі, як гаснуць вачаняты...

Дымы над хатамі!
Грамы над хатамі!

Лёг сейбіт на свае барозны
Счарнелым тварам
Дагары...
Стаяць над сейбітам бярозы,
Шумяць, святлеюць тры бярозы.
Маўчыць чацвёртая...
Гарыць...

Эпоха!..
Анекдот салоненькі
Паспела з цукрам перацерці?!
Свет задыхаецца сімволікаю
Смерці!

Вайна,
Ты мяса не нажэрлася?!.
Па волі д'яблавай
Ці боскай
Растуць сярод гарматных жэрлаў
Бярозкі?

Да іх прымераны
Сякеры,
Але ў прыродзе —
Дабру,
Даверу насцеж дзверы,
Як на ўваходзінах!

Хатынь!..
Твае нябёсы выцвілі...
Як рэха стрэлу — ветру пошчак.
Я не затым прыйшоў, каб выціснуць
Слязу
На вогнішча.

Я ніцма ўпаў на поле мёртвае,
На попел поля —
Пад залатую, пад чацвёртую
Бярозу болю.

Трава ў нізінах скошана марозам.
Звініць на ўзлобках Слуцкая шаша.
Кідаў дарэмна ў неба я пагрозы,
Гайдаў зямлю,
З крывёю змешваў слёзы:
I кроў, і слёзы — як вада з каша...
Нічога не спасціг пыхлівы розум,
Апроч таго, што ведала душа,
Што помніла —
I помніць не хацела...

Такой бяды!
Вайну душы і цела
Пачаў не я —
Не я і завяршу...
Я толькі свістам губы прыкушу,
Праскочыўшы пагорак зледзянелы,
Дзе між таполяў, збегшых на шашу,
Хіснецца далеч, бы ў акне прыцэла...