Уладзімір Някляеў - Знак аховы

Хай будзе жыццё! Гэта ноша па мне!
Па мне гэта доля сустрэч і расстанняў,
Я ведаю: зоймецца хутка ў акне
Апошні світанак майго існавання.

Ну што ж, гэта ноша таксама па мне.
Спакойна змяняю я долю на волю —
I толькі хіснуся, як цень на сцяне,
I толькі на момант хаду запаволю...

Дарога вяла на Ляўкі.
Праз ніву.
Праз лес.
Праз вякі.

Цяжарна ўздыхала ралля.
Храплі на аселіцах Коні.
Свістала ў прасторы Зямля —
Каля небасхілу,
Каля
Той жылкі, што б'ецца на скроні.

Дарогу ўздымала гара,
I там, дзе дарога знікала,
Над вечнай вадою Дняпра
Стаяў нерухомы Купала.

Кацілася шляхам сваім
Рака —
Як магла,
Як хацела.
Быў страшны Купала —
На ім,
Яшчэ даваенным, жывым,
Святочна кашуля гарэла.

Хісталіся цені жуды
Сляпымі маланкамі ў змроку...
Адзін толькі крок да вады!

Не зробіць ён гэтага кроку.
Ён скуру здзярэ, як луску,
I рушыць на вольны гасцінец...
Ён пройдзе яшчэ праз Маскву
Па цьмяных прыступках гасцініц.

Ён будзе на сходках начных
Спяваць,
Зратаваных ад кулі
Сяброў абдымаць —
I на іх
Святочна запальваць кашулі.

Ён будзе! .

...Кружыла Зямля.
Храплі на аселіцах коні.

Усё гэта будзе — пасля.
Усё гэта будзе — ніколі.

Пасля — у мальбе і праклёнах.
Ніколі — у спратах віны.
...Адзін
I адзіны
З мільёнаў,
Адзін і адзіны, спалёны
На росстанях смутных
Вайны...

Прызнаць віну, якой не варты вы,—
Адчэпка толькі для суда людскога...

Калі душа, як за сцяной астрога,
I сочыш ты за ёй, як вартавы,—
Не абвяшчай: я вінаваты ў тым,
Што ёсць мана, што пыл яе і дым

Твар праўды захінае, як аблога.
Не словамі, а справай пачынай:
Астрог паруш — і ў сэрцы паламай
Нож асцярогі, зброю вартавога.

Губернскі пісар Стэфан Дастаеўскі
(Каліграфічнай вырабкі памешчык)
Адчайна спрабаваў пісаць раманы
I меўся
Увайсці ў літаратуру;

Яшчэ ў яго арэндаваў маёнтак
Купалаў бацька, Дамінік Луцэвіч;

Так праз жылплошчу лішнюю — не тое
Каб зведаў славу сына Дамініка,
Аднак у часе не прапаў бясследна
Каліграфічнай вырабкі памешчык,
Губернскі пісар Стэфан Дастаеўскі.

Невыразнае жаданне
Лета.
Ластавак.
Вяртання.
Лесвіцаю успамінаў
З нізкіх долаў успамінаў.

Гнёзды свецяцца ў байніцах.
Проста ўсё, што ў таямніцы.

Толькі ты — бы ўзмах крыла,
I яна — бы ўзмах крыла!..
Толькі снежань з-пад крыла —
Ды на снезе след расталы...

Недзе музыка была.
Вось і музыкі не стала.
Выстыў Талін. След змяло.
Толькі што было — было.

Там, з Вышгорада,
З апетай
Даўняй вежы
Ценем лета
Цёнькне
Ластаўкі крыло...

Дзень — святло,
I ноч — святло.

Не дазволь пайсці мне... Затрымай...
Рукі на грудзях скрыжуй стамлёна...
Хай сабе не варты я праклёну —
Праклінай.
Праклінай, галосячы пра страты,
Адзіноту, здраду і тугу.
Не магу я
Быць
Не вінаватым!
Чуеш, не магу.

У імя няўмольнага расстання
Над бяздоннем,
На апошнім дні —
Не карай мяне ўсёдараваннем!
Злітуйся... Даруй мне... Пракляні...

Прагінае вецер кроквы.
Мёртвы снег пластае дах.
Пуста. Гулка.
Крыкі, крокі
У завеяных палях.

— Мама, хто там?
— Спі. Нікога.

Вецер... Снег...

— Зірні ў акно;
Ваўкалак!
— Пабойся бога!
— Нехта ёсць усё адно!
Крык.
— Ты чула?
— Падалося...

Стрэл.
— Ты чуеш?
— Гром...
— Зімой?
Мама,
Мама, ён галосіць!
— Гэта сцюжа, хлопчык мой.

Кожнай дошкай стогне хата.
Клямка бразгае сама.
— Мама, страшна...
Дзе наш тата?
— Тата ў горадзе...

Зіма.
Пуста. Гулка.
Крыкі. Крокі.
Зноўку стрэл. I крык.
I ціш.
Леснічоўка. Край далёкі.
Шлях далёкі. Снег глыбокі.

Дні.
Гады.
Стагоддзі.
— Спіш?

...Ён заснуў, нібыта згінуў.
Ваўкалак трубіў у рог.

Раніцою вецер кінуў
Шапку бацькі на парог...