Уладзімір Някляеў: Знак аховы

Смяецца дзеўка, поўная грудзей.
У круг яе!
Да люду!
Да надзей!
І-эх, шкада, што кашы з ёй не зварыш

— Ты што, таварыш?..
— Захмялеў таварыш.
— Ды не чапайце, хай сабе паспіць...
Правінцыя! Як соладка баліць!
Качаю па стале змакрэлы мякіш:
Ёсць, дзякуй богу,
Тураў, Зэльва, Мядзель!..
Цыган крычыць:
— Ты не гароцься, госць!
Не прападзём! Яшчэ, брат, коні ёсць!

...Як зрэз на дрэве, набрынялы сокам
Цяжкім, што кроў...

«Мой ясны сокал!
Мой высокі сокал!»

А галубы ляцелі з рукавоў,
I зіхацелі пацалункі ў дзюбах —
Пярсцёнкі залатыя вуснаў любых.

Накормлены — брывом не зварухнуць!
На спіны галубятнікі валіліся...
А я не мог бязбоязна дыхнуць
Паветрам тым, гпто ля цябе свяцілася.

Той дождж, што пырскаў у тваю далонь,
Я піў набожна, як ваду святую,
I як паганцы верылі ў агонь,
Паверыў цёмна ў навальніцу тую,
Калі з-за хмар, бы ў меднае вядро,
Грамы шпурлялі за ядром ядро,
I мы ўдваіх лавілі ўратавана
Маланкі асляпляльнае пяро,
Бліскучы меч Ізольды і Трыстана!

— ...Дык што ж той меч?
— Ступеў ва ўжытку хатнім...
— А галубы?..
— Жывуць на галубятні.

Круты абрыс біблейскіх гор.
Зарніц спалохі...
Над Арменіяй
Сусветнае
Знішчэнне
Зор...
А зор не менее.

Закон
Ахоўвае матэрыю.
А кроў святла на спад лавінаю,
Як перарэзалі артэрыі
Над Арарацкаю далінаю.

У коп'ях неба
I ў мячах —
Пектаграфічны заніс эпасу.
Дух вояў-продкаў не ачах! —
Пад пацінаю на шчытах
Арэс і Эрас.

Не вынішчаецца любоў...

Зноў небасхіл, як выраб Палеха.
I слоў не менее
Ад слоў,
У горне ночы ў попел спаленых.

Як доказ іх магічнай сілы
З-за Крабавіднае туманнасці
Глядзяць на люлькі і магілы
Густыя вочы Туманяна.

Сядзеў панура,
Згорблена,
I раптам — песня горлам.

Скакаў табун, таптаў палын,
Шакалы вылі следам.
Ніхто не ведаў —
Што акын.
Ды ён і сам не ведаў.
Свістала і хрыпела
Жалоба і вуда,
Як з крана з'іржавелага
Гарбатая вада.

Нібы замоваю лячыў,
Спяваў.
Пра ўсё.
Нічога.
Была
За песняй
Далячынь.
Пустэча.
Стэп.
Дарога.

Турысты пырскалі:
— Выццё...
— Саліст ансамбля «Пенсія».

Адна дамбра. Адно жыццё.
I смерць адна. I песня.

Колас.
Купала...
У гуках імён іх люлянку я чую,
Якую матуля калісь
над калыскай маёю спявала
Колас.
Купала...
Мелодыю мовы славянскай я чую,
Той мовы, якую агнямі палілі,
Ды з попелу
Страцімам-птахам яна паўставала —-
Колас.
Купала...
Я чую ў іх звонкія гуслі
I гулкасць
Той сілы,
Якая ў былінах сівых гусляроў ракатала
Колас!
Купала!..
Адвечную песню народа,
Што горда
Жыла ў ім
I кленчыць прад ворагам не дазваляла! —
Колас.
Купала.

Падобны на словы замовы
Імёны,
Якімі паэтаў сваіх Беларусь называла —
Колас...
Купала...
I грозна, сурова гучала іх слова,
Калі над Айчынай чумы навісала навала
Колас!
Купала!
Яно падымала да зораў
і ў нетры зямныя кідала...-
На вечныя векі
Вятры намялі
Курган вашай славы
На роднай зямлі —
Паэзія...
Колас.
Купала.

Валілася неба на вышчапы гор,
Апошнія зоры страсаючы ў зморы.
А сонца ўставала, нібыта сабор.
Званілі ў саборы.

У Чэці ў мячэці маліўся стары...
На твары — адчаю кінжальная мета.

«Алах! Магамет не прыйшоў да гары -
Гара пракляла Магамета.
Алах, я сівы ўжо...
Я хутка памру.
Прашу на мяжы твайго вечнага царства:
Алах, пакарай за бунтарства гару!
Алах! Магамету даруй за бунтарства...»

Ён гэту малітву тварыў да пары,
Пакуль не сабраліся хмары над светам...

Грамніца слізнула на вышчап гары —
Лавіна
Раструшчыла
Дом Магамета...

Направа залева,
Налева залева,
Матор «Масквіча» ліхаманка заела —
Давай, ну давай, калымага старая!..
Нутро выгарае.
Нутро выгарае...
Патопныя воды на шкло ветравое;
Дарога назад —
Да шумераў? да Троі?
Дарога наперад —
Да пекла? да раю?
Давай, ну давай, калымага!.. Стараю-
чыся з усіх сіл, перагрэты,
Ляцеў «Масквічок» мой па ўскрайку планеты,
Спірала дыханне на страшнай спіралі,
Дзве сілы —
Крыж-накрыж — сусвет распіралі:
Круціліся ў бездані левыя колы —
На правых праколы! На правых праколы!
I покуль машыну завальвала ўлева,
Я бачыў, як справа святлела залева,
Хіліліся горы, і слаліся травы
Направа, направа, направа, направа,—
Дзе вечарам вецер патупвае ў сенцах,
Шалее салоўка на шостым каленцы,
Званамі аглухлымі падаюць бэры
На попел цяпельца любові і веры,
Дзе пахне атаваю луг за ракою,
Дзе мама насустрач махае рукою
I з ціхай надзеяй пытае пра справы...
Завальвае ўлева!
Аблокі — направа,
Направа звяры ўсе, і рыбы, і гады,
Мой снежань направа, мае лістапады.
Направа ўзлятаюць —
Ілона і Ева —
Дзве птушкі з галін радаслоўнага дрэва
Направа — сілкамі пакоры і гневу —
Усё, што я ўспомніў, зірнуўшы налева
У зорную прорву, дзе вечнасць клубіцц
Дзе некалі сон гэты будзе мне сніцца...