Васіль Зуёнак - Вызначэнне

Гарцуе мільянерша,
Бяжыць на службу клерк —
Няхай сабе но першы,
Ды вырваўся з калек.

Жывыя механізмы
Нa спінах з рэчмяшком:
Інфаркт не лепшы бізнес,
Таму — шуруй трушком.

Мільгаюць ногі-спіцы,
Ідзе зацяты крос:
Усім патрэбен біцэпс —
Біць канкурэнту ў нос.

Амерыка ў хандрозе
Ад бізнесных бацыл:
Не ўпасці б на дарозе
І не аддаць канцы...

Нутро з прыскокам грэе
I дужа хоча жыць,—
Амерыка старэе,
Амерыка бяжыць...

ГАЛАСЫ

Колькі ix — Эй-бі-сі, Сі-бі-эс, Бі-бі-сі —
He злічыць галасоў, падгалоскаў.
A ў кожнага на языку не адна,
а нібы дзесяткі Расій,
I ўсе чырвоныя, да апоніняй палоскі...

Галасы — распінаюцца: кожны прарок i зух —
Схаваўшыся за ракетны штыкетнік:
Хвалі эфіру шавеляцца i паўзуць
Чарвямі па целе планеты.

А яно яшчэ цёплае, i б'юцца ў скронь
Блакітныя рэкі,
І раўніны зялёную падстаўляюць далонь
Пад ліўні, як пад жоўтую дробязь калекі...

І яшчэ не выбіта планеты імя
На камені надмагільным:
«Год нулявы — год апошні. ЗЯМЛЯ».
І сонца яшчэ ўзнімаецца гімнам.

Узыдзе яно, як здарыцца, i тады,
Над мёртвымі раўнінамі i лясамі.
І не будзе каму аплакаць людскія сляды,—
Галасы, галасіце самі...

Галасы... Эй-бі-сі, Сі-бі-эс, Бі-бі-сі,
Дайце хвіліну маўчання —
Не тую, каб вечную памяць прасіць,
Не жалобную ў час развітання,—

Дайце, дайце тую хвіліну,
Што маўчаннем ударыць:
— Людзі!
Я — апошняя.
А загіну —
Іншай не будзе.

Д'ЯБАЛЬСКІ МАТЫЎ

Будзе, будзе апошні падман —
Здрыганецца юдоль зямная:
Я такі напішу раман,
Што ніхто сам сябе не пазнае.
Будзе змей абаронцам людзей,
А герой — у вярыгах разбойных.
Будзе слёзы ліць ліхадзей
На палях забойстваў i войнаў.
Будзе маці сына люляць,
Што расце да крытычнай масы.
Будзе першынца Першынцам зваць,
Будзе гулькаць ён атамным басам.
Будзе воўк бараніць ваўка
За сталом Раз'яднаных Нацый,
Будзе «за» залатая рука
Паслухмяна, як штык, узнімацца.
Будзе задам наперад хадзіць
Скамарох з галівудскім рэхам,
Да варот будзе з бомбай рабіць,
Як у рэгбі з мячыкам, рэйды...
Кажуць, хоча зямля быць святой,—
Дык не будзе — не будзе ніколі!..
Буду я ў містэрыі той
Раздаваць, як рахункі, ролі.
Будзе ўсё там з майго пляча,
А пашыта — па вашай фігуры.
Будзе свет у пустыні крычаць
І смяяцца на ўласных хаўтурах.

ПЛЮС 32 ПА ФАРЭНГЕЙТУ

Стала ўжо збітым стэрэатыпам
амерыканская «флэш-смайл» —
усмешка-«ўспышка»...

Заўважце, як бадзёрацца
Перш чым у вір скакаць,
Ці з кім дужэйшым борацца,
Ці ноччу здань гукаць,
Ці ў лузе заарканіць
Брыклівага каня...

Смяшок-амерыканец
Бравадзе той —радня.

То сам сабе галёкне,
То сябру рагатне:
Пабачце ўсе, як лёгка
I як не страшна мне.

Смяяцца тут умеюць
I трэніруюць твар,
Каб ззяў, як на Брадвеі
Рэкламаю тавар.

Усмешка не даецца
Па долару за цэнт,
Усмешка прадаецца,
Каб вырасці ў працэнт.

Смяюцца канкурэнты —
Інакш зляціш за борт,
Смяюцца прэзідэнты,
Смяюцца бог i чорт:

«Як бізнесна ў кішэні!»
«О'кеу» [4] О'кеу — ад крыптаніма О. К. [‘оu 'кеу] — усё ў парадку. Між іншым, ёсць версія, што і крыптанім, і слова ўзніклі дзякуючы рэзалюцыі, накладзенай адным з прэзідэнтаў ЗША: замест патрэбнага А. С. (што павінна было б азначаць: all correct [ол карэкт] — усё правільна) ён, пры скарачэнні, падаў пачаткі слоў па прынцыпу «як чуецца, так i пішацца». Каб не «западозрыць» свайго прэзідэнта ў непісьменнасці, амерыканцы падалі гэтаму «ўтварэнно» статус самастойнай моўнай адзінкі,— словам: «о'кеу!..» . i «Very much»! [5] Very much'[вэры мач] — англ.: Вельмі многа.
Хоць душыць галашэнне —
Высільвайся, не плач!

Бо хто табе gаверыць,
Як пусціш слёзы тут? —
Яно не для Амерык,
Каб выбаўляць з пакут.

Тут не да спачуванняў —
Тут барышы спярша.
На кропцы замярзання
Тутэйшая душа...

А ўсмешкі — як агенты
З-пад хворага крыла,
Калі па Фарэнгейту
«Плюс трыццаць два» цяпла —

Што значыць: «Нуль па Цэльсію.
I свет — больш не лакей...»
Амерыка, не смейся...—
Ці ўсё ў цябе «о'кеу»,