Уладзімір Някляеў: Паэмы

Быў жар нясцерпны!..
У Крэўлянцы
Вада ўскіпела, i паганцы
Упалі ў ногі Перуну,
Што з неба за адной адну
Слаў за навалаю навалу...

A калі вогненнага шалу
Сцяна апала — як здранцвеў
Народ:
на прысаку стаяла
У белым сярод чорных дрэў
Марыя...
Волас не згарэў!

«Жывая! —
выдыхнула Крэва. —
Ані патоп, ані залева,
Ані агонь яе не ўзяў!
Напэўна, ведзьма!..
Шат, напэўна!..»

Яна ж ішпа,
як каралеўна,
I крыж над ёю плыў i ззяў.

«Святая!» —
выдыхнуў народ...
Над Крэвам
з захаду на ўсход
Маланка неба жыганула,
Зямля напоўнілася гулам —
I ўстаў тарою
Кон над Крэвам,
На вейках
хмыз,
на бровах
дрэвы,
Якімі вочы засціў ён,
Каб ix не асляпіла ззянне,
I крыкнуў на ўсё Крэва Кон:
«Гэй, кат! Ты выракся прызвання?!.»

«О, не, усемагутны Кон! —
Азваўся кат. — I твой закон
Я помню, i наканаванне
Сваё... Але яна — сястра мне,
Адна
у жылах нашых
кроў:
Кроў бацькі...»

«Ката!.. — Кон узроў. —
Ты кат! Нікому ты не брат,
Не сын нікому, толькі кат!»

«I меч!..» — ператварыўшы ката
У меч, Пярун праскрыгатаў
Зубамі, калі меч спытаў:
«А ў чым Марыя вінавата?..»

«Ва ўсім!..» — ускрыліла Бірута
Варонай,
пырснула атрутай
На меч
i крыкнула:
«Сячы!..»

I стала цёмна, бы ўначы,
I ў цемры
Сярод дня
Галовы
Ca свістам меч лятучы сек,
I клаліся на дол, як дровы,
За чалавекам чалавек:
Жанкі, малыя i старыя...

«Даволі!.. — ўкленчыла Марыя. —
Рабі сваю работу, брат...»

I перакінуўся назад
У ката
меч...
Стаяў, крывавы,
Ракі крывавай пасярод...

Ён катавай не зганьбіў славы,
Не зганіў род...

Маўчаў народ,
Чакаючы, калі на страту
Сястру ўзвядуць на эшафот —
I гляне страта ў вочы брату!

«Бывай, — яна сказала, — брат...
Даруйце мне, браты i сестры...»

I меч упаў на шыю востры! —
Зрабіў
сваю работу
кат.

Пасля ён галаву сястры
Падняў, пацалаваў у губы
I крыкнуў:
«Госпадзі!..»

Кастры
Паганскія гарэлі...
Груба
I люта доўжыла жыццё
Свой шлях ад страты i да страты
Скрозь жыццядайнае выццё
Святых вар'ятак i вар'ятаў...

Не плакаў кат,
не кляў свой лес,
Не каяўся,
але на ката
Ужо глядзеў, як брат на брата,
З нябёс сыходзячы,
Хрыстос.