Shamsuddin Muhammad Hofiz Sheroziy - Hofiz Sheroziy

Yaxshi-yomonni sen o‘zingdan so‘ra,
Muhtasib, boshqadan so‘ramak nechun?
Yomondan uzoqlash, yaxshiga yondash,
Behuda o‘tmasin umring tunu kun.
Bilasan, rizqimiz beruvchi — Xudo,
Sen tama’ ketidan bo‘lma ko‘p dilxun.

Mardumozordan it ham etar or,
Itdan pastroqda — kim mardumozor!
Haqiqat bu so‘z ichra muhayyo,
Dilga jo bo‘lsin undagi ma’no.

Odam-ku sen bilan bir dasturxonda,
It esa ko‘chada — sovuq, bo‘ronda.
Ming xayf, shul odamdan chiqadi dushman,
Ammo doim vafo ko‘rasan itdan!

To‘rt xil joyda — to‘rt gavharman, —
Dedi jomga la’lin sharob. —
Zumurradman tok ichinda,
Shisha ichra aqiq, noyob.
Xum ichinda Zuhro ersam,
Jom ichinda — yorqin oftob…
Ey pokiza, oliy zoting bo‘lsa hirsu adovatdan,
Ey toza dil, baxt asosing bo‘lsa yolg‘onu firib,
Ulug‘ nasab senga qanday ravo bo‘lsin, bu tab’ni
Devga tortiq etgan bo‘lsa, hatto paridan olib.

Madrasalar saroyi, toqu ravoq, ilmu bahs,
Dili dono bo‘lmasa, foyda keltira olmas.
Fazilatning manbai bo‘lsa ham qozixona,
Ko‘zi bino bo‘lmasa, foyda keltira olmas.

Ey odam, falakdan erkinlik, shodlik,
Xurramlik, aysh-ishrat istasang agar,
Molu hashamatu mansab fikrin qo‘y,
Boridan kech — faqat talab et sog‘ar!

Jahon moli ketidan yugurgandim bir zamon
Oxiri tushundimki, foydasidan ko‘p zarar.
Falak menga ne bersa, o‘lponini undirdi,
Faryod qilganim bilan yoshlik o‘tdi sarosar.
Umr o‘tib ketmoqda — molu mulk to‘xtatolmas,
Umr anduhi bul kun barcha alamdan battar.

Endi bir nafas umrim ikki jahon moliga —
Alishmayman, qo‘sh jahon nazarimda muxtasar.
Vayrona dilim ichra hunarimdir xazinam,
Dilim daryo bo‘lsa gar — ostu ust to‘liq gavhar.
Bundan keyin boshingga ne ish tutsa ham, Hofiz,
G‘am yemayin shod yasha — jahon o‘tkinchi, o‘tar!

Jonon bu kechani men bilan o‘tkazdi,
Bu baxtni menga Xudo o‘zi yetkazdi.
O‘lim g‘ami yo‘q endi menga, chunki sanam
Jonbaxsh labidan obi hayot tutqazdi.

Ul sham’i Chigil dardini aytib bo‘lmas,
Kuygan bu ko‘ngil dardini aytib bo‘lmas.
Andin yuragimda g‘amki, yo‘q mahrami roz,
Har kimsaga dil dardini aytib bo‘lmas!

Bir lahza labingni olmagil jom labidan,
To topsa jahon komini dil jom labidan.
Omuxta jahon jomida achchig‘u shirin,
Bul yor labidan yetga-yu, ul jom labidan.

Dushmanning jafosidan mudom qoch, ey do‘st!
Yaxpsh kishilarga quchog‘ing och, ey do‘st!
Odam sanama, qo‘lingni yuv nokasdan,
Mehring xunar ahli boshidan soch, ey do‘st!

Bir mohki, qadi sarvga mengzar, oyo,
Ko‘zgu qo‘lida — o‘ziga bergay oro.
Der menga kulib ro‘molcha peshkash etsam:
«Vaslim tiladingmi? Xom xayoling, ammo!»

Men bandasi ul kimsanikim, shavqi baland!
Gar bo‘ynida tavqi [1] Tavq — bo‘iinboq bo‘iinga osiladigan ziynat; halqa. ishq, abas, mavqe baland!
Oshiqlshu ishq kayfini sen ne bilasan,
Bul bodani ul kimsa ichar — zavqi baland!

Turk chehrali ul farishta jon qasdi edi,
Ko‘zdan yashirin hur kabi bo‘y-basti edi,
Tor bo‘lmasa muncha og‘zing — yuqdek-ku, desam,
Kuymang-da qilib tama’i xom asti, dedi.

Ey baxt, faqirga qani bir yor bo‘lsang,
Majruhi zamon — dilga madadkor bo‘lsang.
Yoshlik-ku chiqib ketdi jilovdek qo‘ldan,
Keksalik uzangi kabi poydor bo‘lsang…

Dam urdi vafodan kim — u dupgman bo‘ldi,
Pok kimsa uchun fosiqlik fan bo‘ldi.
Tunni dedilar homilador, hayronman:
Er ko‘rmay u ikkiqat kimdan bo‘ldi?!

Yor zulfi panohida suman topdi rivoj,
Yoqut labidan durri Adan topdi rivoj.
Dillarga rivoj bersa labidek koshki,
Dunyo-da uning ishqi bilan topdi rivoj!

Sho‘xlikdami, bizning o‘sha dilbar toqdir,
Bechora dilim visoliga mushtoqdir.
O‘ymoq kabi — og‘zi, yuzi — lola, tani — siym,
Shirinso‘zu boz latifu siyminsoqdir [2] Siyminsoq — bu yerda: go‘zal, zebo ma’nosida. .

Do‘st birla o‘tir hamda mayu jom ista,
Shod etsin o‘pich berib gulandom, ista.
Xohlaydi jarohatin botishin majruh.
Jarrohga kelib, darding uchun kom ista.

Bo‘lsa edi bir sho‘x sanamu barbatu [3] Barbat — sakkiz torli qadimiy musiqa asbobi. nay,
Xilvat va farog‘at, yana bir shishada may,
Maydan qizibon tandagi bor tomiru pay,
Bir arpa umid qilmas edik, Hotami Tay!

Kel, qo‘lda tutib qilguchi shod bodai nob,
Kel, sifla [4] Sifla — pastkash, nokas. raqibdan yashirin hamda shitob.
Dushman so‘ziga kirma sira, ketma, o‘tir,
Kel, tingla bu nuktani-yu, no‘sh ayla sharob!

Bog‘ ichra bo‘lib bodi sabo doyai gul,
Mashshota [5] Mashshota — pardozchi. misoli yasatib poyai gul,
Gar soya aro topsa omonlik oftob,
Bas, ista quyosh yuzlini-yu, soyai gul.

Ul jomki, safo gulshani — tut ilkimga,
Yor timsoli sog‘ar — ani tut ilkimga.
Zanjir kabi ul may o‘ralar o‘z-o‘ziga,
Devonasi bo‘ldim, qani, tut ilkimga!

Hargiz meni yod aylamading, sham’i Chigil,
Mushkul esa-da bu men uchun — ko‘ndi ko‘ngil.
Dardeki, g‘amingdan yuragimda qat-qat,
Dil bilga-yu men bilgum, men bilgum-u dil.

Sen — to‘lgan oy-u, senga quyosh banda emish,
To banda emish o‘shal — ravshan-da emish.
Bir chehraki, oftob nur emib shu’lasidan,
Oy ham ilibon yog‘du bilan sha’n-da emish.

Ul fasli yigitlikda sharob ko‘p sozdir,
Gul yuzlar ila bodai nob ko‘p sozdir.
Olam-ku xarob rabot erur boshdan-oyoq,
Bo‘lmoq bu xarob yerda xarob ko‘p sozdir.

Gar biz kabi sen ham asiri dom bo‘lasan,
Azbaski, xarobi bodayu jom bo‘lasan.
Dunyosiga o‘t qo‘yguchi oshiqlarmiz,
Biz birla o‘tirma sira — badnom bo‘lasan!

Kim ko‘rdi u yordan vafo — men ko‘raman?
Kim ko‘rdi jafodan safo — men ko‘raman?
Umrimsan-u, ammo bevafosan, ne kilay,
Kim ko‘rdi umrdan vafo — men ko‘raman?