Рыгор Барадулін - Руны Перуновы

НІКОЛІ

У кватэры, ў якіх я калісьці жыў,
Я яшчэ не заходзіў ні разу.
Ні забыты матыў,
Ні надрыў, ні парыў
Не пускаў у душу, як абразу.
Каб не ўшчуліць таго,
Што было, што сплыло,
Засталося ўспаміннай гасподай.
Бо жытло, дзе душа гасцявала,
Ў святло перайшло,
Разлілося лагодай.

ЗАСУМАВАЛА...

Былосць засумавала па радзіме,
Па той зямлі,
Што першаю была.
І плакала жніво слязьмі сухімі,
Хацеў пазычыць дзень
Журбе святла.

І незнаёма ўсё, і ўсё знаёма
І забыццю, і памяці было.
І прамянёў палючая салома
Спадала небасхілу на чало.

Каб чула ўдзячнасць незямныя крокі,
На момант мову адняло ў грамоў.
Цішэй плылі высокія аблокі.
І папрасілася душа дамоў...

ВОСЬ ЗАРАЗ...

У мамінай хаце печку кармлю
Сухімі ацярэбкамі саду.
I крыўдна зрэзанаму галлю,
I кожны сучок
Хоча пальцы ўкалоць,
Каб мне адпомсціць за недагляд,
Што рэдка ў змоўклай хаце бываю,
Што без пяшчоты дзічэе сад,
Які садзілі йшчэ бацька й мама.
А вецер дзвярыну як віхтане —
I вочы мае наеліся дыму.
Вось зараз мама зойдзе і мне,
Што печку не так распальваю,
Скажа...

ХТО ПОМНІЦЬ...

Страха — страфа
З паэмы роднай хаты,
Прысвечанай спагадлівым нябёсам.
Тваю журбу
Аслоніць цень крылаты,
I мроям закарціць
Сустрэцца з лёсам.
Паэму шумам
Вершалінаў поўніць>
Спаміж радкамі
Баравая воўна.
I моліцца за ўсіх,
Хто хату помніць,
Страха,
Далоні склаўшы малітоўна...

КАПУСЦЕ З НАШАГА ГАРОДУ

Капуста любіць думаць качанамі.
Скрыпяць марозна
Восеньскія думкі.
Прыспаная вятрамі й туманамі
Капуста звязвае
Зацішша ў клумкі.

Аб нечым незлічоным шэпчуць вусны,
Шануючы зялёнае жаданне.
Крамяную пілнуе гад капусны,
За соннай сочаць
Хрумстанне, глыданне.

Нудзіцца шаткаўніца пачынае
I пахнуць кменам
Сцежкі і застрэшкі.
Капуста любіць думаць качанамі,
Хоць галаву сякуць
Да качарэжкі...

НА ЗЯМЛІ МАЛЕНСТВА

I трава сама па сабе расла,
I вада сама цякла без прынукі.
I ні ў кога неба не прасіла святла.
Ані мукі з імі, ані дакукі.

Толькі ў гаспадарцы любой
Гадавалі агонь,
Быццам падсвінка.
I кармілі агонь чым маглі,
Як на ўбой.
Да іскрынкі іскрынка —
Залатая шарсцінка.

Гадавалі агонь,
I ён гадаваў,
I свяціў, і свянціў,
Грэў, карміў, гатаваў.

I гарачай радні,
I самому агню
Мусілі ўсе залаціць даланю...

КАЛІ Ў ВУШАЧЫ НАЧАВАЎ НАПАЛЕОН...

Калі ў Вушачы начаваў Напалеон,
Ноч ліпеньская ў асалодзе млела.
Спакой трывогу браў
У свой палон.
Вушачка-рэчка ў туманах мялела.
Раскручваў жорны часу
Мулкі млён.

I выдумлялі вецер ветракі.
I ратуша драўляная старэла.
I ў неба на кашулі васількі
Да раніцы ўсміхаліся нясмела.
I сон ішоў з Парыжа нацямкі.

Да імператара патрапіць
Хоць бы ў сон
Паненкі мроілі, ажно не спалі.
Мілосць здавён —
I эшафот і трон.
I жарсць падумак смелых
Кралі кралі,
Калі ў Вушачы начаваў Напалеон...

АЙЧЫНА ДУМКІ

Айчына думкі.
Ува мне яна
Паўсюль, дзе быў
I дзе яшчэ не буду.
Здарожаная думка мне звідна
I дацямна
Укленчыць раіць цуду.

Цуд непачуты на зямлі расце,
Якая й называецца Айчынай.
Таксама на здарожанай вярсце
Сустрэцца мусяць
Вынікі з прычынай.

Айчына думкі
Ахіне мяне,
Як роднага,
Здарожанай маркотай.
Малечы плач,
Што спаў у палыне,
На вушка нешта
Смеху скажа ўпотай...

ЛІСТ У ХЕЛЬСІНКІ ВАСІЛЮ БЫКАВУ

Усіх пакаранняў
Не злічаць вякі.
I людзі не злічаць самі.
Дзе грэх, як пух,
Дзе, як камень цяжкі?
Дзе вязні з ціхімі галасамі?

П'яніць
Нявіннай віны віно.
Гняце немата
Стараны нелюдзімай.
Цяжэйшае ўсё ж
Пакаранне адно —
Пакаранне Радзімай...

ПАШТОЎКА

Будуць часам ідалы раструшчаны.
Свет разумны стоміцца ад крыкаў.
Васільком у жыце Беларушчыны
Назаўсёды застанецца Быкаў!

ЧЫЙ?

З успамінаў замроеных
Выплываюць былыя красуні
У праменьчыках зморшчынак,
У смузе сівізны.
Гэта сподзеў разгублены
З незабытай вясны адрасуе
Да маёй непамыснасці
Ліст заказны.