Рыгор Барадулін - Руны Перуновы

БУДЗЕМ ЖА!

Забараняць лягчэй, цяжэй абараняць
I мову, і забытую Айчыну.
Армяк пакут з плячэй, абраз аборы зняць
I запаліць з надзеяю
Лучыну.
На лёхах веры сцісне кулачок
Салодкі даўняй марай
Бурачок.
За далягляд вякоў сплыве хмурына,
I хлебу звесціся не дасць
Скарына.
Маланкай апяражацца ганец.
Асвеціць столь і покуць
Каганец.
Абудзіцца зямля, што доўга спала,
Пакажа кветку Папараць
Купала.
На санным следзе загалосіць полаз.
I жнеек на жніво запросіць
Колас.
I крывічам пра іхні род усім
Напомніць Богам дадзены
Максім.
Не жабракі —
Вякі стаяць за намі.
Дык будзем жа самім сабе панамі!

ВУШАЦКІ ПРЫЗІМАК

Возера
Сярпом маладога лядку
Дажынае апошнія травы.
Бярозы надсмакаваныя туманом
Шурпацяцца неўзнаку.
Човен,
Зачэплены за сук каравы,
Глыбіню ўхаладзелую чуе дном...

У АДПАВЕДНАСЦІ З НАСТРОЕМ

Вяртаюся ў думках туды,
Дзе смех мой
Жагнае чаіца.
А сам адыходжу туды,
Адкуль не вяртаюцца.

I радасны тлум і шум
У цішыню высылаецца.
Душу засяляе сум,
А смех высяляецца.

Як той перад зносам дом,
Шапчуся з вятрамі.
Маўчыць без'языкі бом,
Засіліўшыся на браме...

НЯВОГЛЯДДЗЮ

Застолле шумнае гуло
I ў шуме тым жыццё мільгнула,
I лёгкім поміргам міргнула —
I маладога павяло.

I завяло ў ружовы змрок,
I ап'яніла й паланіла,
I знікла ранішняя сіла,
I сум сустрэўся як знарок.

Ідуць вясёла халады.
Час развітацца з даўнім шумам,
Пачціва павітацца з сумам
На ўсе астатнія гады.

ТРАДЫЦЫЙНАЕ

Плыт прыстаў у прымакі да мяжы,
I цяпер ён — плот.
Студня ў дрымотнай імжы
Пазяхае на повен рот.
Яна не паспела забыцца,
Што сястрою крыніцы была калісьці.
Вечарэе лагода.
Да мяцеліцы чорныя шчокі гарод
Грэе азяблымі вяснушкамі жаўталісця...

ЛІСТЫ

Паштовая скрынка
На прыстарэлай бярозе
У калісьці лясістай
Вёсцы Лясіны,
Бяроза стаіць пры дарозе,
Самота сядзіць на парозе.
У хату, бывала, багата
Лістоў паштарка насіла.
Заводзіць вецер катрынку.
Вяртаецца з поля восень —
Карова рабая.
Вечар азяблай рукой у скрынку
Лісты маразам апускае...

ЖАДАННЕ

Нябыт абыякава ўсё праглыне.
Я цешыцца
Марнай надзеяй гатовы,
Што нехта захоча
Сказаць пра мяне:
Ён быў на паслугах
У матчынай мовы.

ЗЯЛЁНАЕ МОРА

Гадоў малечых зялёнае мора,
Зялёнае ад неакрэсленай мары,
Зялёнае ад зялёнага сена,
Якім быў сяннік напханы.
Бывала й цёплым зялёнае мора,
Калі прачынаўся марак,
У якога
Пытаўся раніцай голас ласкавы:
— Як спалася,
Ці суха усталася?
I каб не лавілася рыба ў пасцелі,
Малому давалі адломак кілбаскі
Прытым з завязкаю з ніткі суровай.
Зялёнае мора ў лузе й на ўзлеску.
А потым жаўцела зялёнае мора
Ад збажыны да кляновага лісця.
I ўрэшце-ткі белым рабілася мора
Ад снежных выдмаў
На лузе й на ўзлеску
I на галаве дзьмухаўцовападобнай.
Але заставалася мара зялёная,
Як перадзімкавая атава,
Як вочы ў ката,
Пра якога аднойчы
Сказала лапатлівая Дамінічка:
У ката Мірона чорнага, быццам ноч,
Вочы зялёныя, як агуркі.

Са школы ведаем пра хларафіл,
А што пря зялёнае мора ведаем?
Пакуль нам зялёным
Бачыцца небасхіл,
Датуль мы, яшчэ неўзімелыя,
Летуем.

РОДНЫ САД

Яблыні —
Ад зямлі адсырэлыя думкі
Хочуць прашумець
Сукавата
У сакавітых аблоках.
Чарвяк у яблыку,
Як маланка абвялая,
Што ніяк не праб'ецца
З мяздрыстай цемры.
Усё ў поцемках
Рухаецца,
Усё ў цеснаце
Расце.
Яблык круглым ілбом
Грукаецца
Па марнаце
У дол.
Глуха наўкол.

НА ПАРУКАХ У НАСТАЛЬГІІ

Я даўнім стаў, як вальс,
Што быў сыграны
Аднойчы некім і не для мяне.
I сажалак зялёныя экраны
Ні мой адчай, ні сум не скалыхне.

Я ўзяты настальгіяй на парукі,
Дзе тыя рукі, ўдзячныя мальбе.
Мелодыя забылася, і гукі
Пайшлі ў нябыт,
Каб там знайсці сябе.

Ці ўзнагароджаны, ці пакараны
Тым успамінам, што жыве і ў сне,
Я стомлены, як вальс,
Што быў сыграны
Аднойчы некім
Ды не для мяне...