Аляксей Карпюк - Мая Гродзеншчына

— Ну, ну, Надзечка, смялей! — пачула яна знаёмы голас хірурга і баязліва, але даверліва, лягла на аперацыйны стол.

— Вось і малайчына. Ты адкуль?—спытаўся доктар, змазваючы ёдам месца для разрэзу.

— З Васілішкаўскага раёна... з вёскі...

— I я таксама з вёскі. Толькі са Слуцкага раёна. Быў я ў тваіх Васілішках. Значыць, мы з табой з вёскі... Я людзей лячу, а ты ім дамы будуеш... Добрыя ў нас з табой прафесіі, га?

Гэтым часам асістэнт накрывае хворую прасціной, якая здаецца дзяўчыне такой хатняй! Надзя нават на момант забылася, што яна на аперацыйным стале. Гледзячы ў столь, яна слухае доктара.

— Давай дамовімся, Надзя. Будзе балець — кажы. Зараз укалю, крыху пацярпі, мілая. Вось і ўсё!.. Скажы, бацькі ў цябе ёсць? Маці і бацька, кажаш? Гм. Ты шчаслівейшая за мяне. А я з пяці год сірата... Даўно працуеш на будоўлях? Шэсць год? А якія дамы будавала ў Гродна?

— Рамонтна-падшыпнікавы завод. Яшчэ дом для сляпых... Ой, доктар!

— Хіба баліць? Зараз перастане. Гавары, гавары, Надзечка.

— Яшчэ электрастанцыю... Ой!

— Нічога, мілая. Яшчэ толькі замарожваю. А калі пачну аперацыю, скажу,— супакойвае хірург, шчоўкаючы зажымамі.

Надзя разгадала ўрача. Яна зразумела, што ідзе самая сапраўдная аперацыя — тая самая, якой яна так баялася. Аказваецца, не так ужо і боязна. Нават зусім цярпліва. I яна змаўкае, прыслухоўваецца.

Надзя хоча дапамагчы хірургу. Яна стараецца дыхаць роўна, не ўздрыгваць, не напінацца. Праўда, гэта ёй не зусім удаецца, і яна дыхае так, быццам нясе на сабе цяжар.

Убачыўшы, што пацыентка супакойваецца, хірург паскорвае аперацыю. Памочнікі-асістэнты і сёстры ловяць кожны яго рух, нават выраз вачэй і імкліва выконваюць яго волю. Пашчоўквае метал, звіняць шклянкі, чуецца ціхі, але ўладальны голас хірурга:

— Шпрыц!

— Скальпель!

— Зажым!

Аперацыя праходзіць хутка. Рукі хірурга робяць усё спрытна і лёгка. Гэта рэзультат вялікага вопыту. Нездарма Уладзімір Юсцінавіч у час вайны зрабіў чатыры тысячы аперацый. Колькі людзей цяпер успамінае яго шчырым, добрым словам.

Весялей звіняць апошнія зажымы і непатрэбныя інструменты, кінутыя ў таз. Мяккімі і беражлівымі рукамі хірург накладвае Надзі швы. Ён зноў жартуе з хворай:

— Вось і ўсё! А ты, ой ды ой!

— Ага! Вы рэжаце і пытаецеся, ці не баліць,— у тон доктару адказвае Надзя, расчырванелая ад напружання і шчаслівая, што ўсё мінула. Заўважыўшы мокры, як у жнівеньскую гарачыню, лоб доктара, Надзя гаворыць:

— Але ж і вам, доктар, дасталося таксама! Вочы ўрача і хворай сустрэліся. Яны зразумелі адзін другога. Выціраючы лоб, Уладзімір Юсцінавіч кажа:

— Бач, якой прыгажуняй я цябе зрабіў. Расчырванелася, як вішня. Ну, а цяпер папраўляйся і хутчэй выходзь замуж! Толькі мяне на вяселле запросіш, добра?

— Абавязкова! — смяецца Надзя, да якой сёстры падвозяць ужо каталку.

А праз некалькі хвілін у перадаперацыйнай хірург сядзеў на цвёрдай канапе, абабітай жоўтай цыратай, побач з дзесяцігадовым хлопчыкам, у якога ад страху трасліся калені.

Уладзімір Юсцінавіч гаворыць з хлопчыкам, як з дарослым:

— Скажыце мне, Іван Вікенцьевіч, кім вы думаеце стаць, калі скончыце школу?

— Лётчыкам...

— Дык хіба можна лётчыку баяцца з-за якога-небудзь апендыцыта? Вы ж зусім дарослы і разумны хлапец, падумайце самі!— намаўляе доктар.

Калі з аперацыйнай везлі Надзю, дзяўчына хацела яшчэ раз падзякаваць хірургу. Але якраз у гэты час Іван Вікенцьевіч неяк сур'ёзна, па-сталаму падаваў доктару сваю далоньку, якую бывалы хірург важна паціснуў, «афармляючы» такім чынам дагавор на аперацыю. Надзя зразумела іх і прамаўчала.

Калі яна была ўжо ў калідоры, каталку дагнаў хлопчык, пахваліўся:

— Ага, і мне таксама доктар Мірончык будзе зараз аперацыю рабіць!

Але, як кажуць медыкі, на апендыцытах славы не заробіш!

Уладзімір Юсцінавіч часта бывае ў другіх бальніцах на складаных аперацыях. Яго возіць да хворых хуткая дапамога, на санітарным самалёце ён вылятае ў раённыя бальніцы кансультаваць урачоў і рабіць найбольш складаныя аперацыі.

А быў час, калі, убачыўшы акрываўленую жанчыну, хірург спалохаўся. I толькі ўсведаміўшы, што хворую прывезлі да яго, малады ўрач падышоў да яе і рашыўся на аперацыю. Гэта здарылася ў 1939 годзе ў адной сельскай бальніцы Віцебскага раёна, куды Мірончык пасля заканчэння Мінскага медінстытута быў прысланы на працу.

Аб сабе Уладзімір Юсцінавіч расказвае мала і як быццам апраўдваючыся: