Norman Davies - Boże Igrzysko. Tom I

Patrz J. Burszta, Materiały do techniki spławu rzecznego na Sanie i średniej Wiśle w XVII i XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, Warszawa, III (1955), s. 752-782.

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, op. cit.. Rok pański 1670, s. 466.

Sebastian Fabian Klonowic, Flis: to jest spuszczenie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi, wyd. S. Hrabec, Wrocław 1950.

W języku angielskim crow's nest - wronie gniazdo (przyp. tłum.).

Ibidem, w.1377-1380;1661-1666; 1669-1672;1697-1700;1705-1723;1773-1776;1781-1788.

Joannis Dantisci, Carmina, Wrocław 1952.

Miasto ty nowe i możne, o Gdańsku, inaczej też Dańsko,

Słuchaj uważnie, co mój wieści proroczy ci duch!

Jeszcze czas krótki zostaje; jeśli nie rzucisz swych grzechów,

Których bez liku dziś masz, runiesz złamane bez sił.

Szybkoś urosło, tak rychło też będziesz się zmniejszać i niknąć,

łżeś niewdzięczne dla bóstw; ściga już mamy cię los.

Pycha, bezbożność i zbytek, ta trójca potworów gotuje

Tobie ruinę, gdy jej od się nie wygnasz hen precz.

(Jan Dantyszek, Utwory poetyckie, tłum. J. Harhala, Lwów 1937, s. 174; przyp. tłum.).

Cudzoziemcy o Polsce, wyd. J. Gintel, Kraków 1971, t. l, s. 275-283.

Według M. Boguckiej, op. cit., s. 36,47: Tabela V, „Struktura eksportu”, oraz Tabela XIV, „Struktura importu”, których dane oparte są na rejestrach opłat celnych w porcie gdańskim.

E. Cieślak, Les rapports des residents fransais a Gdańsk au XVII-e siecle, t. 1,2, Warszawa 1965-69,s. 77-79.

Public Record Office, Londyn, State Papers Foreign, styczeń 1716: PRO-SP/88/14, opublikowany przez J. Gierowskiego w: Z dziejów stosunków Anglii do Gdańska w początkach XVIII wieku, „Sobótka”, Wrocław, nr 2 (1975), s. 333-342. Wśród badań nad handlem angielsko-polskim we wczesnym okresie należy wymienić następujące prace: H. Zins, England and the Baltic in the Elizabethan Era, Manchester 1972, oraz A. Mączak, The Sound Toll Accounts and the Balance of English Trade with the Baltic Zone, 1565-1646, Studia Historiae Oeconomicae, Poznań, III (1968), s. 93-113.

Patrz A. Mączak, The Export of Grain and the problem of the distribution of natural income in Poland, 1550-1650, Acta Poloniae Historica, XVIII (1968); The Balance of the Polish Sea Trade with the West, 1565-1646, Scandinavian Economic History Review, XVIII (1970), oraz Eksport zbożowy i problem bilansu polskiego w XVI i XVII w., w: X Zjazd Historyków Polskich w Lublinie: Referaty, Warszawa 1968.

M. Bogucka, op. eit., rozdz. VI: Ceny i zyski.

Ibidem, s. 113-115.

Neo-serfdom: a symposium, „Slavic Review”, XXXIV (1975), zwłaszcza praca A. Kamińskiego, Neo-serfdom in Poland-Lithuania, ibidem, s. 253-268. Patrz też B. Zientara, Z zagadnień spornych tzw. wtórnego poddaństwa w Europie Środkowej, „Przegląd Historyczny”, XXII (1965).

A. Wyczański, Wieś polskiego odrodzenia. Warszawa 1969, s. 190; Studia nad folwarkiem szlacheckim w Polsce w latach 1500-1800, Warszawa 1964; L 'economie du domaine nobiliaire moyen en Pologne, 1500-80, „Annales”, Paryż, XVII (1962), s. 81-87.

Patrz A. Wyczański, Wieś polskiego odrodzenia, op. cit., s. 107-113.

Patrz J. Topolski, La regression economique en Pologne, Acta Poloniae Historica, VII (1962), s. 28-49; W. Kula, L 'histoire economique de la Pologne du XVIII-e śiecle, Acta Poloniae Historica, IV (1961), s. 113-146, oraz Sur les transformations economique de la Pologne au XVIII-e siecle, „Annales Historiques de la Revolution Francaise”, XXXVI (1964), s. 261-277.

J. Topolski, Gospodarstwo wiejskie w dobrach arcybiskupa gnieźnieńskiego od XVI do XVIII wieku, Poznań 1958.

L. Żytkowicz, Grain yields in Poland, Bohemia, Hungary and Slovakia in the XVI-th to XVIIl-th Centuries, Acta Poloniae Historica, XXIV (1972), s. 51-73.

Praca A. Mączaka, Między Gdańskiem a Sundem: Studia nad handlem bałtyckim od polowy XVII do polowy XVIII wieku. Warszawa 1972, zawiera najobszerniejsze jak dotąd analizy i tabele statystyczne.

M. Bogucka, op. cit., s. 31.

Klasyczny wstęp do historii miast polskich w okresie nowożytnym stanowi praca J. Ptaśnika, Miasta i mieszczaństwo w dawnej Polsce, Kraków 1934. Patrz także A. Gieysztor, Les recherches sur 1'histoire urbaine en Pologne, Acta Poloniae Historica, VIII (1963), s. 79-90.

S. Pazyra, Geneza i rozwój miast mazowieckich. Warszawa 1959.

Patrz I. Ihnatowicz, Burżuazja warszawska. Warszawa 1972.

Rzeźnicy, Piekarze, Szewcy, Złotnicy, Kuśnierze, Krawcy, Cyrulicy, Pasamonicy, Miecznicy, i Konwisarze, Szychterze, Ślusarze, Kowale, Kotlarze, Bednarze, Cieśle, Stolarze, Kołodzieje, { Stelmachy, Garbarze, Kordybanicy, Tkacze, Miechownicy, Rymarze, Miodowarzy, Piwowarzy, j Slodownicy, Garncarze, Powroźnicy, Tokarze, Czapnicy, Olsternicy, Mularze, Iglarze, Nożownicy, Płatnerze, Haftarze, Siodlarze i inni. i Lustracja województwa ruskiego, 1661-65, cz. II: Ziemia lwowska, wyd. E. i K. Arłamowscy, | Warszawa 1974, s. 8.

J. Ptaśnik, op. cit., rozdz. V: Cechy.

Ibidem, rozdz. VI: Kupcy.

7 Ibidem, rozdz. IV: Pospólstwo.

Public Record Office (Londyn), SP/88/14.

Patrz M. Bałaban, Historia Żydów w Krakowie i na Kazimierzu, Kraków 1931-36, t. 1,2.

S. Dziewulski, Rozwój terytorialny miasta Warszawy w ciągu wieków, 1230-1930, Warszawa 1930; A. Kersten, Warszawa kazimierzowska 1648-68: miasto, ludzie, polityka. Warszawa 1971.

Lustracja województwa ruskiego, 1661-65, cz. II: Ziemia lwowska, wyd. E. i K. Arłamowscy, Warszawa 1974, s. 127-130

J. Ptaśnik, op. cit., rozdz. XIII: Upadek.

Na temat idei politycznych w Polsce i na Litwie, patrz C. Backvis, Les themes majeures de la pensee politique polonaise au XVI' siecle, „Annuaire de 1'Institut de Philologie et d'Histoire Orientales et Slaves”, Bruksela, XIV (1954-57), s. 309 i nn.; K. Grzybowski, Teoria reprezentacji w Polsce epoki odrodzenia. Warszawa 1959; S. Kutrzeba, Historia ustroju Polski w zarysie, Warszawa 1907; J. Bardach, wyd.. Historia państwa i prawa Polski, Warszawa 1964, oraz z prac nowszych T. Wyrwa, La pensee politique polonaise a l 'epoque de l 'humanisme et de la renaissance, Paryż 1978.

Patrz J. Bardach, Les status lituaniens: codifications de l 'epoque de la Renaissance, w: Poland at the 14th International Congress ofHistorical Sciences in San Francisco, Wrocław 1975, także L. Okinshevich, The Law of the Grand Duchy of Lithuania, Nowy Jork 1953, J. Żmuidzinas, Commonwealth polono-lithuanien ou 1'union de Lublin (1569), Haga 1978.