Уладзімір Караткевіч - Залаты бог

Ён мякка адвёў са сваёй шыi яе рукi.

— Табе засталося менш — i ты шукаеш мяне. Табе засталося менш, а ты хочаш панаваць над маiм пачуццём, жыццём, шчасцем. Нiбы я джын. Патры лямпу — i адразу з'явiцца. А да гэтага смiрна чакае недзе ў бутэльцы.

Устаў на ногi, залiты сяйвам месяца. Сеў далей.

— Так не атрымаецца. Роўнасць, калі хочаш.

— А памяць?

І тут Валерый ціха засмяяўся.

— Калі застанецца зусім мала — ты не будзеш плакаць над маімі лістамі з думкаю, што ўсё залежала толькі ад цябе… Ты будзеш смяротна, запознена тужыць.

Ён амаль трыумфаваў, нібы зразумеў нешта.

А пасля ён сказаў:

— Тужыць, што вось была ты маладой і чыстай і быў я. І ты магла мець мяне з усімі думамі, хвілінамі слабасці і гадамі сілы, з вачыма, валасамі, рукамі, з абдымкамі і стомай… усяго, да апошняй клетачкі. Усё магло стаць тваім. Цэлы свет… Магло.

Яна глядзела на яго пільна і неспакойна.

— Яно будзе маім, — сказала яна.

— Пэўна, будзе, — сказаў ён. — Але папярэджваю, гульні не будзе.

Ён раптам страпянуўся.

— Куды ты глядзіш? — спытала яна.

— Чакай.

На ўступе недалёкай нізкай скалы з'явіліся дзве постаці: дзявочая і хлапечая. Абедзве вузкія, тоненькія, блакітныя ў праменнях месяца.

— Сядзі тут, — прагучаў здалёк голас Ларысы.

— І не падумаю. Буду ратаваць цябе, — сказаў хлопчык.

— Ты ў мяне ўжо мужчына.

— Ты рада, што я твой брат?

— Рада.

— І таму ты такая вясёлая? Толькі таму?

— Толькі таму, — сказала яна. — Мне, відаць, трэба навучыць цябе вельмі добра плаваць і ныраць.

— Чаму?

— Калі-небудзь ты нырнеш і дастанеш для мяне з самага дна скіфскую карону.

— Фу, лухта якая, — уздыхнуў ён.

— То не дастанеш?

— Дастану, — уздыхнуў ён. — Дастану, калі яна ёсць.

Дзяўчына выпрамілася на скале, выгнула плечы трохі назад і працягнула да месяца тонкія, кранаюча тонкія, амаль яшчэ дзіцячыя рукі.

— Месяц які, — сказала яна. — Мора. Бачыш, карона на дне?

— Гэта адбітак, — сказаў Яраполк.

— Не, карона.

Залітая сяйвам, Ларыса стаяла, ускінуўшы рукі.

— Я цябе вельмі люблю, — сарамяжліва сказаў падлетак. — Нават калі ты замуж выйдзеш, я цябе буду любіць.

— Дурненькі, — сказала яна.

Блакітныя, тоненькія, яны стаялі на ўступе над уздыхаючым морам. Дзяўчына з дзіцём. Нібы маленькая рахманая ланка з аляняткам.

— І я цябе люблю, — сказала яна. — Я такая шчаслівая, што ты ёсць у мяне.

І, схіліўшыся над ім, пацёрлася шчакою аб яго валасы. Нібы ланка правяла мордачкай па кучараваму лобіку аляняці.

— На табе карону, — сказаў хлопчык і нырнуў.

Дзяўчына войкнула, але блакітны сілуэт плыў пад вадою да залатога дрыготкага кола. І тады яна, выгнуўшыся, кінулася за ім. Яны плылі, а вакол фасфарасцыравала мора.

Яны вынырнулі недзе далёка, якраз на залатым шляху, і засмяяліся, а потым паплылі далей і зніклі з вачэй.

З незвычайнай, вострай і пакорлівай пяшчотай Агата абняла шыю мужчыны.

— Яно будзе маім, — паўтарыла яна.

Ён маўчаў. Ён жменямі, са свістам, кідаў каменьчыкі ў ваду. Нібі сеяў.

…Сонца ўстала ў той дзень ласкава-мяккае. І спёка была таксама прыемная і мяккая. Мора прамянілася аж да дна, празрыстае, такое сіняе, што балюча і шчасна было глядзець на яго.

Валерый зайшоў у будку лодачнiка, узяў там вёслы i, выйшаўшы да мацi, пакрочыў з ёю да шлюпак. Адна са змен паехала, новай ужо не магло быць, i таму на пляжы было пуставата.

У маці амаль усю ноч балела галава, але раніцай неяк ухадзілася, і цяпер, як след болю, свет здаваўся трохі незразумелым і кранаюча добрым.

— Куды гэта вы? — спытаў Петра Мадэставіч, які, мокры яшчэ, ляжаў на гальцы і курыў.

— Ды вось, — сказала маці, — хоча мяне пакатаць.

— Даўно час, — сказаў скульптар. — Даўно… Ну як?

— Добра, Мадэставiч.

— І сумна трохі?

— І сумна, — пакорліва сказала яна.

— Наша справа такая, — сказаў ён. — Нічога.

— Нічога.

— То да вечара, — сказаў скульптар. — Пойдзеш у кіно?

— Да вечара, — сказала яна. — Да вечара, даражэнькі мой.

"Прымірылася", — падумаў Петра Мадэставіч, сумнавата, са спагадай пазіраючы, як яны ішлі да чаўноў.

Ён ішоў, магутны, загарэлы, горды ў паставе, такі гожы, што дзяўчаты азіраліся на яго. А побач ішла яна, прамая яшчэ, але нібы падсохлая, уся ў чорным. Ён пасадзіў яе на карму, сам раскрыў парасон.

— Ларысачка, — сказала раптам маці.

Ён ускінуў веі. Далёка ішла пляжам постаць. І Валерый здзівіўся, чаму маці ўбачыла раней яе, а не Агату, якая была ўжо амаль ля чоўна.