Уладзімір Караткевіч - Лісты не спазняюцца ніколі

Чалавек асцярожна лёг на бок, абапёршыся на локаць, доўга глядзеў у твар спячай. Дугі броваў, тугія шчокі, пяшчотная стома ў вачаніцах. Адліваюць блакітам голыя ногі: коўдра абілася вышэй каленяў. І чалавек з незвычайнай, затапляючай усю істоту радасцю падумаў: "Такая ласачка. Спіць вось і зусім нічога пра мяне не ведае, быццам і няма мяне".

Гэта думка ўразіла яго, і, быццам у адказ ёй, жанчына, не прасынаючыся, уся пацягнулася да яго, прытулілася сцягном да яго нагі і закінула за галаву цвёрдую, налітую маладой сілай, руку. Пад пахай выдавалася круглая пукатасць, і чалавек паклаў на яе далонь. І пальцы яго адразу адчулі пад сабой пульсаванне маленькай жылкі.

"Не ведае пра мяне", - раўніва падумаў чалавек.

І, нечакана для самога сябе, ляпнуў жонку па заду.

- Пятро, ды ты што, ашалеў, - ляніва сказала яна, не адкрываючы вачэй.

- Прачніся. Глядзі на мяне. Няма чаго спаць.

- Шалёны нейкі, - сонна прамурлыкала яна.

- Ну пачакай, я з табою распраўлюся, - з пагрозаю сказаў чалавек. І ўпяўся ў яе напаўадкрытыя губы цяжкім пацалункам. Ёй не хутка ўдалося выслабаніцца.

- Ды пакінь ты. Быццам век не бачыліся - так і мне. Мядзведзь стаялы.

- Вядома, век, - засмяяўся ён, - з учарашняга вечара.

- Пасля ўчарашняга вечара можна б і не шалець, - усміхнулася яна.

- А вось табе за шалёнага, вось табе за мядзведзя, вось табе, вось табе.

- Пятро, Пятро. Ну гэта ўжо без патрэбы. Не трэба, сінякі будуць. І так бабы каля студні пасмейваюцца.

- Няхай смяюцца. Вось табе яшчэ адзін, на шыю, самы прыгожы.

Жанчына раптоўна абхапіла яго гарачымі рукамі:

- Пятрусенька, родны ты мой, рыжы.

І амаль адразу вызвалілася.

- Ну добра, хопіць лізацца. Нішто ані поена, ані гадавана. - Вырвала руку, саслізнула з сена, адчуўшы босымі нагамі халадок зямлі.

Пятро ўздыхнуў, калі яна, у адной палатнянай сарочцы, плаўна пагойдваючыся клубамі, падышла да дзвярэй, стала ў іх і пацягнулася. Шэрае досвіткавае паветра цякло паўз яе ў адрыне лёгкай імглою-туманцам. Нахабна і асабліва звонка пераклікаліся ў волкім хмызняку вераб'і.

- Чорт цябе ведае, - пахітаў галавою Пятро, - у каго ты такая атрымалася, не стамляешся глядзець на цябе. Вёдры нясеш, вілкамі арудуеш - так усё добра... бы ў кіно.

- У каго атрымалася, у таго і атрымалася, - сурова ссунула бровы жонка, - няма чаго вочы вытрашчаць.Уставай.

- Выкуп, - сказаў Пятро, - пацалуй, тады ўстану.

- Вы сёння што, дуб пілуеце? Унь за табою Прахор ужо ідзе.

І яна паспешна адышла ад дзвярэй, накіравалася ў кут (косы адцягвалі ёй галаву трохі назад) і стала апранаць спадніцу.

- Уставай.

- Выкуп.

- Усё б табе дурэць... Ну добра ўжо.

Яна пайшла да яго. Пятро, лежачы на спіне, прыцягнуў яе да сябе, пачуў лёгкі, дражнячы пах, што ішоў ад яе, пах сырадою, сена і цёплай скуры, і пацалаваў яе доўгім-доўгім пацалункам, быццам набіраючы сілы на ўвесь доўгі, без яе, дзень.

- Гэй, Пятро, - пачуўся за спіною хрыпаваты басок, - канчай начаваць.

- Рад бы - жонка не пускае. Трымае.

- А ты вырвіся.

- Балюча.

- Ночы не хапіла?

- Тфу на вас, - сказала жонка, - звягаеце языком, як балабон конскі, нахабнікі. Грэх.

- Вучыся, Пятро, - сказаў Прахор, - языком нахабнічаць - грэх. Супраць астатняга пярэчанняў няма.

Пятро лёгка саслізнуў з сена і праз хвіліну, ужо напалову апрануты, стаяў у дзвярах.

Прыгожы грубаваты твар, вельмі блакітныя вочы, густы карычневы загар, які нават трохі адліваў сінявой, як яблыка-цыганка.

- Пачакай хвілінку, браток. Зараз пойдзем.

- Пяцюнька, - раптам паклікала яго жонка, калі ён ужо нацягнуў старэнькі пінжак.

Ён падышоў да яе.

- Ты беражыся там, родненькі. Не торкайся пад дрэва. Сам ведаеш - хвастане хоць верхавінай - век мне тады слязьмі залівацца.

- Добра, - сказаў ён.

Праз паўгадзіны яны ўжо выйшлі на поле, за якім няясна шарэў лес.

Прахор, порсткі мужычок з тых, каму "невысока падаць", дробненька тупаў поруч з Пятром. Пятро быў яўна незадаволены чымсьці.

- І чаго яму дуб спатрэбіўся, - сказаў ён, - надумаеш, не было з чаго калоды для фермаў даўбці.

- Гэта верна, - падтакнуў Прахор, - ды ён не тутэйшы, не ведае, што дуб святое дрэва.

- Закон жа ёсць, - сказаў Пятро, - кожны з нас яго ведае, хоць ён і не пісаны: высякаеш лес - пакідай дуб на дзічку.

- Добра, - сказаў Прахор, - наша справа маленькая.

Трава цьмяна шарэла, густа ўсыпаная расой. Ногі пакідалі на ёй чатыры зялёных перарывістых паласы.

- Як у цябе з жонкай? - спытаў Прахор.

Пятро нават злёгку пачырванеў на скулах.

- Цёплая, брат, як сонейка. Нарадавацца не магу.