Lois M.: De planeet Barrayar

Zou het kind eigenlijk al weten wat regeren was? Vorkosigan had zorgvuldig vermeden te zeggen ‘in plaats van uw vader’, dacht Cordelia ironisch. Had vermeden om ook maar de minste verwijzing naar kroonprins Serg te maken. Serg was zo te merken aardig op weg om net zo volledig geschrapt te worden uit de Barrayaraanse geschiedenis als hij was verdampt in de veldslag in de ruimte. ‘Voorlopig,’ vervolgde Vorkosigan, ‘is het uw taak om goed uw best te doen bij uw lessen en uw moeder te gehoorzamen. Kunt u dat doen?’ Gregor slikte en knikte.

‘Ik denk dat u het heel goed zult doen.’ Vorkosigan knikte hem ferm toe, net als hij bij zijn stafofficieren deed, en stond op. Ik denk dat jij het ook heel goed zult doen, Aral, dacht Cordelia. ‘Nu u hier toch bent, meneer,’ begon Negri nadat hij even had gewacht om er zeker van te zijn dat Vorkosigan echt uitgesproken was, ‘zou ik graag willen dat u even meekomt naar de commandopost. Er zijn een paar rapporten die ik u wil laten zien. Het laatste van Darkoi lijkt erop te wijzen dat graaf Vorlakail al dood was voordat zijn residentie afbrandde, wat een nieuw licht — of een nieuwe schaduw — op die zaak werpt. En dan is er het probleem van het omvormen van het ministerie van politieke vorming…’

‘Het ontmantelen, zul je bedoelen,’ bromde Vorkosigan. ‘Wat dan ook. En zoals altijd de nieuwste sabotage van Komarr…’

‘Ik begrijp het. Laten we gaan. Cordelia, eh…’

‘Misschien wil vrouwe Vorkosigan nog even blijven,’ prevelde prinses Kareen bij deze kleine hint, met slechts een zweem van ironie. Vorkosigan wierp haar een dankbare blik toe. ‘Dank u, hoogheid.’ Ze streek afwezig met één vinger over haar smalle lippen terwijl alle mannen naar buiten dromden en ontspande zich enigszins toen ze de kamer hadden verlaten. ‘Mooi zo. Ik hoopte al dat ik u nog even voor mezelf zou hebben.’ Haar gelaatsuitdrukking verlevendigde toen ze Cordelia aankeek. Op een zwijgend tikje liet de jongen zich van de bank glijden en wijdde zich weer aan zijn spel, af en toe een blik achterom werpend.

Droesjnakovi keek met een frons de kamer door. ‘Wat was er aan de hand met die luitenant?’ vroeg ze Cordelia.

‘Luitenant Kodelka is geraakt door een schot van een zenuwvernietiger,’ zei Cordelia stug; ze was er niet zeker van of onder de vreemde toon van het meisje afkeuring verborgen ging. ‘Een jaar geleden, toen hij onder Aral diende aan boord van de Generaal Vorkraft. De zenuwreparaties zijn hier blijkbaar niet helemaal op het peil dat in de rest van de melkweg gebruikelijk is.’ Ze zweeg, bang dat het leek alsof ze haar gastvrouw bekritiseerde. Niet dat prinses Kareen verantwoordelijk was voor het dubieuze niveau van de geneeskunde op Barrayar. ‘O. Niet tijdens de Escobar-oorlog?’ vroeg Droesjnakovi. ‘In zekere zin was het het eerste schot van de Escobar-oorlog. Hoewel ik denk dat je het vriendschappelijk vuur zou kunnen noemen.’ Een verbijsterend oxymoron, die benaming.

‘Vrouwe Vorkosigan — of misschien moet ik kapitein Naismith zeggen — was erbij,’ zei prinses Kareen. ‘Zij kan het weten.’ Cordelia vond het moeilijk haar gelaatsuitdrukking te interpreteren. Hoeveel van Negri’s beroemde rapporten had de prinses gezien? ‘Wat vreselijk voor hem! Hij ziet eruit alsof hij heel atletisch is geweest,’ zei de lijfwacht.

‘Dat was hij ook.’ Cordelia glimlachte vriendelijker naar het meisje en liet haar verdedigende stekels zakken. ‘Zenuwvernietigers zijn akelige wapens, vind ik.’ Ze wreef afwezig over de gevoelloze plek op haar dijbeen, die verbrand was door niet meer dan een schampschot van een zenuwvernietiger, dat gelukkig niet door de onderhuidse vetlaag was gedrongen, zodat haar spierwerking niet beschadigd was. Daar had ze duidelijk iets aan moeten laten doen voordat ze van huis was weggegaan.

‘Ga zitten, vrouwe Vorkosigan.’ Prinses Kareen klopte naast zich op de canapé, waar de toekomstige keizer net nog had gezeten. ‘Droe, wil je Gregor meenemen voor zijn lunch?’

Droesjnakovi knikte begrijpend, alsof ze met dit simpele verzoek een onderliggende boodschap had ontvangen, nam de jongen bij de hand en liep met hem de kamer uit. Zijn kinderstemmetje klonk op: ‘Droesjie, mag ik een slagroompunt? En een voor Steggie?’ Slecht op haar gemak ging Cordelia zitten, met de rapporten van Negri in gedachten, en de gebrekkige informatie op Barrayar over hun kortgeleden afgebroken campagne om de planeet Escobar binnen te vallen. Escobar, de goede buur en bondgenoot van Kolonie Bèta… De wapens die kroonprins Serg en zijn schip hoog boven Escobar hadden doen desintegreren, waren met gevaar voor eigen leven door de Barrayaraanse blokkade geloodst door ene kapitein Cordelia Naismith van het Bètaanse expeditieleger. Dat feit was duidelijk en algemeen bekend, en daar hoefde ze zich niet voor te verontschuldigen. Het was de geheime geschiedenis, die zich achter de schermen had afgespeeld onder het Barrayaraanse opperbevel, die zo… verraderlijk was, dat was het juiste woord, besloot Cordelia. Gevaarlijk, als slecht opgeslagen giftig afval.

Tot Cordelia’s verbijstering boog prinses Kareen zich naar haar over, pakte haar rechterhand, bracht die naar haar lippen en drukte er een stevige kus op.

‘Ik heb gezworen,’ zei Kareen schor, ‘dat ik de hand zou kussen die Ges Vorrutyer heeft gedood. Dank u. Dank u.’ Haar stem was serieus en verstikt door tranen, en de dankbaarheid was van haar gezicht af te lezen. Ze ging rechtop zitten, haar gezicht werd weer gereserveerd en ze knikte. ‘Dank u. God zegene u.’

‘Eh…’ Cordelia wreef over de gekuste plek. ‘Ehmm… Ik… Deze eer komt een ander toe, hoogheid. Ik was erbij toen admiraal Vorrutyers keel werd doorgesneden, maar het was niet mijn hand die het heeft gedaan.’

Kareen balde haar vuisten in haar schoot, en haar ogen glommen. ‘Dan was het toch heer Vorkosigan!’

‘Nee!’ Cordelia klemde haar lippen op elkaar van ergernis. ‘Negri had u de waarheid moeten vertellen. Het was sergeant Bothari. Hij heeft mijn leven gered, op dat moment.’

‘Bothari?’ Kareen ging kaarsrecht zitten van verbazing. ‘Bothari het monster, Bothari, Vorrutyers krankzinnige knecht?’

‘Ik vind het niet erg om er de schuld van te krijgen in zijn plaats, hoogheid, want als het bekend was geworden, waren ze gedwongen geweest hem te executeren wegens moord en muiterij, en zo komt hij daar onderuit. Maar ik… ik mag zijn lof niet van hem afpakken. Ik zal het aan hem doorgeven als u wilt, maar ik weet niet zeker of hij zich de gebeurtenis herinnert. Hij heeft een of andere draconische psychotherapie ondergaan na de oorlog, voordat ze hem hebben laten gaan; wat de Barrayaranen therapie noemen’ — van dezelfde kwaliteit als hun neurochirurgie, vreesde Cordelia — ‘en ik heb begrepen dat hij voor die tijd ook niet helemaal, eh, normaal was.’

‘Nee,’ zei Kareen. ‘Dat was hij niet. Ik dacht dat hij Vorrutyers stroman was.’

‘Hij heeft ervoor gekozen dat niet te zijn. Ik denk dat het de heldhaftigste daad was waarvan ik ooit getuige ben geweest. Om vanuit dat moeras van kwaad en waanzin te streven naar…’ Cordelia’s stem stierf weg, want ze geneerde zich om te zeggen: te streven naar verlossing. Na een korte stilte vroeg ze: ‘Stelt u admiraal Vorrutyer verantwoordelijk voor de, eh, verwording van prins Serg?’ Als ze toch bezig waren de lucht te zuiveren… Niemand spreekt over prins Serg. Hij dacht dat hij de bloedige maar kortste weg naar de opperheerschappij nam, en nu is hij gewoon… verdwenen.

‘Ges Vorrutyer…’ Kareen wrong haar handen, ‘vond een geestverwant en vriend in Serg. Een willige volgeling, in zijn walgelijke pleziertjes. Misschien was het niet… alleen de schuld van Vorrutyer. Ik weet het niet.’

Een eerlijk antwoord, voelde Cordelia. Kareen vervolgde zacht: ‘Ezar beschermde me tegen Serg, nadat ik in verwachting was geraakt. Ik had mijn man al meer dan een jaar niet gezien toen hij sneuvelde bij Escobar.’