Lois M.: De planeet Barrayar

‘Klaar om te vertrekken, lieve kapitein?’ vroeg Vorkosigan haar. Zijn stem was een bariton, zijn Barrayaraanse accent warm, met sterke keelklanken.

‘Zo klaar als ik ooit zal zijn, geloof ik.’

Illyan en luitenant Kodelka liepen voor hen uit naar buiten. Kodelka’s onzekere schuifelgang stak af naast de ferme tred van Illyan, en Cordelia fronste bedenkelijk. Ze pakte Vorkosigans arm en ze volgden hen en lieten Bothari over aan zijn huiselijke plichten. ‘Wat is ons rooster voor de komende dagen?’ vroeg ze. ‘Nou, eerst natuurlijk deze audiëntie,’ antwoordde Vorkosigan. ‘En daarna moet ik met wat mannen spreken. Dat organiseert graaf Vortala. Over een paar dagen komt de officiële goedkeuring van de voltallige Verzamelde Raden, en dan word ik beëdigd. We hebben in geen honderdtwintig jaar een regent gehad. God mag weten wat voor protocol ze zullen opgraven en afstoffen.’

Kodelka zat voor in de grondmobiel, naast de geüniformeerde chauffeur. Commandant Illyan liet zich op de bank tegenover Cordelia en Vorkosigan zakken, in het achterste compartiment, met zijn gezicht naar de achterkant van de auto. Dit is een pantserwagen, besefte Cordelia toen ze zag hoe dik de transparante kap was die zich over hen sloot. Op een teken van Illyan aan de chauffeur gleden ze de straat in. Er drong bijna geen geluid van buiten door.

‘Gemalin van de regent.’ Cordelia proefde de term. ‘Is dat mijn officiële titel?’

‘Ja, mevrouw,’ zei Illyan.

‘Horen er officiële verplichtingen bij?’

Illyan keek naar Vorkosigan, die zei: ‘Hm. Ja en nee. Er zullen veel plechtigheden zijn om bij te wonen… op te luisteren, in jouw geval. Te beginnen met de rouwdienst voor de keizer, die een straf zal zijn voor alle betrokkenen, behalve misschien voor keizer Ezar zelf. Dat komt allemaal pas nadat hij zijn laatste adem heeft uitgeblazen. Ik weet niet of hij daar een rooster voor heeft, maar ik acht hem er wel toe in staat.

Je sociale verplichtingen kunnen zo veelomvattend zijn als je zelf wilt. Toespraken en plechtigheden, belangrijke bruiloften en naamdagen en begrafenissen, het verwelkomen van delegaties uit de districten; kortom, public relations. Het soort dingen dat prinses-douairière Kareen met zoveel flair doet.’ Vorkosigan zweeg even, zag haar verschrikte blik en vervolgde haastig: ‘Of, als je dat wilt, kun je een volledig teruggetrokken leven leiden. Je hebt daar nu een volmaakt excuus voor…’ — zijn hand, die om haar middel lag, streelde heimelijk over haar nog platte buik — ‘… en eigenlijk zou ik liever hebben dat je je een beetje ontziet.

Maar belangrijker is het diplomatieke aspect… Ik zou het zeer op prijs stellen als jij mijn verbinding zou zijn met de prinses-douairière, en de… jonge keizer. Raak met haar bevriend, als je kunt; het is een zeer gereserveerde vrouw. De opvoeding van de jongen is van vitaal belang. We mogen de vergissingen van Ezar Vorbarra niet herhalen.’

‘Ik kan het proberen,’ zei ze met een zucht. ‘Het zal nog een hele klus worden om door te gaan voor een Barrayaraanse Vor.’

‘Wring je er niet voor in allerlei bochten. Ik zou niet graag zien dat je je zo moest aanpassen. Bovendien is er nog een ander aspect.’

‘Waarom verbaast dat me niet? Vertel op.’

Hij zweeg even om zijn woorden te kiezen. ‘Toen wijlen kroonprins Serg graaf Vortala een salonsocialist noemde, was dat niet helemaal onzin. Beledigingen die pijn doen, hebben altijd een kern van waarheid. Graaf Vortala heeft alleen onder de hogere standen geprobeerd leden te werven voor zijn progressieve partij. Onder de mensen die er werkelijk toe doen, zoals hij zou zeggen. Zie je de kleine inconsequentie in zijn gedachtegang?’

‘Ongeveer ter grootte van het Hogarthravijn op mijn planeet? Ja.’

‘Jij bent een Bètaanse, een vrouw van melkwegwijde faam.’

‘O, kom nou!’

‘Zo word je hier gezien. Ik denk dat je niet helemaal beseft wat voor beeld de mensen van je hebben. Heel vleiend voor mij, trouwens.’

‘Ik hoopte dat ik onzichtbaar was. Maar ik kan me niet voorstellen dat ik erg populair ben, na wat we jouw kant hebben aangedaan bij Escobar.’

‘Dat zit in onze cultuur. Mijn volk zal een moedige strijder vrijwel alles vergeven. En jij verenigt in jouw persoontje twee van de tegenover elkaar staande partijen: de aristocratische militairen en het pro-galactische gepeupel. Ik geloof echt dat ik met jouw hulp het hele midden uit de Volksliga voor Defensie kan losweken, als je bereid bent mijn troefkaarten voor me uit te spelen.’

‘Mijn hemel. Hoe lang denk je hier al over na?’

‘Over het probleem, lang. Over jou als deel van de oplossing, pas sinds vandaag.’

‘Wat, wil je me inzetten als boegbeeld van een of andere constitutionele partij?’

‘Nee, nee. Dat is nu juist iets waarvan ik op mijn eer zal moeten zweren dat ik het zal voorkomen. Het zou niet in de geest van mijn eed zijn om een uitgehold keizerschap aan prins Gregor over te dragen. Wat ik wil… wat ik wil is een manier vinden om de beste mensen, uit elke sociale klasse, taalgroep en partij, in dienst van de keizer te krijgen. De Vor hebben eenvoudigweg een te klein reservoir aan talent. De regering moet meer gaan lijken op het leger in de beste zin, waarin bekwaamheid promotie oplevert en achtergrond geen rol speelt. Keizer Ezar heeft geprobeerd zoiets te doen, door de ministeries meer macht te geven ten koste van de graven, maar dat is te ver doorgeschoten. De graven zijn van al hun macht beroofd en de ministeries zijn corrupt. Er moet een manier zijn om een evenwicht te bereiken.’ Cordelia zuchtte. ‘Ik denk dat we ons er maar bij moeten neerleggen dat we het hier niet over eens zijn, over staatsinstellingen. Tenslotte heeft niemand mij tot regent van Barrayar benoemd. Maar ik waarschuw je: ik zal blijven proberen je van gedachten te doen veranderen.’

Illyan trok zijn wenkbrauwen op. Cordelia leunde lusteloos achterover en keek door de dikke overkapping hoe Vorbarr Sultana, de Barrayaraanse hoofdstad, voorbijgleed. Ze was niet met de regent van Barrayar getrouwd, vier maanden geleden. Ze was getrouwd met een eenvoudige militair buiten dienst. Goed, mannen werden geacht te veranderen na het huwelijk, meestal ten kwade, maar… zoveel? Zo snel? Dit staat niet in mijn functieomschrijving, meneer.

‘Het was wel een teken van groot vertrouwen van keizer Ezar, dat hij je gisteren tot regent heeft benoemd. Ik geloof niet dat hij zo’n meedogenloze pragmaticus is als je me wilde doen geloven,’ merkte ze op. ‘Het is wel een teken van vertrouwen, maar ingegeven door noodzaak. Je hebt blijkbaar niet begrepen wat de betekenis is van kapitein Negri’s overplaatsing naar de hofhouding van de prinses.’

‘Nee. Was die er dan?’

‘O, ja, een overduidelijke boodschap. Negri houdt gewoon zijn oude functie van hoofd van de Keizerlijke Veiligheidsdienst. Hij zal natuurlijk geen rapport uitbrengen aan een vierjarig jongetje, maar aan mij. Commandant Illyan zal in de praktijk slechts zijn assistent zijn.’ Vorkosigan en Illyan knikten elkaar licht ironisch toe. ‘Maar er bestaat geen twijfel over waar Negri’s loyaliteit zal liggen in het geval dat ik, eh, gek word en een poging doe de keizerlijke macht behalve in de praktijk ook in naam te veroveren. Hij heeft ongetwijfeld geheime orders om me in dat geval uit de weg te ruimen.’

‘O. Nou, ik kan je verzekeren dat ik geen enkele wens heb om keizerin van Barrayar te worden. Voor het geval je je dat afvroeg.’

‘Dat vermoeden had ik al.’

De grondmobiel bleef staan voor een hek in een stenen muur. Vier bewakers inspecteerden hem grondig, controleerden Illyans pasjes en wuifden dat ze door mochten rijden. Al die bewakers, hier, bij Huize Vorkosigan… waar waakten ze tegen? Andere Barrayaranen, waarschijnlijk, in dit in partijen opgesplitste politieke landschap. Een zeer Barrayaraans gezegde dat de oude graaf had gebruikt en dat ze grappig had gevonden, kwam nu bij haar boven en verontrustte haar. Met al die mest hier moet er wel ergens een pony rondlopen. Op Kolonie Bèta waren vrijwel geen paarden, afgezien van een paar exemplaren in dierentuinen. Met al die bewakers hier… Maar als ik niemands vijand ben, hoe kan iemand dan mijn vijand zijn?