Джон Толкін: Уладар Пярсьцёнкаў: Дзьве вежы

– Ты тут паспрабаваў бы, з Шэлаб за сябрынку.

– Я там паспрабаваў бы, дзе анікога няма. Ну, вайна ідзе, а калі скончыцца, мо лягчэй будзе.

– Кажуць, нядрэнна вайна ідзе.

– Яны скажуць, але, – прабурчэў Гарбаг. – Ну, пабачым. А калі насамрэч добра пойдзе, дык месца стане значна болей. А як наконт... калі толькі шанец выпадзе, нам з табою змыцца, дый прыхапіць колькі надзейных хлопцаў, дый па-свойму ўладкавацца дзе-небудзь, дзе пад рукою добрая здабыча й няма над галавою ўсялякага магнацтва?

– А-а! – уздыхнуў Шаграт. – Як у былыя часы!

– Так. Але асабліва на тое не разьлічвай. Мне дык трывожна. Як ужо казаў табе, – тут голас сьцішыўся амаль да шэпту, – і Найвялікшы наш можа памыляцца. Нешта ледзь не сарвалася, ты кажаш. А я кажу: сарвалася насамрэч. Нам тут трэба вушы тырчма трымаць. Заўжды небаракам урукам выпраўляць, што сарвалася, а падзякі за тое няшмат. I не забывайся: ворагі нас любяць ня болей, чымся Самога, і калі яго прыціснуць, дык і нам хана. Але ж скажы, калі вы атрымалі загад?

– Блізу гадзіны таму, якраз перад тым, як ты нас убачыў. Вестка прыйшла: " Назгул турбуецца. Магчыма, віжы на лесьвіцы. Двайная варта. Патруль на верх лесьвіцы ". Я й прыбег адразу.

– Благія справы, – склаў Гарбаг. – Бач, нашыя Маўклівыя назіральнікі яшчэ два дні таму непакоіліся. Але мяне вонкі не выпускалі, дый у Лугбург анічога не дакладвалі, бо ж Вялікай Зьвесткі чакалі, найвышэйшы назгул на вайну зьбіраўся, ды ўсе зь ім разам. А тады, як мне казалі, да Лугбургу дагрукацца не маглі колькі часу. Нямала часу.

– Вока пазірала ў іншае месца, так мяркую, там клопат быў. Кажуць, справы на захадзе, ды – гэх! – якія.

– Справы... – буркнуў Гарбаг. – А ў той час ворагі пракраліся па лесьвіцах. А ты чаго рабіў? Ты ж павінен варту трымаць, з асаблівымі загадамі, ці ня так? Навошта вы ўвогуле тут паселі?

– Гэй, до несьці! Не вучы мяне маёй працы! Мы трымаемся як трэба. Мы ведалі, што чыніцца нешта нягеглае.

– Ды ну, нягеглае!

– Так, нягеглае насамрэч: выгукі, сьвятло блішча й накшталт таго. Але ж тут Шэлаб зь месца кранулася. Мае хлапцы заўважылі яе з Шнырам.

– Шнырам? Хто гэта?

– Напэўна, ты яго бачыў – маленечкі такенькі, танюткі чорны пачварык, сам на павука падобны ці, хутчэй, на заморанае жабяня. Ён ужо быў тут. Упершыню зьявіўся з Лугбургу гады таму, а нам слова прыйшло ад Самога, каб мы яго прапусьцілі. З таго часу ён пару разоў караскаўся па лесьвіцы, але ж мы яго не чапалі: падаецца, ён неяк паладзіў зь Ейнай Павучасьцю. Мяркую, наедак зь яго аніякі, бо яе загады Самога не кранаюць. Але ж файную вы варту ў даліне трымаеце – ён тут быў яшчэ за дзень да ўсёй трасцы. Учора надвячоркам мы яго й бачылі. Дык мае хлопцы данесьлі: Ейная Павучасьць забаўляецца, а мне тое й добра. Так і сядзелі, пакуль зьвестка не прыйшла. Я ж думаў, Шныр ёй цацку прыцягнуў ці ты даслаў падарунак – якога вязьня ці што. Я ня блытаюся ў яе забавы. Калі яна палюе, міма аніхто не праскочыць.

– Аніхто? Ты што, вачэй ня маеш? Ты ж уцям: што б ні ўскараскалася па лесьвіцах, яно мінула Шэлаб! Яно пасекла павуціньне ды выбралася зь дзіркі! Вось што мяне непакоіць. Вось пра што трэ клапаціцца!

– Навошта? Яна ж сваё ўзяла ўрэшце.

– Сваё ўзяла? Што яна ўзяла? Малога гэнага заваліла? Ды калі б ён быў адзін, яна ўжо даўно зацягнула б яго ў сваю камору, і там ён і валяўся б цяпер. А калі б Лугбург загадаў даставіць яго, туды ты за ім і палез бы. Во, якраз па табе. Але ж ён быў не адзін.

Тут Сэм услухаўся ўважлівей і нават вуха прыціснуў да каменю.

– Хто парэзаў павучыньне, якім яна павязала малога, га? Той самы, хто пасек сеткі й на выхадзе зь дзіркі. Ня кеміш? Хто, па-твойму, падкалоў Ейную Павучасьць? Ён самы. I дзе ён? Дзе ён, Шаграт?

Шаграт маўчаў.

– Дык ты глуздамі паварушы, калі ёсьць яшчэ. Тут не да сьмеху. Аніхто, разумееш, аніхто раней нават і крануць Шэлаб ня здолеў – табе тое належала ведаць, і ведаць добра. Нам з таго няма гора, але ж падумай: тут бадзяецца нехта, больш небясьпечны за любога клятага бунтаўніка з часоў самага ліха, зь Вялікай Аблогі. Вох, сарвалася нешта, так скажу!

– I што з таго? – рыкнуў Шаграт.

– Паводле ўсіх прыкметаў, кашталяне Шаграце, тут вольна бадзяецца магутны ваяр, верагодней за ўсё, эльф, ну, ці з эльфавым лязом, ва ўсялякім выпадку, ды зь сякераю да таго ж, і бадзяецца ён вольна пад тваім носам, і ты яго не заўважыў. Насамрэч нягегла!

Гарбаг харкнуў. А Сэм нявесела ўсьміхнуўся з такога свайго апісаньня.

– А, заўжды ты бачыш горшае, – запярэчыў Шаграт. – Можа, так прыкметы твае тлумачацца, а мо інакш. Абы-як. А ў мяне паўсюль варта, і я з кожным разьбяруся па чарзе. Па-першае, трэба ўважліва зірнуць на таго, хто патрапіў у рукі, а тады ўжо турбавацца пра што іншае.