Джон Толкін - Уладар Пярсьцёнкаў - Дзьве вежы

Аслабіў корд у похвах, каб лягчэй выцягваўся. Праз хвіліну выхапіць і...

Пачуўся дзікі лямант, гуканьне й рогат, і нешта прыўзьнялі зь зямлі.

– Гэй, хой! Тупа-тапа-хой! Давай, падымай!

Тады нехта выгукнуў:

– Панесьлі! Хутчэй! Кароткім шляхам – пад скалой! Яна нас сёньня, мяркуючы з пазнакаў, не патурбуе!

Цэлая купа оркавых постацяў пачала рух. Чацьвёра ў сярэдзіне натоўпу несьлі цела на плячох.

– Гэй, хой!

Яны забралі Фродава цела. I сышлі прэч. Сэм не дагнаў іх. Але пагоні не спыніў. Оркі сягнулі тунэлю й рушылі ўсярэдзіну. Тыя, што несьлі цела, ішлі першымі, а за іхнімі сьпінамі ўтварылася ладная таўкатня й гвалт. Сэм наблізіўся. Выцягнуў корд, пробліск блакітнага полымя ў дрыготкай руцэ, але оркі яго не заўважылі. Толькі, пыхкаючы, дабег да тунэлю, а оркі ўжо ўсе пазьнікалі ў ягоным чорным правале.

На момант прыпыніўся, хапаючы ротам паветра, прыклаў руку да грудзей. Тады рукавом выцер твар, сьціраючы бруд, пот і сьлёзы. "Кляты бруд!" – вымавіў у сэрцы й скочыў за ворагамі ў цемру.

Болей змрок у тунэлі не падаваўся яму апраметным, ён быццам крочыў з танчэйшага туману ў шчыльнейшы. Стома расла, але ж мацнела й воля, і рашучасьць. Меркаваў, што бачыць пробліскі паходняў наперадзе, але як ні намагаўся, дагнаць іх ня мог. Па тунэлях оркі бягуць хутка, а гэты тунэль яны ведалі добра, бо, нягледзячы на Шэлаб, часьцяком карысталіся праходам, найхутчэйшым шляхам ад мёртвага гораду праз горы. У якой мінуўшчыне вычасалі галоўны тунэль ды круглую яміну, дзе пасялілася Шэлаб, оркі ня ведалі, але ж самі прабілі мноства абыходаў з абодвух бакоў, каб прамінуць яе логавішча, бегаючы туды-сюды па справах сваіх гаспадароў. Гэтай ноччу яны далёка не абыходзілі, а сьпяшаліся да бакавога шляху, які вёў пад скалою напрамкі да вартавой вежы на скале. Многія оркі весела гукалі, узрадаваныя відовішчам ды знаходкай, беглі, баўбаталі й галасілі на манер сваёй пароды. Сэм чуў грубыя галасы, пустыя й гулкія ў мёртвым паветры, і вылучыў зь іх два – больш адметныя, гучныя, напэўна, найбліжэйшыя да яго. Ачольцы абедзьвюх камандаў, падавалася, прыадсталі, спрачаючыся на хаду.

– Ці не загадаў бы ты сваёй галечы спыніць вэрхал? – прабурчэў адзін зь іх. – Ці ты хочаш паклікаць Шэлаб?

– Ды ну, Шаграце? Твае гамоняць яшчэ болей за маіх! – адказаў другі. – Няхай хлопцы забаўляюцца! Пакуль, мяркую, з Шэлаб клопату ня будзе. На цьвічок напаролася, а мы плакаць з таго ня станем. Ці ты ня бачыў брудоты на ўсім шляху да яе клятага логава? Каб магла, яна ўжо сто разоў выскачыла б. Не, няхай хлопцы паржуць. Дый нам нарэшце пашанцавала: прыхапілі ласуначак, які чакаюць у Лугбургу.

– У Лугбургу чакаюць, га? Што ж гэта такое? Гэны віж – нешта ў ім эльфава, толькі малы ён нейкі. Якая ў ім небясьпека?

– Ня вызнаеш, пакуль не зірнеш уважліва.

– Ага! Дык яны не распавялі, чаго чакаць? Ня кажуць нам усяго, што ведаюць, так? Не, і паловы ня скажуць! Але ж і яны памыляюцца, нават самыя галоўныя.

– Ш-ш, Гарбаг! – Шаграт прыцішыў голас, так што нават дзівосна абвостраным слыхам Сэм ледзь расчуў, што гаворыцца. – Мажліва, але ж вочы й вушы ў іх паўсюль. Сярод маіх хлопцаў дакладна ёсьць. Але ж аніякага сумневу – у іх турботы, і немалыя. I ў назгулаў, з тваіх жа словаў, і ў Лугбургу таксама. Нешта амаль сарвалася.

– Амаль, кажаш! – фыркнуў Гарбаг.

– Амаль, – хмыкнуў Шаграт. – Аднак пачакай крыху. Пазьней пагаворым пра тое. Там наперадзе будзе месца, дзе можна прытрымацца, пакуль хлопцы бягуць наперад.

Неўзабаве Сэм заўважыў, што паходні зьніклі. Нешта зарыпела, тады, як толькі Сэм паскорыў крок, грукнула. Хутчэй за ўсё, оркі збочылі ў той самы праход, які Сэм з Фрода знайшлі зачыненым. Ён і быў зачынены.

Падавалася, сярод праходу ляжыць вялізны валун, але оркі неяк прабраліся за яго, бо Сэм чуў галасы з абодвух бакоў. Оркі ўсё беглі, глыбей і глыбей пад гару, сьпяшаючыся да сваёй вежы. Сэм адчаяўся. Цела ягонага гаспадара зносілі на нейкае ліха, а дагнаць ён ня мог. Сэм штурхаў, біў глыбу, якая перакрывала шлях, кідаўся на яе – усё марна. Тады зь іншага боку, непадалёк – ці так толькі падалося, – зноў пачуў размову двух ачольцаў. I замер, прыслухоўваючыся, спадзеючыся выведаць што карыснае. Можа, Гарбаг, які, відаць, зь мінасморгульскага войска, выйдзе, каб вярнуцца, а Сэм прасьлізьне ўсярэдзіну.

– Не, ня ведаю, – казаў Шаграт. – Звычайна загады прыходзяць хутчэй, чымся хто даляцець можа, гэта без сумневу. Але ж я носу не сую, вызнаць, якім чынам. Яно бясьпечней, не суваць. Гы-ы! Ад гэных назгулаўу мяне дрыжыкі. Ды яны толькі зірнуць на цябе – і нібыта скуру зь цябе садралі й пакінулі голага ў цемры на іншым баку, разумееш? А Самому яны даспадобы, яны ўлюбёнчыкі Ягоныя цяпер, дык бурчэць супраць іх толку няма. Вох, скажу табе, ня цацкі – служыць у тым горадзе.