Connie Willis - Zwarte winter

‘Ja,’ zei Dunworthy. ‘En haal dan gelijk mijn eigen arts, Finch. Ik wil hem spreken.’ Hij pakte Colins boek.

‘Ik moet andere kleren hebben.’ Hij bladerde in het boek om een illustratie van middeleeuwse kledij te vinden. ‘Geen kleefband, geen ritsen, geen drukknopen.’ Hij vond een foto van Boccaccio en liet die aan Finch zien. ‘Ik betwijfel of we zoiets in huis hebben. Bel maar met de toneelvereniging en vraag of zij iets geschikts hebben.’

‘Ik zal mijn best doen, meneer.’ Finch keek weifelend naar de afbeelding.

De deur zwaaide open en de zuster kwam krakend naar binnen. ‘Meneer Dunworthy, dit is volstrekt ontoelaatbaar,’ zei ze, op een toon die zelfs veteranen uit de Tweede Falklandsoorlog de koude rillingen zou bezorgen. ‘Als u niet om uw eigen gezondheid wilt denken, hoeft u die van anderen nog niet in gevaar te brengen.’ Ze keek strak naar Finch. ‘Meneer Dunworthy mag geen bezoek meer ontvangen.’

Ze richtte haar blik op Colin en duwde hem opzij. ‘En wat heeft u hier te zoeken, meneer Chaudhuri?’ Ze keerde de rolstoel met een ruk om en Badri’s hoofd sloeg achterover. ‘Uw toestand is al verslechterd en ik wil geen nieuwe terugval op mijn geweten hebben.’ Ze duwde hem naar buiten.

‘Ik zei toch dat we hem hier nooit wegkrijgen,’ zei Colin.

De zuster keerde terug. ‘Geen bezoek,’ zei ze tegen Colin.

‘Ik kom straks terug,’ fluisterde Colin. Hij schoot langs haar de kamer uit.

Ze richtte haar oude ogen op Dunworthy. ‘Dat zullen we dan nog wel eens zien.’

Het waren geen loze woorden, want Colin kwam pas terug nadat een andere zuster de wacht had betrokken. Finch had de Gezondheidsraad gebeld. Het vaccin tegen de pest had zeven dagen nodig om gedeeltelijk effectief te worden, de normale termijn was twee weken. ‘En Finch wil weten of u ook niet tegen cholera en tyfus ingeënt moet worden.’

‘Daar is geen tijd voor,’ zei hij. Er was trouwens ook geen tijd voor het vaccin tegen de pest. Kivrin was al ruim drie weken weg en elke dag verminderde haar kans op overleven. Zelf moest hij ook nog uit het ziekenhuis zien te komen.

Zodra Colin weg was, liet hij de blonde zuster komen en vroeg de behandelend arts te spreken. ‘Ik wil naar huis,’ zei hij.

Ze lachte.

‘Ik ben helemaal beter. Ik heb vanmorgen tien keer op en neer door de gang gelopen.’

Ze schudde haar hoofd. ‘De kans op een terugval is bij dit virus bijzonder groot. Ik kan u echt niet laten gaan.’ Ze glimlachte tegen hem. ‘Waarom wilt u trouwens zo snel weg? U kunt toch nog wel een weekje bij ons blijven?’

‘Het nieuwe semester begint,’ zei hij en besefte dat het nog waar was ook. ‘Laat alstublieft de arts komen.’

‘Dokter Warden zal alleen maar herhalen wat ik net heb gezegd,’ zei ze. Blijkbaar had ze het toch doorgegeven, want na de thee kwam de arts hem opzoeken.

De man was blijkbaar voor de duur van de epidemie opgeroepen, want hij moest allang met pensioen zijn en had ze niet allemaal meer op een rijtje. Hij stak een lang en zinloos verhaal af over de medische voorzieningen tijdens de Pandemie en besloot met schorre stem: ‘In mijn tijd bleven patiënten in het ziekenhuis tot ze volledig hersteld waren.’

Dunworthy maakte geen tegenwerpingen. Hij wachtte tot de arts met de zuster door de gang wegliep, herinneringen ophalend aan de Honderdjarige Oorlog, klemde het draagbare infuus aan zijn schouder en ging naar de telefoon om Finch te bellen.

‘De zuster wil geen telefoon in uw kamer hebben,’ zei Finch, ‘maar ik heb goed nieuws over de pest. Toediening van streptomycine in combinatie met gammaglobuline en afweerversterking geeft tijdelijke immuniteit en is na slechts twaalf uur werkzaam.’

‘Goed zo,’ zei Dunworthy. ‘Zoek nu een arts die me dat kan geven en die me naar huis wil laten gaan. Een jonge arts. En stuur Colin hierheen. Is het net klaar?’

‘Zo goed als, meneer. Ik heb de vereiste toestemming en er is een tweede computer ter beschikking. Ik wilde net de afstandsbediening halen.’

Dunworthy legde neer en ging terug naar zijn kamer. Hij had de zuster niet voorgelogen. Hij voelde zich met de minuut sterker worden, al kreeg hij weer een benauwd gevoel in zijn borst toen hij de deur opende. Mevrouw Gaddson zat bij het bed driftig in haar bijbel te bladeren, op zoek naar plagen, kwalen en krankheden.

‘Lukas 11, vers 9,’ zei Dunworthy.

Ze zocht het op. ‘En Ik zeg u: Bidt en u zal gegeven worden…’ Ze keek hem achterdochtig aan. ‘… zoekt en gij zult vinden; klopt en u zal opengedaan worden.’

Tegen het eind van het bezoekuur kwam mevrouw Taylor langs met een meetlint. ‘Colin zei dat ik u de maat moest nemen,’ zei ze. ‘Die oude heks daar wil hem niet op de gang hebben.’ Ze trok het lint rond zijn middel. ‘Ik heb gezegd dat ik bij Piantini op bezoek wilde. Strek uw arm eens uit.’ Ze legde het lint over zijn arm. ‘Ze voelt zich een stuk beter. Misschien kan ze toch nog met ons meedoen als we Rimbauds Heiland opvoeren. Het is voor de Heilige Hervormden, maar omdat hun kerk is gevorderd was meneer Finch zo vriendelijk ons de kapel van Balliol te laten gebruiken. Welke schoenmaat heeft u?’

Ze noteerde zijn maten en vertelde dat Colin de volgende dag zou komen en dat het net bijna klaar was. Ze ging naar buiten, schijnbaar om Piantini te bezoeken, maar een paar minuten later kwam ze terug met een briefje van Badri.

‘Meneer Dunworthy, Colin heeft me een afstandsbediening gebracht en ik heb vierentwintig controles uitgevoerd. Allemaal wijzen ze op een minimaal tijdsverschil, van minder dan een uur tot nog geen vijf minuten. Ik probeer nu te achterhalen hoe dat mogelijk is.’

Ik weet hoe dat mogelijk is, dacht Dunworthy. Het komt door de Zwarte Dood. Het tijdsverschil was noodzakelijk om te voorkomen dat de geschiedenis werd veranderd. Vijf minuten verschil betekende dat er geen anachronisme kon optreden, geen kritieke ontmoeting die het continuüm in gevaar kon brengen. Het betekende dat hij in onbewoond gebied terecht zou komen. Het betekende dat de pest er had huisgehouden en dat alle middeleeuwers dood waren.

Colin liet zich de volgende morgen niet zien en na het middageten liep Dunworthy weer naar de telefoon om Finch te bellen. ‘Ik heb geen arts kunnen vinden die nieuwe patiënten aanneemt,’ zei Finch verontschuldigend. ‘Ik heb de hele streek afgebeld, maar veel dokters zijn zelf nog ziek en een paar…’

Hij zweeg, maar Dunworthy begreep wat hij had willen zeggen. Een paar waren gestorven, net als de enige die hem zeker zou hebben geholpen met de inentingen en het ontslag uit het ziekenhuis.

Colin had gezegd dat zijn tante Kivrin nooit zou hebben laten stikken. Dat was waar, dacht hij, ondanks de zuster, mevrouw Gaddson en een benauwd gevoel in de borst. Mary zou alles hebben gedaan om hem te helpen.

Hij ging terug naar zijn kamer. De zuster had een groot vel papier op zijn deur geplakt, met het opschrift: TOEGANG TEN STRENGSTE VERBODEN, maar ze zat niet aan de balie en was ook niet in zijn kamer. Colin was er wel, met een groot vochtig pakket in zijn handen.

‘De ouwe zuster is op de zaal,’ zei Colin grinnikend. ‘Mevrouw Piantini kan heel goed flauwvallen, u had haar eens moeten zien.’ Hij trok het touwtje los. ‘Williams vriendin is ook in de buurt, maar daar hoeft u niet bang voor te zijn. William heeft haar meegenomen naar de linnenkamer.’ Hij maakte het pak open. Er zaten kleren in: een lang overhemd en een broek, allebei zwart en niet erg middeleeuws, en een zwarte maillot.

‘Waar heb je dat vandaan?’ vroeg Dunworthy. ‘Zijn ze soms met Hamlet bezig?’

‘Met Richard de Derde ,’ zei Colin. ‘Keble speelde hem het laatst. Ik heb de bult eruit gehaald.’

‘Is er geen mantel bij?’ vroeg Dunworthy, in het pak zoekend. ‘Zeg tegen Finch dat ik een mantel moet hebben. Een lange mantel die de rest bedekt.’