Arthur Clarke: Rama île buluşma

Şaşırmış fakat aynı zamanda kendine kızmıştı; belki ilk hatasını yapmıştı bile. Acaba Rama’nın içinde alarm zilleri çalıyor muydu? Acaba bu düşüncesizce hareketi tehlikeli bir mekanizmayı harekete geçirmiş miydi? Fakat Endeavour’dan hiçbir değişiklik olmadığı raporu geldi. Gemideki araçlar hafif ısı çıtırtıları ve onun hareketlerinden başka hiçbir şey kaydetmemişlerdi.

„Evet Kaptan — tekerleği çevirecek misin?” Norton bir kez daha kendisine verilen emirleri düşündü. „… Kararını kendin ver fakat ihtiyatlı ol…” Eğer her hareketini görev kontrola danışacak olsa hiçbir şey yapamazdı. Mercer’e sordu: „Senin düşüncen ne Kari?” „Bunun bir çıkış kapısının el kontrolü olduğu belli. Belkide enerji düşmesi halinde acele durumlarda kullanılmak için yapılmıştır. Ne kadar ileri olursa olsun her teknoloji böyle önlemlere muhakkak baş vurur.” „O halde muhakkak arızalara karşı da otomatik kontrolü vardır,” diye Norton kendi kendine söylendi. „Ancak sistem için bir tehlike yoksa çalışır bu…” Dümen dolabının karşılıklı iki çubuğunu elleriyle kavradı, ayaklarını sıkıca yerde dayadı ve tekerleği döndürmeyi denedi, tekerlek hareket etmedi. „Bana yardım et” dedi Mercer’e. Her ikisi de birer çubuktan tutarak bütün güçleriyle tekerleği çevirmeye çalıştılar fakat en ufak bir kımıldama olmadı.

Elbette Rama’daki saatlerin ve türbişonların onların Dünya’da alıştıkları yöne dönmesi şart değildi.

„Diğer yönü deneyelim” diye Mercer teklif etti. Bu kez mukavemet yoktu, tekerlek rahatça tam bir daire çevirdi, sonra çok yumuşak şekilde bir mekanizma çalışmaya başladı.

Yarım metre ötede ilaç tüpünün yuvarlak duvarı bir intiridye kabuğu açılır gibi yavaşça hareket etmeğe başladı. Dışarı kaçan havanın etkisiyle içerden fırlayan bir kaç toz parçası üzerlerine düşen Güneş’in etkisiyle elmas parçaları gibi panldadılar.

Rama’ya giden yol açılmıştı.

Dr. Bose sık sık Birleşik Gezegenler Genel Merkezi’-nin Ay’da kurulmasıyla ciddi bir hata işlenmiş olduğunu düşünürdü. Kaçınılmaz bir şekilde Dünya, tıpkı şu anda bulundukları salonun kubbesinden görünen manzaraya hakim olduğu gibi, bütün olaylara da hükmetmek istiyordu. Bu merkezin burada kurulması madem ki gerekliydi… O zaman keşke Ay’ın diğer yüzünde… Şu, insanı büyüleyen mavi diskin ışınlarını yayamadığı yerde yapılsaydı.

Ancak, bir değişiklik için artık çok geçti. Aslında başka bir çözüm şekli de yoktu. Koloniler hoşlansın veya hoşlanmasın Dünya, şimdi ve gelecek yüzyıllar boyunca Güneş Sistemi’nin kültürel ve ekonomik efendisi olmakta devam edecekti.

Dr. Bose Dünya’da doğmuş ve otuzuna gelmeden Merih’e göç etmemişti — Bu nedenle politik duruma oldukça tarafsız bir şekilde bakabileceğini düşünüyordu. Artık, uzay taksisi ile beş saatlik bir uzaklıkta olmasına rağmen doğmuş olduğu gezegene hiç dönmeyeceğini biliyordu. 115 yaşında ve sağlığı mükemmeldi, fakat, ömrünün çoğunu yaşadığı bir çekim gücünden ayrılıp üç katı fazla bir çekim gücüne alışma işlemlerine artık katlanamazdı. Doğduğu dünyadan sonsuza kadar sürgün edilmişti. Fakat fazla hassas bir insan olmadığından bu onu pek rahatsız etmiyordu.

Onu rahatsız eden tek şey, tekrar her yıl aynı tanıdık yüzlerle çalışmak zorunda kalmasıydı. Tıbbın harikalarını inkar etmiyordu ve zamanı da yerinde tutmak gibi bir düşüncesi kuşkusuz ki yoktu. Fakat, şu konferans masasının çevresinde oturan adamlardan bazıları ile yarım yüzyıldan fazla bir süredir birlikte çalışıyor, hemen hemen her konuda neler söyleyeceklerini ne tür oy kullanacaklarını kesinlikle biliyordu. Arasıra içinden, bir gün içlerinde birinin hiç beklenmedik birşey — oldukça çılgınca da olsa — yapmasını dilerdi.

Kimbilir, belki diğerleri de onun hakkında aynı şeyleri düşünüyorlardı.

Rama komitesi şu anda oldukça küçüktü, fakat kısa bir süre sonra sayısının artacağına kuşku yoktu. Altı meslektaşı Merkür, Dünya, Ay, Ganymede, Titan ve Triton’dan gelen Birleşik Gezegenler temsilcileri — toplantıya şahsen katılıyorlardı. Buna mecburdular çünkü Güneş Sistemindeki uzaklıklar henüz elektronik diplomasiye izin vermiyordu. Dünya’daki saniyelik haberleşmelere alışık bazı yaşlı devlet adamları radyo dalgalarının gezegenler arasındaki büyük uçurumları aşması için dakikalar… hatta saatler gerektiği fikrine kendilerini bir türlü alıştıramıyorlardı. Dünya ile uzak çocukları arasında yüzyüze konuşmanın imkansız olduğu kendilerine söylendiği zaman; „Siz bilim adamları bu konuda da birşeyler yapamaz mısınız…” şeklinde şikayetleri sık sık rastlanan bir şeydi. Yalnız Ay, bir buçuk saniyelik haberleşme avantajının bütün politik ve psikolojik sonuçlarına katlanmak zorundaydı. Astronomik yaşamın bu gerçeği yüzünden Ay — Yalnız Ay — her zaman Dünya’nın bir banliyösü olarak kalacaktı.

Toplantıya, komiteye yardımcı olan birkaç kişi daha katılıyordu. Astrofizikçi Profesör Davidson eski bir tanıdıktı. Her zamanki sinirli hali bugün üzerinde yoktu. Dr. Bose’in Rama’ya ilk sonda atılması konusunda geçen fırtınalı toplantıdan haberi yoktu, fakat meslektaşları o toplantıyı Profesör Davidson’a bir türlü unutturmuyorlardı.

Dr. Thelma Price sayısız televizyon programlarıyla tanınırdı. Ününü elli yıl önce büyük deniz müzesi — Akdeniz’ in sularının boşaltılmasının yol açtığı arkeolojik patlamayla sağlamıştı.

Dr. Bose eski Yunan, Roma ve bir düzine başka uygarlığın kayıp hazinelerinin tekrar gün ışığına çıkarılmasının o günlerde yarattığı heyecanı hâlâ hatırlıyordu. Bu, Merih’te yaşamak zorunda kaldığına üzüldüğü birkaç olaydan biri olmuştu.

Uzay biologu Carlisle Perera ve bilim tarihçisi Dennis Solomons da komiteye seçilmiş tanınmış kişilerdi. Dr. Bose, yirminci yüzyıl sonlarında Bewerly Hills’de buluğa erme dinsel törenleri üzerine bilim ve erotizmi birleştiren eseriyle ün yapmış olan Condrad Taylor’un komitede bulunmasından rahatsızlık duyuyordu.

Hiç kimse Sir Levvis Sands’ın komitede bulunma hakkı üzerinde en küçük bir söz bile söyleyemezdi. Bilgisini ancak efendiliği aşabilen bir insan… Sir Levvis’in ancak kendisine çağının Arnold Toynbee’i dendiği zaman sinirlendiği söylenirdi.

Bu büyük tarihçi toplantıda şahsen bulunmuyordu. Böyle çok önemli bir toplantı için bile olsa Dünya’dan ayrılmayı inatla reddetmişti. Aslından zor ayırt edilebilen stereo görüntüsü Dr. Bose’nin sağındaki iskemlede yer alıyordu. Sanki görüntüyü tamamlamak için biri de önüne bir bardak su koymuştu. Dr. Bose böyle teknolojik zorlamaların gereksiz bir yutturmaca olduğu kanısındaydı, fakat büyüklüğü su götürmeyen birçok insanın aynı anda iki yerde bulunmaktan zevk alması ne kadar şaşırtıcıydı. Ba-zan da bu elektronik mucize tatsız şanssızlıklara yol açıyordu. Diplomatik bir kabulde birinin stereogramın içinden geçmeye çalışıp hatasını çok geç farkettiğini görmüştü. Bir projeksiyonla el sıkışmaya kalkan başka birini seyretmek daha komikti.

Merih’in Birleşik Gezegenlerdeki büyük elçisi dağılmış olan düşüncelerini toparladı, boğazını temizledi ve: „Baylar” dedi „Komite toplantısı açılmıştır — Az rastlanan yeteneklerin az rastlanan bir durum için bir araya gelmiş olduğunu söylemekle pek hata yapmad’^ımı sanıyorum. Baylar, Genel Sekreterin bize verdiği emre göre Rama’da ortaya çıkan sorunları değerlendirecek ve gerekli olduğu zaman Kumandan Norton’a talimat vereceğiz.” Bu açıklama, konunun son derece basitleştirilerek ortaya konmasıydı ve herkes gerçeğin farkındaydı. Çok acele bir durum ortaya çıkmadıkça Komite Norton ile temas edemiyecekti — Aslında onun komitenin varlığını bile duyacağı şüpheliydi. Komite, Birleşik Gezegenler Bilim Kurumu tarafından geçici olarak kurulmuştu, alınan sonuçlar Komite Başkanı tarafından doğrudan doğruya Genel Sek-reter’e iletilecekti. „Uzay Muhafızlığı” Birleşik Gezegenlerin bir bölümü idi, fakat bilim değil yalnız operasyon yönüyle. Teorik olarak Rama komitesi veya başka biri Kumandan Norton’u arayıp ona yararlı olabilecek öğütlerde bulunmakta serbestti.