A. Beliaev - Đầu giáo sư Dowel

— Khốn nạn thật! Phải làm gì bây giờ? — Laré vò đầu kêu lên. — Phải gọi cho Arthur.

Và anh lao đến bên điện thoại. Vài phút sau, Arthur đã bắt chặt tay các bạn.

— Chúng ta đành phải chờ đợi một thời cơ tốt. — Anh nói sau khi nghe hết chuyện thất bại của Sharp. — Kerner biết cách giấu kín những nạn nhân của hắn ở những nơi tin cậy. Bây giờ, chúng làm gì được hả?— Anh nhắc lại lời của Laré. — vượt qua mọi trở ngại, hành động bằng thứ vũ khí của Kerner: mua chuộc tên bác sĩ trường và…

— Tôi không hề tiếc, nếu phải cho hắn tất cả tài sản của tôi! — Laré kêu lên.

— Tôi sợ rằng với bao nhiêu tài sản ấy vẫn chưa đủ. Chẳng qua là bệnh viện của bác sĩ Ravino đáng kính được xây dựng bằng một số tiền lớn mà hắn nhận được của khách hàng; họ hoàn toàn tin rằng cho dù Ravino có nhận tiền đút lót thì hắn cũng không bán rẻ nhưng lợi ích của họ. Ravino không muốn phá hoại thanh danh của hắn và do đó đã làm lung lay mọi cơ sở của bệnh viện. Đúng hơn, hắn sẽ làm việc đó nếu như nhận được một số tiền tương đương với toàn bộ những khoản thu nhập sau này của hắn. Như vậy, tôi sợ rằng chúng ta sẽ không đủ tiền để làm việc đó, mặc dù đã cố gắng dốc hết vốn liếng của mình. Ravino quan hệ với nhiều triệu phú, ta đừng quên điều đó. Nhưng tất cả nỗi bất hạnh là ở chỗ Ravino luôn theo dõi những người giúp việc của hắn không kém gì các tù nhân. Sharp nói đúng, tôi đã tìm được một số tin tức về bệnh viện Ravino. Đưa một người ngoài vào nhà tù khổ sai và chạy trốn còn dễ hơn là cũng làm như vậy ở bệnh viện Ravino. Hắn nhận nhân viên vào làm việc ở do một cách có chọn lọc rất kỹ, phần lớn là người không có bà con thân thuộc. Hắn không chê những kẻ chống đối với pháp luật và muốn lẩn trốn con mắt cảnh giác của cảnh sát. Hắn trả lương cao, nhưng đòi phải cam kết rằng: không một người giúp việc nào được ra khỏi giới hạn của bệnh viện trong thời gian phục vụ, thời gian quy định này là mười và hai mươi năm, không hơn.

— Nhưng hắn tìm đâu được người cam chịu mất tự do gần suốt cuộc đời như vậy?

— Tìm được. Nhiều người bị cái ý nghĩ bảo đảm cuộc sống lúc tuổi già cám dỗ, phần lớn do hoàn cảnh túng thiếu xua đuổi tới. Nhưng dĩ nhiên không phải ai cũng chịu nổi. Ở chỗ Ravino cùng xảy ra dù rất hiếm những cuộc chạy trốn của nhân viên. Mới cách đây không lâu, một nhân viên luyến tiếc cuộc sống tự do đã chạy trốn. Ngày hôm đó, người ta tìm thấy xác của hắn ở vùng ngoại ô Sko. Cảnh sát Sko đã được Ravino đút tiền. Chúng lập biên bản ghi rằng người giúp việc này đã tự sát. Ravino nhận cái xác đem về bệnh viện. Về chuyện sau đó thì có thể đoán được. Chắc là Ravino cho các nhân viên khác xem cái xác và đọc một bãi diễn văn, ám chỉ số phận giống như thế đang chờ bất cứ kẻ nào vi phạm cam kết. Đó, tất cả là có thế.

Laré bàng hoàng.

— Anh lấy đầu ra nhưng tin tức ấy? Arthur Dowel mỉm cười thoả mãn.

— Đấy, anh thấy chưa? — Sharp đã vui hơn — tôi đã bảo với anh là tôi không có lỗi.

— Tôi đã hình dung ra được Laurence sống vui vẻ như thế nào ở cái nơi đáng nguyền rủa này. Nhưng chúng mình phải làm gì chứ, Arthur? Đặt mìn phá tường hãy đào đường ngầm?

Arthur ngồi xuống ghế và ngẫm nghĩ. Các bạn yên lặng nhìn anh.

— Eureka! — Dowel đột ngột reo lên.

Một căn phòng nhờ có cửa sổ mở ra vườn, các bức tường màu xám, chiếc giường xám, khăn trái giường cùng bằng lông chim màu xám. Nổi bật nhất là cái bàn nhỏ và hai cái ghế màu trắng.

Laurence ngồi bên cửa sổ và nhìn ra vườn. Tia nắng nhuốm vàng mái tóc màu hạt dẻ sáng của cô. Cô đã ốm đi rất nhiều, da tái xanh. Từ cửa sổ nhìn thấy con đường hai bên trồng cây, trên đó từng nhóm bệnh nhân đi dạo mát, những tấm áo choàng trắng cổ viền đen của các cô y tá lướt đi loáng thoáng giữa đám bệnh nhân.

— Những người điên. — Laurence khẽ nói, mắt nhìn các bệnh nhân đang đi dạo — và tôi cũng điên. Vô lý đến vậy là cùng! Đó là tất cả những gì tôi đặt được.

Cô vừa nắm chặt tay đến nỗi những ngón tay kêu răng rắc, vừa nhớ lại toàn bộ câu chuyện đã xảy ra. Lúc ấy Kerner gọi cô vào văn phòng và bảo:

— Tôi cần nói chuyện với cô, Laurence. Cô có nhớ buổi gặp gỡ ban đầu của chúng ta, khi có đến đây vì muốn có việc làm?

Cô gật đầu.

— Cô đã hứa sẽ im lặng về mọi điều có nhìn thấy trong nhà này, phải không?

— Phải.

— Bây giờ cô hãy nhắc lại lời hứa do đi, rồi có thể đi thăm ba mẹ cô. Cô thấy rõ là tôi đã tín cẩn cô ra sao.

Kerner đã nói ra đúng điểm yếu của Laurence làm cô bối rối và im lặng. Laurence quên thực hiện lời hứa, nhưng sau khi cô đã biết mọi chuyện. Kerner cảm thấy có sự lưởng lự ở cô và theo dõi một cách lo ngại kết quả cuộc đấu tranh trong lòng cô.

— Phải, tôi đã hứa với ông là tôi sẽ im lặng. — cuối cùng cô khẽ nói. — nhưng ông đã lừa dối tôi. Ông đã giấu tôi rất nhiều chuyện. Nếu ông nói ngay ra tất cả sự thật thì tôi cũng không đưa ra lời cam kết ấy.

— Nghĩa là, cô tự coi mình không bị ràng buộc bởi lời hứa ấy?

— Phải.

— Cảm ơn cô đã nói thẳng mọi việc. Tôi cảm thấy có thể làm việc với cô được, bởi vì ít nhất là cô không gian dối. Cô quả là có lòng can đảm hiếm thấy.

Kerner nói điều đó không chỉ để dụ dỗ cô. Mặc dù Kerner coi sự thành thật là điều ngu xuẩn. Trong giờ phút này, hắn thật sự kính trọng cô vì sự can đảm của tính cách và sự kiên định của tinh thần. «Quỷ thật, sẽ đáng nguyền rủa nếu phải gạt bỏ cô gái này. Nhưng biết làm gì với cô ta bây giờ?».

— Như vậy nếu có cơ hội là cô sẽ bỏ đi và tố giác tôi? Cô cũng thừa biết rằng điều đó sẽ đưa lại những hậu quả như thế nào đối với tôi. Họ sẽ xử tử tôi. Hơn nữa tên tuổi tôi sẽ bị ô nhục.

— Ông phải nghĩ đến điều đó sớm hơn mới phải.

— Cô hãy nghe đây — Kerner tiếp tục như không nghe thấy câu trả lời của cô — Hãy từ bỏ cái quan niệm đạo dức hạn hẹp đó đi. Có nên nhớ rằng nếu như không có tôi, giáo sư Dowel đã rửa nát từ lâu dưới lòng đất hay đã cháy rụi trong lò thiêu xác. Công việc của ông ta đã xong. Hiện nay cái đầu làm gì, về thực chất đó là một việc sau khi tác giả qua đời. Và đó là việc tôi làm. Cô có đồng ý trong tình hình như thế, tôi có chút quyển đối với «sản phẩm» của đầu Dowel. Hơn nữa, không có tôi thì cái đầu của ông ta không thể thực hiện những phát minh mới. Cô cũng biết là bộ não không thể mổ được và cũng không thể ghép được. Tuy nhiên, phẫu thuật «ghép nối» đầu Briquet với thân người khác đã thành công tốt đẹp. Tuỷ sống đi qua các đốt xương sống ở cổ và đã dính liền lại. Đầu Dowel và tay Kerner đã cùng giải quyết nhiệm vụ đó. Mà những bàn tay này, — Kerner đưa tay ra và nhìn chúng, — cũng đáng giá một cái gì đó. Chúng ta cứu sống không phải một trăm sinh mạng con người, và sẽ cứu sống hàng trăm nữa, nếu cô không giơ lên trên đầu tôi thanh gươm bảo thủ. Nhưng như thế chưa hết đâu, những công trình vừa qua của chúng ta phải tạo ra bước ngoặt trong y học, mà trong cả đời sống của toàn nhân loại, từ nay, y học có thể khôi phục lại sự sống đã tắt của con người. Biết bao con người vĩ đại có thể sẽ hồi sinh sau khi chết, kéo dài cuộc sống vì lợi ích của loài người. Sau này, một nhà giải phẫu bình thường cũng sẽ làm được những chuyện như thế.