Frank Herbert - Dzieci Diuny

TANZEROUFT: rejon Diuny zwany „Krajem Grozy” — trzy tysiące osiemset kilometrów kwadratowych pustyni, przerywanej sporadycznie unieruchomionymi przez trawę wydmami z oddzielaczami wiatru, służącymi do ich nawadniania.

TAQWA: coś niesłychanie cennego (dosłownie: cena wolności); to, czego bóstwo żąda od śmiertelnika i lęk wywołany tym żądaniem.

TARCZA OBRONNA: pole ochronne wytwarzane przez generator Holtzmana. Pole powstaje w fazie pierwszej zjawiska dryfowo-anulacyjnego (zjawiska negatonowego odpychania przez generator tarczy). Tarcza przepuszcza jedynie obiekty poruszające się z niewielką prędkością (w zależności od nastawienia tarczy prędkość ich waha się od 6 do 9 centymetrów na sekundę). Uziemić ją może jedynie pole elektryczne wielkości hrabstwa. Teorię konstrukcji tarczy obronnej przedstawił Holtzman w roku 3832 P.G. (patrz: RUSZNICE LASEROWE).

TARCZA SŁOWA: patrz: TARCZA OBRONNA.

TAROT DIUNY: talia licząca 78 kart: 21 kart w Arkanach Większych symbolizujących najdonioślejsze siły ludzkości, społeczeństwa i wszechświata oraz 56 kart podzielonych na cztery kolory w Arkanach Mniejszych; jedna karta, Joker lub Głupiec, jest pozbawiona numeru.

TAU: we fremeńskiej terminologii „komunia” społeczności siczy oparta na diecie przyprawowej, a przede wszystkim na orgii jedności tau (spowodowanej piciem Wody Życia), dająca Fremenom poczucie wspólnoty na poziomie bardzo rzadko spotykanym u innych społeczeństw.

THURGROD: jeden z przystanków wieloetapowej, przymusowej migracji Zensunnitów (patrz: ZENSUNNICI).

TLEILAX: samotna planeta gwiazdy Thalima, siedziba Zakonu Mentatów i ośrodek ich szkolenia, a także źródło m. in. ghol i mentatów „wypaczonych”.

TLEILAXANIE: Bene Tleilax, mieszkańcy Tleilaxu, samotnej planety gwiazdy Thalima, źródła niemoralnych (choć tolerowanych) technologicznych produktów. Technokratyczne społeczeństwo Bene Tleilax produkowało projektowanych genetycznie ludzi ze specjalnymi przeznaczeniami (seksualne zabawki, mentatów „wypaczonych”, Tancerzy Oblicza, ghole i in.), natomiast wojnę, ubóstwo i religię traktowało jako zwykłe produkty lub dogodne rynki zbytu. Tleilaxanie stanowili potencjalną groźbę dla delikatnej technologicznej prohibicji feudalnego Imperium, jako że w pościgu za naukowymi korzyściami nie uznawali granic ani barier.

TRÓJNÓG ŚMIERCI: trójnóg, na którym kaci pustyni wieszali swe ofiary.

UMMA: członek bractwa proroków lub „osobiste objawienie”.

WADI: (frem.) dolina.

WAHID: (frem.) przynieś.

WALLACH IX: dziewiąta planeta Laoudżin, siedziba szkoły macierzystej Bene Gesserit.

WIELEBNA MATKA: pierwotnie: Cenzorka Bene Gesserit, która przekształciła „truciznę objawienia” w swoim ciele, wznosząc się na wyższy szczebel świadomości. Tytuł przejęty przez Fremenów, którzy nadawali go swoim kapłankom-przywódczyniom osiągającym podobne „objawienie”.

WIELKA REWOLTA: patrz: DŻIHAD BUTLERJAŃSKA.

WODOWÓD: każdy przewód wewnątrz filtrfraka lub filtrnamiotu sprowadzający odzyskaną wodę do kieszeni łownej lub też przekazujący ją z kieszeni łownej do użytkownika (patrz: FILTRFRAK oraz FILTRNAMIOT); wodowody były także stosowane w zgonsuszniach, literjonach i przenośnych oddzielaczach wiatru.

WYSIĘK: miejsce, w którym woda przesącza się na powierzchnię albo wystarczająco blisko powierzchni, by można było do niej dotrzeć, kopiąc według pewnych znaków.

ZAKON ŻEŃSKI: patrz: Bene Gesserit (2).

ZBIORNIK TLEILAXAN: patrz: AKSOLOTLOWY, ZBIORNIK.

ZENSUNNICI: pierwotnie: wyznawcy sekty Maometha (zwanego „trzecim Mahometem”), którzy porzucili jego nauki około 1381 P.G. Większość badaczy wymienia Alego Bena Ohashi jako przywódcę pierwotnej schizmy, ale istnieją pewne dowody na to, że Ohashi mógł być jedynie rzecznikiem swej drugiej żony — Nisai. Przez kilka tysiącleci Zensunnici zmuszeni byli tułać się z planety na planetę, by w roku 7193 E.G. zostać przewiezieni na Arrakis przez Gildię Planetarną, która w ścisłej tajemnicy zorganizowała to ich ostatnie przemieszczenie (służyło ono obu stronom — Zensunnici mieli nareszcie swój dom, a Gildia stały wstęp na Arrakis). Zensunnici uznali wtedy, że nie są już tylko religijną sektą, ale i ludem. Od tego czasu nazwali się Fremenami (patrz: FREMENI oraz ZENSUNNIZM).

ZENSUNNIZM: sekta religijna, znana przede wszystkim ze swego nacisku na mistycyzm i nawrotu do „zwyczajów ojców”. Podczas gdy mistyczne doktryny Zensunnitów mogą zdawać się beznadziejnie skomplikowane dla nie wtajemniczonych, ich fundamentalny cel był prosty do wytłumaczenia: pragnęli odpowiedzieć na Surmę — dziesięć tysięcy pytań religijnych, postawionych przez Szari-a, wraz z mistycznym ich zrozumieniem, a nie racjonalnym podejściem (patrz: ZENSUNNICI).

ZGONSUSZNIA: patrz HUANUI.

ŻNIWIARKA (albo KOMBAJN ŻNIWNY): wielka (często 120 na 40 metrów) maszyna do zbioru melanżu, powszechnie stosowana na bogatych, nie zanieczyszczonych terenach wybuchów przyprawy. W ciągu całego okresu zbioru melanżu stosowano trzy rodzaje żniwiarek. Najwcześniejszym modelem były zestawy linowłókowe, sprowadzone przez pierwsze ekipy ekologów imperialnych. Drugim typem były żniwiarki stosowane za czasów przybycia Atrydów na Diunę, które ze względu na przypominającą robaka sylwetkę i niezależne gąsienice zwane były często gąsienikami piaskowymi (lub gąsienikami przyprawowymi). Ta potoczna nazwa przyjęła się również w stosunku do trzeciego, najnowocześniejszego typu kombajnów żniwnych, które były przeznaczone do zbioru przyprawy w głębokiej pustyni, po wyczerpaniu żył w pobliżu Muru Zaporowego. Były to pojazdy poruszające się dzięki poduszce powietrznej wytwarzanej przez zainstalowany pod spodem potężny wentylator. Ten model żniwiarek, mogąc dowolnie regulować wysokość lotu, nie wymagał specjalnego „Skrzydła” (zgarniarki unoszącej maszynę w powietrze w przypadku pojawienia się czerwia).