Fritz Leiber - De zwerver

‘Maar Doc is vrijgezel, en jij hebt geloof ik een gezin… Ross?’ merkte ze enigszins boosaardig op.

‘O, ja,’ gaf Hunter ietwat behoedzaam toe. ‘In Portland zitten een Mrs. Hunter en twee jongens die vinden dat pappie veel te veel tijd besteedt aan het omgaan met schotelgekken, in aanmerking genomen hoe weinig artikelen hij er aan heeft te danken, en hoe weinig het voor zijn universitaire reputatie heeft gedaan.’

Hij dacht erover eraan toe te voegen: ‘En op dit moment vragen ze zich af waarom pappie niet thuis was toen de hemelen eindelijk eens veranderden en de schotels bewaarheid werden — ‘ maar toen merkte hij dat ze het dichtgetimmerde strandhuis en de oude dansvloer hadden bereikt. Daar stond de groene lantaarn, nog brandend, en ernaast een stoel met een stapeltje ongebruikte programma’s, en daar stonden de lege stoelen in rijen, hoewel de voorste rij behoorlijk overhoop lag (Zou Doddsy ooit nog de borgsom terugvragen die ze ervoor hadden gestort bij de Poolse rouwkamer in Oxnard?) — en over een van de stoelen lag een jas die iemand had vergeten, en daar stond de lange tafel van het forum, en daaronder een paar kartonnen dozen die ze in de haast hadden achtergelaten. En diep in het zand gestoken was zelfs nog de grote opgerolde paraplu die Doc als een ruw astrolabium had gebruikt toen hij voor het eerst de bewegingen van de Zwerver naging.

Toen Ross Hunter deze zaken zag afgetekend tegen de paars en goud gevlekte, spookachtig kalme Stille Oceaan, voelde hij een geweldige, onverwachte opwelling van genegenheid en nostalgie en opluchting, en hij besefte plotseling waarom ze, nadat ze door een landverschuiving, een stalen hek en een bureaucratische majoor waren teruggedrongen, terug waren gesjouwd naar deze plek.

Eenvoudig omdat dit hun thuis was, de plek waar ze samen veilig waren geweest en waar ze de verandering in de hemelen hadden gadegeslagen, en omdat ieder van hun in zijn hart wist dat dit misschien het laatste thuis was dat een van hun zou kennen.

Zonder haast gingen Wanda en de magere vrouw en de jonge Harry McHeath op de dozen onder de tafel af.

Wojtowicz en Kleine Man zetten de baar met Ragnarok erop, half toegedekt door Margo’s jasje, op de grond. Wojtowicz keek om zich heen, wees toen op de paraplu, en zei met vaste stem: ‘Ik geloof eigenlijk dat dat de juiste plaats zou zijn — tenminste, als jij geen bezwaar hebt?’ Dit laatste tegen Doc, die de hele weg van Vandenberg Twee zwijgend naast Kleine Man had gelopen.

‘Nee, ik zou er trots op zijn,’ antwoordde Doc nors.

Ze sleepten de draagbaar aan, en Doc haalde zijn paraplu weg. Toen pakte Wojtowicz van onder de matras op de baar een platte schop en begon te graven.

De dikke vrouw zag dit en riep van het platform: ‘Geen wonder dat ik de hele tijd iets in mijn zij voelde prikken.’ Wojtowicz riep terug: ‘Wees goddomme blij dat je die gratis rit hebt gekregen omdat je dacht dat je een hartaanval had!’

Boos riep Wanda: ‘Hoor eens, als ik een hartaanval heb is dat rot — en daarover valt niet te twisten! Maar als mijn hartaanval over is, dan is ie over!’

‘Okay,’ zei Wojtowicz over zijn schouder.

De schop maakte een zacht raspend geluid terwijl hij groef. De magere vrouw en Harry McHeath veegden het zand uit een paar kopjes en zetten ze op een rij. De rest keek toe hoe de maan achter de Zwerver uitkwam, die voorover scheen te vallen terwijl hij naar de Stille Oceaan zonk.

De maan zag er bepaald kegelvormig uit. En in plaats van de wazige vlekken van de ‘zeeën’ was er nu een uiterst zwak getekend web van schaduwlijnen, die hier en daar bleek oplichtten in de kleuren van de Zwerver. Het gaf een gruwelijk effect, dat op de een of andere manier deed denken aan een zak met spinne-eieren.

Een geboorte met verlostang, dacht Stastok. De Witte Maagd, bevrucht door Ispan, baart in pijn — en moet zichzelf opnieuw en opnieuw onder marteling baren. Daar had ik niet aan gedacht.

Margo dacht: Het spijt me dat ik haar een kat heb genoemd. Don…

Rama Joan fluisterde tegen Paul: ‘Haar verloofde zat daarboven, niet? Dan kan ze nu jouw meisje worden, Paul.’ Wojtowicz kwam overeind. ‘Dieper kunnen we niet gaan,’ vertelde hij Kleine Man schor. ‘Nog dieper en we stuiten op water.’

Ze keerden zich naar de baar. Clarence Dodd maakte de lijn van de zware halsband los en trok het jasje een eindje van Ragnaroks lichaam af terwijl hij Margo aankeek, maar zij schudde haar hoofd en hij glimlachte naar haar en liet het jasje weer vallen. Hij en Wojtowicz en Doc lieten de toegedekte hond in zijn ondiepe graf neer. Miauw ging rechter op in Margo’s armen zitten en keek nieuwsgierig toe. Boven de Stille Oceaan hing de Zwerver, zo vreemd alsof de blinde vlek de keizerlijke kleuren had verworven. Hij was even volmaakt bolvormig als de maan verminkt was. De gele vlek in het westen was uit het gezicht geroteerd, zodat de bol drie vlekken toonde. De opvallendste indruk was van het hoofd van een paars beest met gapende kaken.

Fenris Wolf, dacht Harry McHeath. En nu schijnt hij de maan echt op te eten, terwijl de maan haar baan beschrijft tussen zijn kaken.

‘Het ziet eruit als een grote hond die net gaat bijten,’ zei Ann bedachtzaam. ‘Mammie, denk je dat de goden Ragnarok daarboven hebben gebracht, zoals ze vroeger Griekse helden en nimfen in de sterren zetten?’

‘Ja liefje, ik geloof dat dat is gebeurd,’ vertelde Rama Joan haar.

Kleine Man trok zijn opschrijfboekje en pen automatisch tevoorschijn en keek niets ziend naar de volgende lege bladzij.

Margo liet Paul Miauw vasthouden terwijl zij Kleine Man de twee dingen uit handen nam en de Zwerver voor hem schetste. Zij bootste zijn schematische stijl na.

Het Serpent schrokt het Ei op, dacht Stastok. Of is het dat de wegen uiteengaan?

Wojtowicz schepte eerst droog en toen nat zand terug in het graf. Doc pakte de lijn uit de handen van Kleine Man en draaide hem strak om zijn opgevouwen paraplu en maakte hem vast. Toen Wojtowicz het zand met zijn schep had aangestampt en achteruit stapte stootte Doc de paraplu diep in het midden van het graf.

‘Daar, Doddsy.’ Hij sloeg een arm rond zijn schouders. ‘Hij heeft nu een grafsteen. Een soort Mercuriusstaf.’

Van het platform riep de magere vrouw: ‘Mensen kom het halen! De koffie is goed warm gebleven!’

Donald Merriam bevond zich weer in duisternis. De Baba Yaga zat opnieuw in de schaduwkegel, deze keer van de maan toen die voor de Zwerver langs ging. Het kleine maanschip zweefde in vrije val tussen de twee lichamen. Nog steeds was hij de maan aan het inhalen, maar haar nog niet gepasseerd.

Door het directe licht van de zon was de cabine warmer geworden, maar voor het heet werd was de maan tussen de Baba Yaga en de maan gezwaaid.

De duisternis van deze eclips was lang niet zo diep als die van de vorige, omdat het weerkaatste paars en geel van de Zwerver binnendrong. Dit licht onthulde dat het zieden van de rotsen van de maan nog voortging. Het zag eruit als een stormachtige zee, bij helder maanlicht gezien uit een vliegtuig.

Op deze hoogte boven de Zwerver — volgens de radar nu 2800 kilometer — kon Don maar een vijfde van de planeet zien. Toen hij boven het figuur passeerde dat op aarde de X, de Ingekeepte Schijf, het Wiel, het St. Andreaskruis, en de Mandala werd genoemd, zag hij alleen de gele vlek in het westen en een rand eromheen die verderop breder werd — de gele vlek in het oosten en de twee aan de polen lagen voor hem niet zichtbaar over de horizon van de Zwerver.

Door te kijken naar de gele vlek toen die over de dag-nacht-lijn kwam kreeg Don een bevestiging dat de Zwerver roteerde en dat zijn boven- en onderkant werkelijk zijn polen waren. Zijn as liep dus ongeveer evenwijdig aan die van de aarde.