Larry Niven - De splinter in gods oog

‘Dan moeten we die eens bestuderen.’ Peinzend nam Bury’s Splinter een paar teugjes van zijn vuile water. ‘Maar om op koffiesoorten en wijnen terug te komen. Mijn collega’s is een — hoe moet ik het zeggen? — een sterke culturele belangstelling voor wijnsoorten opgevallen onder jullie wetenschapsmensen en marineofficieren.’

‘Klopt, ja. Plaatsen van herkomst, jaargangen, etiketten, of ze goed blijven in vrije val, en welke wijnen bij welke soorten voedsel horen.’ Bury trok een gezicht. ‘Ik heb het vaak moeten aanhoren, maar ik weet er niets van af. Ik vind het ergerlijk en verkwistend, dat sommige van mijn schepen onder voortdurende acceleratie moeten reizen, alleen maar om een fles wijn tegen zijn eigen bezinksel te beschermen. Waarom kunnen ze die na aankomst niet eenvoudig even centrifugeren?’

En koffiesoorten dan? Ze drinken ook allemaal koffie. Koffiesoorten verschillen genetisch van elkaar, en naar gelang van bodemgesteldheid, klimaat en de manier waarop ze gebrand worden. Ik weet dat dit zo is, want ik heb toevallig je voorraden gezien.’

‘Aan boord van de MacArthur heb ik een nog veel groter assortiment. Ja… en dan zijn er ook nog verschillende soorten koffiedrinkers. Het zijn culturele verschillen. Op een oorspronkelijk door Amerikanen gekoloniseerde wereld zoals Tafelblad zouden ze bijvoorbeeld met geen vinger het olieachtige brouwsel willen aanraken waaraan ze in Nieuw-Parijs de voorkeur geven, terwijl ze het brouwsel van Levant daarentegen weer veel te zoet en veel te sterk vinden.’

‘Ach.’

‘Heb je wel eens van Jamaica Blue Mountain gehoord? Die groeit op Aarde zelf, op een groot eiland; dat eiland heeft nooit bombardementen ondergaan, en gedurende de eeuwen die op de ineenstorting van het Co-Dominium volgden, hebben ze de mutaties er uitgewied. Het is niet te koop. Het wordt speciaal door Marineschepen naar het Keizerlijk Paleis op Sparta vervoerd.’

Hoe smaakt het?’

‘Ik heb je toch al gezegd dat het uitsluitend voor de Keizerlijke —’ Bury aarzelde even. ‘Nou goed dan. Je kent me zo langzamerhand wel. Ik zou een dergelijke prijs geen tweede keer willen betalen, maar ik heb er geen spijt van gehad.’

‘De Marine beoordeelt je verkeerd en weet je niet op de juiste waarde te schatten omdat je geen verstand van wijnen hebt.’ Bury’s Splinter glimlachte niet, al leek het misschien zo. Zijn minzame gelaatsuitdrukking was die van een Handelsman: hij kwam precies overeen met die van Bury zelf. ‘Heel dom van ze natuurlijk. Als ze wisten, hoeveel er omtrent koffie te leren viel —’

‘Waar stuur je op aan?’

‘Je hebt voorraden aan boord. Breng hun kennis van koffie bij. Gebruik je eigen voorraden voor dat doel.’

‘Weet je wel hoeveel officieren er aan boord van een slagkruiser zijn? Ik zou binnen een week door mijn voorraden heen zijn!’

‘Maar daarmee zou je hun kunnen tonen dat er een overeenkomst bestaat tussen jouw beschaving en die van hen. Of staat dat denkbeeld je tegen? Nee, Bury, ik ben niet bezig je gedachten te lezen. Je hebt een hekel aan de Marine; je hebt de neiging de verschillen die er tussen hen en jou bestaan te overdrijven. Misschien houden zij er een zelfde denkwijze op na?’

Ik ben niet bezig je gedachten te lezen. Bury onderdrukte de aanval van woede die hij in zich op voelde komen — en toen drong het ineens tot hem door. Hij begreep waarom het buitenaardse wezen dat zinnetje telkens opnieuw herhaalde. Om hem uit zijn evenwicht te houden. In een zakelijke gesprekssituatie.

Bury glimlachte breed. ‘Een week lang koffie schenken ter wille van het kweken van goede relaties dus. Goed, ik zal die suggestie van je eens op de proef stellen wanneer ik straks weer boven ben en aan boord van de MacArthur dineer. Zoals Allah weet, hebben ze op het gebied van koffie nog veel te leren. Wie weet, misschien kan ik hun zelfs ook nog het juiste gebruik van hun percolators bijbrengen.’

Rod en Sally zaten alleen in de patrouillekajuit van de Kapitein. De beeldschermen van de intercom waren donker en het situatiebord boven Rods schrijftafel vertoonde een keurig patroon van groene lichtjes. Rod strekte zijn lange benen uit en nam een slokje uit zijn glas. ‘Weet je, dit is zo’n beetje de eerste keer dat we eens alleen kunnen zijn samen, sinds we van Nieuw-Caledonië vertrokken zijn. Het doet me echt genoegen.’

Ze glimlachte een beetje onzeker. ‘Maar we hebben niet veel tijd — de Splinters verwachten ons terug, en ik heb nog het een en ander te dicteren … Hoelang kunnen we nog in het Splinter-stelsel blijven, Rod?’

Blaine haalde zijn schouders op. ‘Hangt van de Admiraal af. Onderkoning Merrill wilde ons zo spoedig mogelijk terugzien, maar dr. Horvath wil nog meer inlichtingen verzamelen. Ik trouwens ook. Sally, we hebben nog stééds niets van betekenis te rapporteren! We weten nog altijd niet of de Splinters nu een gevaar voor het Keizerrijk betekenen of niet.’

‘Rod Blaine, wil je nou eens ophouden met je als een typische beroepsofficier van de Marine te gedragen en gewoon jezelf zijn? Niets wijst erop dat de Splinters ons vijandig gezind zijn. We hebben geen spoor van wapens, of oorlogen of dat soort dingen kunnen ontdekken — ’

Weet ik,’ zei Rod zuur. ‘En dat zit me dwars. Sally, heb je ooit van een menselijke beschaving zonder soldaten gehoord?’

Nee, maar Splinters zijn dan ook geen mensen.’

‘Mieren zijn dat ook niet, maar toch hebben die wel degelijk soldaten — Maar misschien heb je gelijk. Ik begin door Kutuzov besmet te worden. En nu ik het toch over hem heb, hij wil dat er vaker verslag uitgebracht wordt. Weet je dat ieder beetje gegevens binnen een uur na ontvangst onbewerkt doorgezonden wordt naar de Lenin? We hebben er zelfs monsters van door de Splinters vervaardigde voorwerpen heen-gestuurd, en een paar van die gewijzigde dingen waaraan de Kaboutertjes destijds geprutst hebben…’

Sally lachte. Een ogenblik keek Rod alsof hij op zijn tenen getrapt was, maar toen lachte hij mee. ‘Het spijt me, Rod. Ik weet dat het pijnlijk voor je geweest moet zijn de Tsaar te moeten vertellen dat je Kaboutertjes aan boord van je schip had — maar het was ook grappig!’

Ja. Reuze grappig. Hoe dan ook, we sturen alles wat we maar kunnen naar de Lenin — en als je soms denkt dat ik aan vervolgingswaanzin lijdt? Kutuzov laat alles buiten in de ruimte inspecteren en vervolgens laat hij een en ander in verzegelde, met cifogeen gevulde containers opsluiten en buiten zijn schip parkeren! Ik denk dat hij bang is voor besmetting.’ De zoemer van de intercom ging. ‘Hè, verdomme.’ Rod wendde zich tot het beeldscherm. ‘Kapitein hier.’

‘Aalmoezenier Hardy om u te spreken, kap’tein,’ kondigde de Marinier die buiten de wacht had aan. ‘Met meneer Renner en de wetenschapsmensen.’

Rod zuchtte en wierp Sally een blik van machteloosheid toe. ‘Stuur ze maar naar binnen en laat mijn hofmeester meteen meekomen. Ze zullen wel allemaal wat te drinken willen hebben, denk ik.’ Dat wilden ze inderdaad. Uiteindelijk hadden ze allemaal een zitplaats weten te vinden en was zijn kajuit tjokvol. Rod heette de leden van de expeditie naar de Splinterplaneet welkom en nam vervolgens een bundel papieren van zijn schrijftafel. ‘Eerste vraag: heeft u die ruimte-matrozen daar nodig? Ik heb begrepen dat ze niets te doen hebben.’

‘Och, hun aanwezigheid daar kan geen kwaad,’ zei dr. Horvath. ‘Maar wel nemen ze ruimte in beslag, die door het wetenschappelijk personeel gebruikt zou kunnen worden.’

‘Met andere woorden, nee dus,’ zei Rod. ‘Goed. Ik laat het aan u over te besluiten door wie u ze vervangen wilt, doctor Horvath. Volgende punt: heeft u Mariniers nodig?’

‘Goeie hemel, nee,’ protesteerde Sally. Ze wierp vlug een blik naar Horvath, die knikte. ‘Kapitein, de Splinters zijn ons zo weinig vijandig gezind dat ze zelfs dat kasteel voor ons gebouwd hebben. Het is geweldig mooi! Waarom komt u niet eens beneden om het te bekijken?’ Rod lachte bitter. ‘Orders van de Admiraal. Om diezelfde reden kan ik trouwens ook geen enkele officier die verstand heeft van de constructie van een Langston-Veld naar beneden laten gaan.’ Hij knikte voor zich heen. ‘Op één punt zijn de Admiraal en ik het eens: als u werkelijk hulp nodig mocht hebben, zou u aan twee mariniers niet veel hebben — en de Splinters een kans te geven, dat Fyunch(klik)-foefje op een paar krijgslieden te proberen lijkt ons geen al te best idee. Dat brengt ons op het volgende punt. Doctor Horvath, bent u tevreden met meneer Renner? Misschien is het beter dat ik hem vraag het vertrek te verlaten, voordat u antwoordt.’