Larry Niven - De splinter in gods oog

‘Nee, natuurlijk niet. Maar wel kan ik u zeggen dat het bepaald geen bovennatuurlijke wezens zijn.’

Kardinaal Randolph lachte, en de commentator ook. Van het menswezen dat woedend had staan schreeuwen was nu niets meer te bekennen.

‘Kom,’ zei de Meester. ‘Daarvoor krijg je nog tijd genoeg.’ Ze liepen terug naar het grote vertrek en gingen aan de tafel zitten. Charlie bracht graankorrels uit hun voedselvoorraad.

‘Jullie hebt die lucht hier geroken,’ zei Jock. ‘In het geheel geen industriële ontwikkeling. Deze planeet moet zo goed als onbewoond zijn! Genoeg ruimte voor een miljard Meesters en al hun familieleden.’

‘Te veel van dit zonlicht, en we zouden blind worden. En de zwaartekracht zou onze levensduur verkorten.’ Charlie ademde diep in. ‘Maar er is ruimte, en voedsel, en metalen. Ach, die zwaartekracht en dat zonlicht zullen me een zorg zijn. Die nemen we op de koop toe.’

‘Ik heb het zeker niet gehoord toen ze ons de planeet aanboden.’ Jock maakte een geamuseerd gebaar. ‘Want ik geloof niet dat we hem met ons drieën gewapenderhand zullen kunnen veroveren.’

‘Deze menswezens doen me aan Gekke Gerrit denken! Heb je het gezién? Heb je het gehóórd? Die Bemiddelaar voor de Keizer verafschuwt de operateurs van de tri-vee-camera’s, maar toch trekt hij gezichten van genoegen voor ze, en laat hij doorschemeren dat hij het misschien niet in zijn macht heeft te verhinderen dat ze ons lastig zullen vallen.’

‘Toch hebben ze ons een tri-vee-toestel gegeven,’ zei de Meester. ‘En het is kennelijk het medium waar de menswezens zelf ook allemaal naar kijken. Er waren woordvoerders voor vele Meesters. Dat heb je zelf gezien.’ Jock maakte een gebaar dat op genoegen duidde. ‘Het zal me ruimschoots de kans geven te ontdekken hoe menswezens geregeerd worden, en hoe ze leven.’

‘Ze hebben ons een bron van informatie verschaft, waarover ze geen controle hebben,’ zei de Meester. ‘Wat kan dit betekenen?’ De Bemiddelaars zwegen.

‘Ja,’ zei Iwan. ‘Als onze opzet niet slaagt, zal men ons niet terug laten keren.’ Hij maakte een onverschillig gebaar. ‘Maar dat wisten we al voordat we vertrokken. Het is nu meer dan ooit een levenskwestie voor ons geworden zo spoedig mogelijk handelsbetrekkingen met de menswezens tot stand te brengen; óf vast te stellen dat verkeer met menswezens niet wenselijk is, en een manier te vinden om dat te verhinderen. Jullie zullen voort moeten maken.’

Dat wisten ze. De Bemiddelaars die het voorstel tot hun missie gedaan hadden, en de Meesters die er hun toestemming voor gegeven hadden, waren zich bewust geweest van de tijdslimieten die daaraan verbonden waren. Dat waren er twee: een Bemiddelaar had geen lang leven, en de Meester zou op ongeveer hetzelfde tijdstip sterven als de twee Bemiddelaars die hem vergezelden. De massale verstoring van zijn hormonale evenwicht, die ten gevolge had dat hij steriel was en permanent van het mannelijk geslacht bleef, zou hem uiteindelijk doden. Maar ze hadden alleen maar steriele bastaarden en een steriele Bewaarder kunnen sturen, want geen Meester zou een dergelijke taak ooit aan iemand anders dan aan een Bewaarder toevertrouwen; en alleen een Bewaarder kon in leven blijven zonder zich voort te planten. De tweede tijdslimiet viel minder nauwkeurig te voorspellen, maar zij was er niet minder onherroepelijk om: De beschaving was opnieuw ten ondergang gedoemd op de Splinter. Er liep weer een Cyclus ten einde, en niettegenstaande de onvermijdelijke Gekke Gerrits zou die niet tegengehouden kunnen worden. Na de ineenstorting zouden de menswezens er getuigen van zijn hoe de Splinters tot toestanden van woeste barbaarsheid vervielen en als beesten leefden. Het Ras zou hulpeloos aan hen overgeleverd zijn, of zo goed als; en wat zouden de menswezens dan doen?

Niemand wist dat, en er was geen Meester die bereid was het erop te wagen.

‘De menswezens hebben ons handelsbesprekingen beloofd. Ik neem aan dat ze zich daarvoor van die Bemiddelaar zullen bedienen. En misschien ook van meneer Bury, of iemand anders zoals hij.’ Jock stond uit zijn stoel op en onderzocht de gelambrizeerde wanden. Er waren in filigraan verborgen knoppen, en hij drukte op een daarvan. Er gleed een paneel opzij, waardoor een tweede tri-vee zichtbaar werd, en Jock zette het toestel aan.

‘Wat valt er te bespreken?’ wilde de Meester weten. ‘We hebben voedsel en land nodig, en als we dat niet kunnen krijgen moeten we met rust gelaten worden, en overgeleverd aan de onafwendbaarheid van de Cyclussen. We dienen de dringende aard van onze behoeften voor hen verborgen te houden, en ook de redenen daarvoor. Behalve ideeën hebben we slechts weinig om handel mee te drijven; we hebben geen materialen en grondstoffen om te kunnen uitbreiden. Als de menswezens duurzame goederen wensen, zullen ze ons de metalen moeten brengen voor het vervaardigen daarvan.’

Iedere onttrekking van grondstoffen aan de Splinterplaneet zou de op handen zijnde ineenstorting van langere duur doen worden; en dat moest tot elke prijs vermeden worden.

‘De Marine houdt dit allemaal angstvallig geheim, maar ik kan u wel vertellen dat ze over een technologie beschikken, die alles overtreft wat het Eerste Keizerrijk ooit gehad heeft,’ zei een commentator op het beeldscherm. Hij scheen vol ontzag.

‘Een heleboel van wat de menswezens vroeger bezeten hebben, bezitten ze thans niet meer,’ zei Jock. ‘Eens, gedurende die periode die ze het Eerste Keizerrijk noemen, beschikten ze over geweldig doeltreffende machines om voedsel mee te maken. Je had er alleen maar energie voor nodig en organische stoffen, zoals afval, onkruid, of zelfs dode dieren en menswezens. Vergiften werden eraan onttrokken of omgezet.’

‘Ken je de principes daarvan? Of hoe wijd verspreid het gebruik ervan was? Of waarom ze er thans niet langer de beschikking over hebben?’ wilde de Meester weten.

‘Nee. Het menswezen wilde er niet over praten.’

‘Ik heb dat gesprek ook gehoord,’ voegde Charlie eraan toe. ‘Het was een matroos genaamd Dubcek, en hij probeerde het voor de hand liggende feit dat menswezens óók Cyclussen hebben voor ons verborgen te houden. Dat proberen ze allemaal.’

‘Ja, we weten van hun Cyclussen af,’ zei Iwan. ‘Die vreemde, grillige Cyclussen van hen.’

‘We weten wat die cadetten ons gedurende hun laatste uren verteld hebben. En we weten wat de anderen hebben laten doorschemeren. We weten ook dat ze met ontzag over de macht van hun Eerste Keizerrijk praten, maar slechts weinig bewondering koesteren voor hun vroegere beschavingen. Verder weten we niet veel. Misschien kan ik meer te weten komen door middel van de tri-vee.’

‘Die voedselmachine. Zouden anderen daar méér van afweten?’

‘Ja. Als we een Bruine bij ons hadden, gecombineerd met wat de menswezens van de principes afweten, zou het mogelijk zijn dat —’

‘Doe me een onvoorstelbaar groot genoegen,’ zei Charlie. ‘Hou op met te wensen dat we Bruinen bij ons hadden.’

‘Ik kan er niets aan doen. Ik hoef maar op een van die britsen van hen te gaan liggen, of op deze stoel te zitten, en op de een of andere manier moet ik vanzelf denken aan —’

‘Een Bruine zou doodgaan en daarmee ons geheim prijsgeven. Twee Bruinen zouden zich voortplanten, en zich voortplanten, en als ze verhinderd werden zich voort te planten zouden ze net zo goed doodgaan en alles verraden. Hou alsjeblieft je mond over Bruinen.’

‘Goed dan. Maar één zo’n voedselmachine zou een nieuwe Cyclus met minstens een halve honderdvierenveertig jaar-periode vertragen.’