Larry Niven - De splinter in gods oog

‘Zoek me nog maar een stelletje uit. Potter, draag jij die röntgenlaser mee. Hoe dicht zijn we bij de oppervlakte?’

‘O. Hm. Om het station “— vogelgefluit —” te bereiken, hoef je slechts één trap af te dalen. De grond is vrij vlak in die streek. Ik zou zeggen dat we hier tussen de drie en tien meter onder de grond zitten.’

‘Hoe dichtbij kunnen we ander vervoer vinden?’

‘Het is een uur lopen naar —’

Alweer vogelgefluit.

‘Horst, je gaat de tunnel toch niet beschadigen? Weet je wel hoe lang deze ondergrondse spoorbaan al in gebruik is?’

‘Nee.’ Horst liet zich door de geïmproviseerde deuropening in de zijkant van de wagen naar buiten glijden. Hij liep een twintigtal meters terug in de richting vanwaar ze gekomen waren en verdubbelde die afstand toen nog eens. Het was nog altijd mogelijk dat die wapens zo afgesteld waren dat ze explodeerden wanneer je ze probeerde te gebrui- ken. De tunnel strekte zich oneindig kaarsrecht voor hem uit. Ze moesten hem uitgezet hebben met behulp van een laser, en hem vervolgens onder grote hitte gegraven hebben met waarschijnlijk een rotsboormachine.

‘Elfduizend jaar!’ riep Whitbreads Splinter hem na, en haar stem galmde door de tunnel. Staley drukte af.

Het projectiel raakte het dak van de tunnel een heel eind verderop. Horst zette zich schrap tegen de schokgolf. Toen hij zijn ogen weer opsloeg lag er een heleboel aarde in de tunnel. Hij koos een tweede projectiel uit en vuurde opnieuw. Ditmaal stroomde er wat roodachtig daglicht naar binnen. Hij liep erheen om de schade te bekijken. Ja, die helling zouden ze wel kunnen beklimmen. Elfduizend jaar…

‘Stuur de wagen zonder ons verder,’ zei Horst. Whitbreads Splinter tjilpte, en de Bruine maakte het bedieningspaneel open. Ze werkte met oogverblindende snelheid. Whitbread herinnerde zich een andere Bruine, een mineralenzoekster die eeuwen geleden geleefd had en gestorven was in een tijd toen de MacArthur zijn thuis, en Splinters een vriendelijke, fascinerende onbekende grootheid waren geweest. De Bruine sprong van de wagen. De wagen aarzelde een seconde, kwam toen soepel op gang en accelereerde snel. Zwijgend keerden ze zich om naar het talud dat Horst had doen ontstaan, en begonnen er tegenop te klimmen.

Toen ze boven de grond kwamen strekte zich rondom hen een wereld uit in alle schakeringen van de kleur rood. Eindeloze rijen gewassen waren bezig hun bladeren op te vouwen voor de nacht. Rondom het gat stonden wat planten in een onregelmatige cirkel, scheef weggezakt als dronkemannen.

Er bewoog iets tussen de planten. Drie pistolen gingen omhoog. Het scheve, misvormde ding kwam op hen toe sjokken… en toen zei Staley: ‘Op de plaats rust. Het is maar een Boer.’ Whitbreads Splinter kwam naast de cadetten staan. Met al haar handen klopte ze de aarde van haar vacht. ‘Die zullen we hier nog wel meer tegenkomen. Het is zelfs mogelijk dat ze zullen proberen het gat wat glad te strijken. Boeren zijn niet al te snugger. Dat hoeven ze ook niet te zijn. Wat nu, Horst?’

‘We gaan lopen, totdat we weer rijden kunnen. Als je soms vliegtuigen ziet — hmm.’

‘Juist. Infrarood-detectors,’ zei de Splinter.

‘Gebruiken jullie tractors op deze akkers? Zouden we ons er een kunnen toeëigenen?’ vroeg Staley.

‘Die zullen nu al wel in de loods opgeborgen zijn. Ze worden doorgaans niet in het donker gebruikt… maar het is natuurlijk mogelijk dat de Boeren er een hierheen zullen brengen om dat gat te effenen.’ Staley dacht een ogenblik na. ‘Dan kunnen we zo’n ding niet gebruiken. Het zou te veel opvallen. Laten we hopen dat we op Boeren lijken op zo’n infrarood beeldscherm.’

Ze togen op weg. Achter hen begon de Boer de planten weer rechtop te zetten en de grond rond hun wortels aan te drukken. Ze tjilpte voor zich heen, maar Whitbreads Splinter nam niet de moeite het te vertalen. Terloops vroeg Staley zich af of Boeren ooit wel iets zeiden, of dat ze alleen maar vloekten, maar hij had op dit moment geen zin daarover te praten. Hij moest denken.

De hemel werd donkerder. Boven hun hoofden gloeide een rode stip: Murchesons Oog. Voor hen uit zagen ze de gele lichtgloed van de stad… Vogelgefluit. Zwijgend stapten ze voort. De cadetten liepen voorop, op hun hoede en met hun wapens in de aanslag, gevolgd door de Splinters, die hun hele bovenlijf af en toe ronddraaiden. Na een poosje zei Staley tegen de Splinter: ‘Ik vraag me al een tijdje af wat hier voor jou inzit.’

‘Pijn. Inspanning. Vernedering. Dood.’

‘Dat bedoel ik nou juist. Ik blijf me aldoor afvragen waarom je gekomen bent.’

‘Nee, dat doe je niet, Horst. Je vraagt je aldoor af waarom jóuw Fyunch(klik) niet gekomen is.’

Horst keek haar aan. Dat had hij zich inderdaad afgevraagd. Wat zou zijn tweelingbrein nu aan het doen zijn, terwijl demonen haar bloedeigen Fyunch(klik) najoegen over een hele planeet? Hij voelde een doffe pijn van binnen.

‘We zijn allebei geheel op plicht ingesteld, Horst, zowel jouw Fyunch(klik) als ik. Alleen voelt jouw Fyunch(klik) zich verplicht haar, laten we maar zeggen haar meerdere te gehoorzamen. Gavin —’

‘Jae?’

‘Ik heb geprobeerd je Fyunch(klik) over te halen met me mee te komen, maar ze houdt er zo’n Gekke Gerrit-idee op na dat we een eind kunnen maken aan de Cyclussen door onze overtollige bevolking naar andere zonnestelsels te sturen. Maar ze zullen tenminste geen van beiden de anderen helpen om ons te vinden.’

‘Zouden ze dat dan kunnen?’

‘Horst, jouw Splinter móét wel precies weten waar je bent, als ze ervan uitgaat dat ik je hier aangetroffen heb en ze zal het zeker weten wanneer ze van die dode Krijgers hoort.’

‘De volgende keer dat we een keus moeten maken kunnen we beter kruis of munt gooien. Daarvan zal ze de uitkomst tenminste niet kunnen voorspellen.’

‘Ze zal de anderen heus niet helpen. Niemand zou van een Bemiddelaar verwachten jacht te maken op haar eigen Fyunch(klik).’

‘Maar zijn jullie niet gedwóngen de bevelen van jullie Meesters te gehoorzamen?’ vroeg Staley.

De Splinter liet haar romp snel heen en weer draaien. Dit was een beweging die ze nog niet eerder gezien hadden en die duidelijk geen nabootsing was van een of ander menselijk gebaar. ‘Luister,’ zei ze. ‘Wij Bemiddelaars werden speciaal gefokt om oorlogen te verhinderen. Wij vertegenwoordigen de nemers van besluiten. We spreken uit hun naam. Om onze taak goed te kunnen verrichten, dienden we over énig onafhankelijk oordeelsvermogen te beschikken. En dus proberen de genetische ingenieurs een evenwicht te bewerkstelligen. Te veel onafhankelijkheid, en we kunnen de Meesters niet naar behoren vertegenwoordigen. Dan wordt ons oordeel van de hand gewezen. Dan breken er oorlogen uit.’

‘Jae,’ viel Potter haar in de rede. ‘En te weinig onafhankelijkheid brrengt onbuigzaamheid met zich mee, en dan komt d’rr tóch oorrlog van…’ Zwijgend liep Potter een ogenblik verder. ‘Maarr als gehoorr-zaamheid ’n specifiek rraskenmerrk is, dan zult ge domweg niet in staat zijn alleen maarr óns te helpen. Dan zult ge ons naarr ’n and’rre Meesterr brrengen, omdat ge geen and’rre keus hebt.’ Staley verstrakte zijn greep op het raketlanceerwapen. ‘Is dat waar?’

‘Tot op zekere hoogte,’ gaf Whitbreads Splinter toe. ‘Niet helemaal, al denk je dat misschien. Maar ja, het is inderdaad gemakkelijker een keuze te moeten doen uit een heleboel bevelen, dan te proberen iets te ondernemen als je het helemaal zonder bevelen moet stellen.’

‘En wat vindt Koning Peter dat er gedaan moet worden?’ wilde Staley weten. ‘Wat heb je eigenlijk met ons voor?’

De andere Splinter tjilpte iets. Whitbreads Splinter antwoordde. De conversatie duurde enkele seconden, wat voor Splinters erg lang was. Het licht van de zonsondergang stierf weg, en Murchesons Oog verspreidde een schijnsel dat honderdmaal helderder was dan dat van de volle maan op Aarde. Er bevonden zich geen andere sterren in de Kolenzak. Om hen heen waren de akkers met de daarop staande gewassen donkerrood van kleur, met zich scherp aftekenende zwarte schaduwen van een oneindige diepte.