Arthur Clarke: Burza słoneczna

Nad wyspą przemknął impuls radiowy, silnie osłabiony w wyniku przebytej odległości, niby fala rozchodząca się na powierzchni stawu. Stanowisko nasłuchowe obudziło się — była to reakcja automatyczna, sygnał został zarejestrowany, rozszyfrowany i przeanalizowany.

Sygnał ten miał określoną strukturę, zagnieżdżone indeksy, wskaźniki i linki. Ale jeden fragment danych był odmienny. Podobnie jak wirusy komputerowe, których był dalekim potomkiem, fragment ten posiadał zdolność samoorganizowania się. Dane same się uporządkowały, zostały uruchomione programy, które dokonały analizy otoczenia, w którym się znajdowały — i stopniowo zyskały świadomość.

Tak, świadomość. W tych przebiegających przestrzeń międzygwiezdną danych kryła się osobowość. Nie, trzy odrębne osobowości.

— A więc odzyskaliśmy świadomość — powiedział pierwszy, stwierdzając oczywisty fakt.

— Ju-hu! Ale jazda! — powiedział drugi wesoło.

— Ktoś nas obserwuje — powiedział trzeci.

Pomysł wykorzystania zwierciadeł umieszczonych w przestrzeni kosmicznej celem modyfikowania klimatu Ziemi sięga czasów wizjonera pochodzenia niemiecko-węgierskiego nazwiskiem Hermann Oberth. W swej książce zatytułowanej Droga do podróży kosmicznych (1929) zaproponował wykorzystanie wielkich krążących wokół Ziemi zwierciadeł, które odbijałyby promieniowanie słoneczne w stronę Ziemi, aby zapobiegać mrozom, kontrolować wiatry i sprawić, by obszary podbiegunowe nadawały się do zamieszkania. W 1966 roku Departament Obrony USA analizował ten pomysł pod zupełnie innym kątem, mianowicie w celu oświetlenia wietnamskich dżungli nocą.

Jak można się było spodziewać, pomysł Obertha zainteresował Rosjan, których terytorium leży w znacznej mierze na dużych szerokościach geograficznych i którzy od dawna przejawiają głęboką fascynację Słońcem (rozdział 42). Rosjanie faktycznie wypróbowali zwierciadło kosmiczne w 1993 roku, po wyniesieniu na orbitę okołoziemską dwudziestometrowego dysku z tworzywa sztucznego pokrytego aluminium. Kosmonauci na pokładzie stacji kosmicznej Mir zobaczyli, jak plama odbitego światła przesuwa się po powierzchni Ziemi, a obserwatorzy w Kanadzie i Europie podobno zobaczyli błysk, kiedy omiotła ich wiązka światła.

W międzyczasie, w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia, urodzony w Niemczech amerykański inżynier pracujący w dziedzinie techniki kosmicznej, Krafft Ehricke, gruntownie przebadał zastosowania czegoś, co nazwał „techniką światła kosmicznego” (patrz Acta Astronomica 6, str. 1515, 1979). W kontekście zmniejszenia globalnego ocieplenia pomysł wykorzystania zwierciadeł do odchylenia światła od przegrzanej Ziemi został wskrzeszony przez amerykańskich analityków pracujących nad zagadnieniami energetycznymi w 2002 roku (patrz Science 298, str. 981).

Ale badano także znacznie bardziej ambitne sposoby wykorzystania światła kosmicznego. Światło to jest zdecydowanie najobfitszym źródłem energii w układzie słonecznym, jest przy tym bezpłatne, niezależnie od tego, do jakiego celu je wykorzystamy. Moglibyśmy odsunąć groźbę następnej epoki lodowcowej, moglibyśmy osłonić Wenus, aby nadawała się do zamieszkania, moglibyśmy wreszcie ogrzać Marsa, a jak można żeglować, wykorzystując światło kosmiczne, patrz opowiadanie „Wiatr ze Słońca” (dostępne w zbiorze opowiadań Clarke’a, Gollancz, 2000).

Aurora (rozdział 9) jest w rzeczywistości nazwą nowego ambitnego programu badań przestrzeni kosmicznej opracowanego przez Europejską Agencję Kosmiczną. Program ten jest w ogólnym zarysie podobny do nowego kierunku badań przestrzeni kosmicznej NASA ogłoszonego przez prezydenta Busha w styczniu 2004 roku. Jeżeli programy te będą realizowane zgodnie z planem, wydaje się prawdopodobne, że będą rozwijały się wspólnie oraz że kalendarz przedstawiony w niniejszej książce, w tym lądowanie statku załogowego na Marsie w 2030 roku, może naprawdę stać się faktem.

Pomysł wyrzutni masy, elektromagnetycznej wyrzutni rakietowej zbudowanej na Księżycu (rozdział 19) pochodzi od Clarke’a i jest zawarty w artykule opublikowanym w Journal of the British Interplanetary Society w listopadzie 1950 roku.

Brytyjscy inżynierowie cieszą się chwalebną tradycją opracowywania realnych projektów samolotów kosmicznych (rozdział 23); patrz np. ostatni artykuł Richarda Varvilla i Alana Bonda w Journal of the British Interplanetary Society w styczniu 2004 roku.

Nowe materiały wydają się przybliżać możliwość zbudowania „windy kosmicznej” (rozdział 50) (patrz Fountains of Paradise Clarke’a, 1979). Patrz także The Space Elevator Bradleya Edwarda, 2002.

I rzeczywiście będzie miało miejsce całkowite zaćmienie Słońca widoczne nad zachodnim Pacyfikiem, które nastąpi 20 kwietnia 2042 roku. Odsyłamy do witryny Goddard Space Flight Center Eclipse, gdzie można znaleźć dokładne informacje na ten temat.

Wyrażamy głęboką wdzięczność prof. Yoji Kondo (alias Erie Kotani) za jego cenne rady dotyczące niektórych zagadnień technicznych.

Arthur C. Clarke

Stephen Baxter

Listopad 2004

Tytuł oryginału: Sunstorm

Copyright © by Arthur C. Clarke and Steven Baxter, 2005

Copyright © for the Polish translation by Stefan Baranowski

Copyright © for the Polish edition by vis-à-vis/Etiuda, 2008

Projekt okładki: Marcin Wojciechowski

Projekt serii: Grzegorz Ciepły

Redakcja techniczna i łamanie: Anna Atanaziewicz

Korekta: Humbert Muh

Wydawnictwo vis-à-vis/Etiuda

30-549 Kraków, ul. Traugutta 16b/9

tel. 012 423 52 74, kom. 600 442 702

e-mail: visavis_etiuda@interia.pl

www.etiuda.net

Drukarnia GS sp. z o.o.

Kraków, ul. Zabłocie 43

ISBN: 978-83-61516-03-3

Jest to pierwsza zwrotka hymnu marynarki wojennej (przyp. tł.) .