Philip Farmer - De Rivierplaneet

Spruce, die doodsbleek was zei: ‘Als jullie dit doen verspeel je misschien je eeuwige leven. Het zal jullie terugwerpen op je weg en het uiteindelijke doel vertragen.’

‘Wat is dat?’ vroeg Burton.

Spruce negeerde hem. ‘Wij kunnen geen pijn verdragen,’ mompelde hij. ‘We zijn te gevoelig.’

‘Ben je nog van plan te spreken?’ vroeg Targoff.

‘Zelfs het denkbeeld van zelfvernietiging is smartelijk en moet vermeden worden, tenzij het absoluut noodzakelijk is,’ prevelde Spruce. ‘En dit ondanks het feit dat ik weet dat ik weer zal leven.’

‘Houdt hem boven het vuur,’ zei Targoff tot de twee mannen die Spruce vasthielden. Monat verhief zijn stem. ‘Een ogenblikje. Spruce, de wetenschap van mijn volk was veel verder gevorderd dan op aarde en ik ben dus beter in staat een verantwoorde gissing te maken. Misschien kunnen we je de pijn van het vuur en het leed over je verraad besparen als je alleen maar zou bevestigen wat ik nu ga zeggen. Op die manier zul je geen werkelijk verraad plegen.’

Spruce zei: ‘Ik luister.’

‘Mijn theorie is dat je een aardbewoner bent. Je bent afkomstig uit een eeuw, die chronologisch ver na 2008 n.Chr. moet liggen. Je moet een nakomeling zijn van de weinige mensen die mijn dodelijke straal hebben overleefd. Te oordelen naar de technologie en de energie, die nodig zijn geweest om de oppervlakte in een reusachtig Rivierdal te herscheppen, moet de tijd waarin je geleefd hebt veel later dan de eenentwintigste eeuw liggen. Alleen maar een gissing: de vijftigste eeuw n. Chr.?’

Spruce keek naar het vuur en zei toen: ‘Doe er nog maar tweeduizend jaar bij.’

‘Als deze planeet ongeveer de omvang van de aarde heeft, kunnen er maar een bepaald aantal mensen op leven. Waar zijn de anderen, de doodgeborenen, de kinderen die voor hun vijfde jaar gestorven zijn, de imbecielen en idioten en degenen die na de twintigste eeuw geleefd hebben?’

‘Die zijn ergens anders,’ zei Spruce. Hij keek weer naar het vuur en kneep zijn lippen opeen.

‘Mijn eigen volk,’ zei Monat, ‘had een theorie dat wij uiteindelijk in staat zouden zijn ons verleden waar te nemen. Ik zal nu niet in bijzonderheden treden, maar het zou mogelijk zijn dat voorvallen uit het verleden visueel ontdekt en vervolgens opgenomen zouden kunnen worden. Tijdreizen waren uiteraard louter fantasie.’

‘Maar als jouw cultuur nu eens tot iets in staat was waarover wij alleen getheoriseerd hebben? Als jullie nu eens ieder afzonderlijk levend wezen, dat ooit had geleefd, hadden geregistreerd? Als jullie deze planeet hadden gelocaliseerd en dit Rivierdal hadden gebouwd? Bovendien ergens, misschien zelfs onder de oppervlakte van deze planeet, energie-materie ontzetting hadden toegepast, laten we zeggen door warmte-onttrekking aan de vloeibare kern van deze planeet, om de registraties of opnamen der gestorvenen in tanks tot lichamen te herscheppen? Als jullie nu eens biologische technieken hadden gebruikt om de lichamen te verjongen en ledematen, ogen, enzovoort te genezen en ook om eventuele lichamelijke defecten te herstellen?’

‘En als jullie daarna,’ vervolgde Monat, ‘nog meer opnamen van de nieuw geschapen lichamen maakten en deze in de een of andere enorme geheugentank opsloegen? En als jullie vervolgens de lichamen in de tanks vernietigden en deze weer herschiepen door middel van het geleidende metaal, dat ook gebruikt wordt om de gralen te vullen? Dit zou onder de grond verborgen kunnen liggen. De herrijzenis zou dan zonder hulp van bovennatuurlijke krachten plaatsvinden.’

‘De grote vraag is waarom?’

‘Als het in je vermogen lag dit alles tot stand te brengen, zou het dan niet je ethische plicht zijn?’ vroeg Spruce.

‘Ja, maar ik zou alleen diegenen, die het waard waren, doen herrijzen.’

‘En als anderen je criteria nu eens niet zouden aanvaarden?’ zei Spruce. ‘Denk je nu werkelijk dat je wijs en goed genoeg bent om voor rechter te spelen? Zou je jezelf op één hoogte met God plaatsen? Nee, allen moeten een tweede kans hebben, hoe bestiaal, zelfzuchtig, onbetekenend of dom zij ook geweest mogen zijn. Daarna ligt de beslissing bij hen...’

Hij zweeg plotseling alsof hij zijn uitbarsting betreurde en niet van plan was nog iets te zeggen.

‘Bovendien,’ zei Monat, ‘zouden jullie stellig de mensheid, zoals deze in het verleden bestaan heeft, willen bestuderen. Je zou alle talen, die de mens ooit gesproken heeft, zijn zeden, zijn filosofieën en biografieën willen vastleggen. Hiervoor zou je agenten nodig hebben, die zich als herrezenen zouden voordoen en zich onder de Riviervolkeren zouden mengen met het doel notities te maken, waarnemingen te doen en studies uit te voeren. Hoelang zou zo’n bestudering duren? Duizend jaar? Tweeduizend? Tienduizend? Een miljoen? En hoe zouden jullie je tenslotte van ons ontdoen, of moeten we hier eeuwig blijven?’

‘Jullie moeten hier net zo lang blijven als voor volledige rehabilitatie nodig is,’ riep Spruce, ‘en daarna...’

Hij deed zijn mond dicht, keek hen woedend aan, deed zijn mond weer open en zei: ‘Voortdurend contact met jullie maakt, dat zelfs de taaisten van ons jullie eigenschappen overnemen. We moeten zelf ook een rehabilitatieproces doormaken. Ik voel me nu al onrein...’

‘Houdt hem boven het vuur,’ zei Targoff. ‘We zullen de hele waarheid eruit halen.’

‘Nee, dat zul je niet!’ schreeuwde Spruce. ‘Ik had dit al veel eerder moeten doen, maar wie kon weten, dat...’

Hij viel op de grond en zijn huidkleur veranderde in een grijsblauwe tint. Dr Steinborg, een lid van de Raad, onderzocht hem, maar hij was dood.

Targoff zei: ‘Je kunt hem beter maar meenemen, dokter. Ontleed hem. We wachten hier op je verslag.’

‘Wat voor verslag kun je verwachten als ik gebruik moet maken van stenen messen en geen chemicaliën en microscopen tot mijn beschikking heb?’ zei Steinborg. ‘Maar ik zal m’n best wel doen.’

Het lichaam werd afgevoerd. Burton zei: ‘Ik ben blij dat hij ons niet gedwongen heeft toe te geven dat we bluften. Als hij zijn mond had dichtgehouden, had hij ons voor het blok kunnen zetten.’

‘Jullie waren dus niet werkelijk van plan om hem te martelen?’ zei Frigate.

‘Ik hoopte dat dat dreigement niet ernstig gemeend was. Als dat wel het geval was geweest, zou ik onmiddellijk zijn weggegaan en geen van jullie ooit terug hebben willen zien.’

‘Natuurlijk meenden we het niet,’ zei Ruach. ‘Spruce zou gelijk hebben gekregen, we zouden niet beter dan Göring zijn geweest, maar we hadden andere methoden kunnen proberen, bijvoorbeeld hypnose. Burton, Monat en Steinborg waren experts op dat terrein.’

‘De moeilijkheid is dat we nog steeds niet weten of we de waarheid gehoord hebben,’ zei Targoff. ‘Het is best mogelijk dat hij gelogen heeft. Monat droeg enkele gissingen aan en als deze verkeerd waren zou Spruce ons om de tuin hebben kunnen leiden door met Monat in te stemmen. Naar mijn mening hebben we geen enkele zekerheid.’

Over één ding waren zij het eens. Hun kansen om nog een agent door middel van de afwezigheid van de symbolen op het voorhoofd te ontdekken, waren verkeken. Nu Zij — wie Zij ook waren — wisten dat de tekenen voor soortgenoten van Kazz zichtbaar waren, zouden Zij afdoende maatregelen nemen om ontdekking te voorkomen.

Steinborg kwam drie uur later terug. ‘Er is niets dat hem van enig ander lid van de Homo Sapiens onderscheidt, behalve dit kleine apparaatje.’

Hij hield een zwart, glinsterend balletje, ongeveer ter grootte van een luciferskop, omhoog. ‘Ik vond dit aan de oppervlakte van de voorste hersenen. Het was aan enkele zenuwen gekoppeld door middel van draden, die zo dun waren dat ik ze alleen onder een bepaalde hoek en lichtinval kon zien. Naar mijn mening heeft Spruce zich door middel van dit apparaatje van het leven beroofd. Hij heeft zich letterlijk dood gedacht. Op de een of andere wijze heeft dit kleine balletje zijn doodswens in de daad omgezet. Misschien reageert het op zo’n gedachte door een vergif af te scheiden, dat ik bij gebrek aan faciliteiten niet kan analyseren.’ Hij eindigde zijn verslag en liet het balletje rondgaan.