Михалина Вислоцкая - Sztuka kochania

Niestety, jest to wiek ogromnej egzaltacji i zachwiania rownowagi psychicznej w zwiazku z przezywanymi zmianami hormonalnymi; wstrzasy uczuciowe u dziewczat mniej zrownowazonych moga nawet doprowadzic do samobojstwa, z czym spotykamy sie wcale nierzadko.

W jednej z publikacji prasowych, zebranych w wydaniu ksiazkowym, analizujacych przyczyny pozornie niczym nie wytlumaczonego samobojstwa mlodej pietnastoletniej dziewczyny, znalazlam, procz rozwazan publicysty piszacego artykul, fragmenty listow dziewczyny oraz list jej chlopca, ktore nizej przytaczam:

„(…) lwa wstala w tym dniu pozno, kolo jedenastej (ostatni dzien ferii wielkanocnych). Sama w domu, oboje rodzice wczesnie poszli do pracy. Zrobila sobie la sniadanie jajecznice (na stole pozostala nie umyta patelnia). Dlugo czesala sie przed lustrem w pokoju, nastawila przy tym jak zwykle radio, muzyka rozrywkowa na pelny regulator. Wreszcie zaczela sie ubierac. Cos sie juz wtedy musialo z nia dziac, dojrzewala decyzja. Wyciagnela z szafy czarna perlonowa halke i takiez majteczki, komplet ten rzadko uzywala; ostatni raz miala go na sobie bodaj ze na sylwestra; wtedy gdy pojechala do Janka i pozostala na noc u niego w domu (…) za wiedza jego rodzicow, oczywiscie.

Matka nie cierpiala tego kompletu, mowila, ze takie cos nosza ladacznice. Ale matce wiele rzeczy sie nie podobalo, wiadomo. Wiec ubrala sie w czarna halke i w czarne skape majteczki" (ulozyla) sie r a kocu w kuchni i otworzyla gaz.

Oto ponury final sprawy, w przebiegu swoim tak typowej, ze mozna ja przytoczyc jako schemat niemalze ilustrujacy milosc dwunasto-, pietnastolatkow. Tylko final nie bywa zwykle az tak tragiczny.

Wracajac do lwy, jej sprawy rodzinne zaczely sie ukladac calkiem zle. Wieloletnia przyjazn, ktora laczyla ja z ojcem, ulegla rozpadowi. Matka, byla wiezniarka z Ravensbriick, zmeczona zyciem, oceniala jej mlodziencze wyskoki bardzo surowo i krytycznie. lwa oczekiwala, ze ojciec w konfliktach rodzinnych ujmie sie za nia, niestety, zwykle lojalnie bral strone matki.

„Niestety" — nie dlatego, ze matka nie miala racji, ale dlatego, ze w chwili pojawienia sie konfliktow okresu dojrzewania dobrze czasem nie dochodzic zbyt skrupulatnie swych racji, jesli cena jest utrata zaufania dziecka.

Zaufanie to jest bowiem ogromnie potrzebne rodzicom w tym okresie, a jeszcze bardziej dzieciom nie obeznanym z pulapkami grozacymi w ich bardzo jeszcze niedojrzalej doroslosci.

Nieszczesciem dla Iwy doszedl jeszcze jeden konflikt — konflikt ze szkola. Profesor przechodzac przypadkiem ulica (mieszkala na parterze) wypatrzyl przez slabo zasloniete okna, ze siedziala z chlopcem na tapczanie palac papierosy. Chodzila do szkoly na druga zmiane, wiec przed poludniem byla SE: a w domu. Wybuchl skandal, awantura w szkole, ze przyjmuje chlopcow w domu sama i „robia bezecenstwa" (jezeli becenstwem jest siedzenie na tapczanie z papierosem?). Ponure w skutkach jest rzutowanie perwersyjnej wyobrazni ludzi doroslych na czesto zupelnie niewinne zachowanie mlodziezy. Nie jest zle w takich przypadkach trzymac sie scisle faktow, nie domalowujac szczegolow z fantazji.

Dziewczyne przeniesiono do innej szkoly, ale pozostal u: L do rodzicow i nauczyciela za zohydzenie spraw milosci i rzec v ktore sie dzieja miedzy chlopcem i dziewczyna.

W tym czasie chlopiec wyjechal z rodzicami do innego miasta, zaczela sie korespondencja.

List Iwy:

„Moje najdrozsze w swiecie Janki!

Pisze, bo drugi juz dzien nie ma listu od Ciebie, i nie wiem, co sie z Toba dzieje. Czy nic Ci sie nie stalo Janki!.. Co dzien siedzac w domu czekam na Cieli slyszac Twoje kroki w bramie czekam na Twoje pojawienie sie, a Ty nie przychodzisz… Dlaczego? Przeciez wiesz dobrze, ze ja czekam! Ze czekam wlasnie na Ciebie. I tylko roza stojaca jeszcze na biurku mowi mi, ze odjechales, wiec jak mozesz przyjsc?… Jak to dobrze, ze przynajmniej moge pisac do Ciebie w kazdej chwili, i to, ze Ty to bedziesz czytal i ze odpiszesz. (…) To napelnia mnie otucha"

(…) Siedze w fotelu z Toba, gladze Cie po glowie, pozniej zamykam oczy i wodze reka po

Twojej twarzy chcac zapamietac Twoje rysy, czuje Twoje usta na rece, gorace — szukam teraz miejsca, w ktorym bije Ci serce — jak ono wali — jak gdyby chcialo wyrwac sie z piersi — i teraz caluje Cie — mocno, mocno, az mam tego dosyc… Dosyc? Nie! Nigdy! Nigdy nie bede miala dosyc

Ciebie i Twoich pocalunkow. Wierz mi — ale czy mnie mozesz wierzyc?" (…) ".

Listy staja sie coraz goretsze, pelne tesknoty i milosci, co jest rowniez reakcja na rozluznienie sie kontaktu ze strony chlopca. Przestaje go interesowac milosc ja odleglosc ze zrozumialych wzgledow. Listow nie lubi pisac, jak kazdy prawie mezczyzna. Pelne milosci wynurzenia Iwy powoduja skutek wrecz odwrotny — przestaje byc atrakcyjna, a zaczyna byc nudna.

Na takie listy moze sobie pozwolic mezczyzna, a nigdy prawie kobieta, nawet po srebrnym weselu, a co dopiero u progu milosci. Skutki nie daja na siebie dlugo czekac:

List Iwy:

„(…) Bardzo chce byc w tej chwili przy Tobie, uspokoic Cie, odpedzic od Ciebie wszystkie smutne i ponure mysli, znow calowac Cie powtarzajac: Moje Janki! Moje ukochane Janki! (…)

Jeszcze tylko jedno! Bez wzgledu na to czy mi zabronisz, czy nie przyjade i chocbys uciekl i schowal sie w mysia dziure, znajde Cie. Po co? Tak, wlasnie — po co? Zeby zobaczyc Cie zywego, zeby nacieszyc sie Twoim widokiem… Byc moze brzmi to zbyt banalnie, ale coz poradzic, skoro tak jest.

To juz wszystko, co mialam Ci do powiedzenia. Teraz zalezy od Ciebie, czy dalej bedzie trwac nasza korespondencja, a co za tym idzie i nasza milosc, czy nie. Bez Twojego pozwolenia caluje Cie strasznie mocno i goraco (nie opieraj sie, moze to juz ostatni raz).

Czy Twoja?

Iwa"

Iwa zaniepokojona jedzie do niego na sylwestra i zostaje na noc. Ta noc miala przypieczetowac ich milosc calkowitym oddaniem wzajemnym. Niestety, lwa nie domysla sie nawet, ze tym posunieciem wydala wyrok na swoja milosc. Sadzila, ze oddaniem sie zlaczy ich na zawsze, ze fakt ten bedzie rownoznaczny z malzenstwem.

Po powrocie mis pluszowy, podarowany kiedys przez Janka, zostaje przemianowany na

Jacusia-Darusia i zaczyna wystepowac w roli synka.

Nastepne listy maja juz nastroj zdecydowanie rodzinny:

„Kochany Mezusiu!!!

Leze w lozku (jest 21.50) i odpisuje Ci. List od Ciebie dostalam dopiero, gdy przyszlam z treningu, tzn. o 21.00 (…) Wiec dobranoc, kochanie! Nic sie nie martw i uszy do gory. Nie chodz z gola glowa! Twoja

Iwa

P.S. Kochany Tatusiu!

Czemu nic do mnie nie napisales? Jestem przeciez grzeczny i od kiedy mamusia mnie wykapala, nie brudze sie juz. Przykrzy nam sie bardzo bez Ciebie, a tu tak rzadko na dodatek przychodza listy. Nie smuc nas wiecej i pisz chociaz czesciej. Na razie do widzenia. Caluje Cie.

Twoj Darus".

Rodzice chlopca sa zgorszeni jej przyjazdem, nastawieni niechetnie. Chlopak wystraszony propozycjami malzenskimi (jest jeszcze uczniem) czuje sie osaczony… znika i przestaje sie odzywac.

Po smierci lwy na list dziennikarza z prosba o spotkanie i rozmowe o lwie — odpisuje:

„Szanowny Panie Redaktorze!

W odpowiedzi na list Panski z dnia 26 V 1965 roku uprzejmie komunikuje, ze nie jestem w stanie uczynic zadosc prosbie Pana, dotyczacej moich wyznan na temat osobowosci sp. Iwy.

Listy jej do mnie zwrocilem rodzinie i nic nie zatrzymalem z materialow, ktore moglyby Pana interesowac. Nie uwazam rowniez za mozliwe i sluszne dzielic sie z Panem hipotezami na temat przyczyn smierci wspomnianej mojej znajomej. Depesza jej rodziny, wzywajaca mnie na pogrzeb, zaskoczyla mnie rownie mocno, jak i sama smierc. Wydaje mi sie, ze tylko rodzice sp. lwy i towarzystwo, w ktorym sie obracala w K., moga Panu udzielic interesujacych Pana informacji, jesli Pan pragnie podjac probe rehabilitacji sp. lwy lub jej rodzicow. Ja nic na ten temat nie wiem, gdyz zycie wewnetrzne Zmarlej bylo dla mnie rownie wielka zagadka, jak dla Pana, tym bardziej ze spotykalismy sie ze soba bardzo rzadko, korespondencja byla przerywana nie z mojej winy i trwala niezbyt dlugo, o czym moze sie