Вольга Паўлава - Шклоўскія страсці

— А тое, што кожны з іх перад судом адкажа за ўсё, што накрасці ўдалося, — сурова адказаў Аляксандр Рыгоравіч. І дадаў:

— Я веру, што яшчэ адкажуць, перад судом адкажуць і Якімцоў, і Думлер, і тая ж Арыстава...

Толькі жыхары Шклоўшчыны маглі ацаніць дзёрзкую смеласць Лукашэнкі. Гэтыя вядомыя ў раёне прозвішчы калі і вымаўляліся, дык толькі з павагай, удзячнасцю, замілаваннем. Палкоўнік Анатоль Канстанцінавіч Якімцоў узначальваў на той момант раённы аддзел унутраных спраў. Аляксандр Георгіевіч Думлер быў старшынёй райвыканкама і вельмі моцна трымаўся на гэтай пасадзе. Таццяна Сяргееўна Арыстава — сарцаедка мясцовых донжуанаў — кіравала аддзяленнем "Аграпрамбанка", а фактычна была фінансавым магнатам, і ад яе прыхамаці залежаў кожны чыноўнік ці проста жадаючы пазычыць на выгадных умовах грошы ў дзяржавы.

Аўтарскае адступленне: 27 кастрычніка 1994 года ўпраўляючая аддзялення "Беларусбанка" Т.С.Арыстава будзе сапраўды звольнена з займанай пасады і "па асабістаму жаданню" пераведзена ў адзін з магілёўскіх банкаў эканамістам крэдытнага аддзела. Яшчэ раней, не дачакаўшыся прэзідэнцтва ў Беларусі, развітаюцца са сваімі пасадамі старшыня райвыканкама А.Г.Думлер і начальнік райаддзела міліцыі А.К.Якімцоў. Прычым заяўку на свабодную пасаду старшыні райвыканкама падасць і дырэктар саўгаса "Гарадзец" дэпутат Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь А.Р.Лукашэнка. Але ў ходзе тайнага галасавання Аляксандр Рыгоравіч прагаласуе за сябе сам і набярэ толькі два іншыя галасы.

Дзіўна і нелагічна завяршылася справа Анатоля Якімцова, якую потым сапраўды з'ініцыіраваў А.Р.Лукашэнка. Асабіста я і цяпер, калі з-за пройдзенага часу справа тая накрылася тоўстым слоем пылу, не ведаю дакладна, хто ж на самай справе палкоўнік, цяпер ужо ў адстаўцы, А.К.Якімцоў? Карупцыянер, аб чым кляўся-бажыўся Лукашэнка, ці проста ахвяра помсты? Як бы там ні было, а я лічу сябе вінаватай перад Анатолем Канстанцінавічам Якімцовым. За тое, што, не дачакаўшыся рашэння суда, растыражавала па мясцоваму радыё і ў двух нумарах раённай газеты выказванні А.Р.Лукашэнкі ў адрас гэтага чалавека. І зноў адчуваю сваю віну за гэты ганебны ўчынак. Нягледзячы на тое, што Анатоль Канстанцінавіч, як сказаў аднойчы, ужо дараваў мне. Толькі я сабе дараваць гэтага не магу. Каб увесь час памятаць пра гэта і больш ніколі не паўтарыць падобнага.

Па Шклову землятрусам прайшла сенсацыйная заява Лукашэнкі аб тым, што начальнік міліцыі Якімцоў — злодзей, хабарнік і рабаўладальнік. Агаломшаныя такой навіной шклаўчане на ўсялякі выпадак — чым чорт не жартуе — пачалі пазбягаць сустрэч з толькі ўчора яшчэ паважаным чалавекам. А члены мясцовай эліты калі і адважваліся цяпер прыняць для прывітальнага поціску яго руку, то ўжо на значна карацейшы момант. Спешчаны ўвагай і высокім аўтарытэтам, чыноўнік раптам адчуў вакуум: было ад чаго ўз'ерапеніцца. А тут і хуткі на погалас народ справу новую завёў, назву нават даў канкрэтную: "справа Якімцова".

Быццам той казачны асілак, не па днях, а па гадзінах вырастала, пухла тая справа ад усё новых крымінальных падрабязнасцей. Пакуль, надзьмуўшыся, не лопнула, абліўшы брудам сапраўдных і выпадковых персанажаў гэтай, як лічу, драмы. Але аб усім па парадку.

... Гэта было хоць і чарговае пасяджэнне раённага Савета, але ўсё ж незвычайнае: упершыню на яго быў запрошаны ўжо не столькі дэпутат раённага Савета, колькі Вярхоўнага — Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка. Сінхронна з гэтай падзеяй і сабраныя ў вялікай зале Дома Саветаў адчувалі сябе ўжо ў новых ролях — хто з Лукашэнкам і хто супраць яго. У даны момант такому раздзяленню паспрыяла ўцечка інфармацыі ад складаючых план работы сесіі: нардэп рэспубліканскага ўзроўню А.Р.Лукашэнка падыме пытанне пра начальніка міліцыі А.К.Якімцова.

Амаль з гадзіну нервавалася зала: спазняўся "самы-самы". Пачаргова з прэзідыума, дзе паспелі пагрэць сабе месцы, падхопліваліся і несліся ў свае кабінеты чыноўнікі мясцовай велічыні каб, хутчэй за ўсё, пашукаць прапаўшага запрошанага. І калі тэмпература ў зале, узнятая энергіяй соцень людзей, гатовая была падскочыць да небяспечнага для вольнага дыху ўзроўню, у залу ўвайшоў ён...

У новым касцюме ці не ад Кардэна, у бялюткай кашулі і пры гальштуку, шпаркай хадою накіраваўся прама ў прэзідыум. На твары — незадаволенасць і рашучасць. Далі слова — і ён на трыбуне. Папрасіў прабачэння за затрымку, маўляў, у Вярхоўным Савеце вельмі шмат працы. Быў немнагаслоўны. Пакуль... Некалькімі штрыхамі абмаляваў эканамічны стан краіны, надзяляючы яркімі эпітэтамі віноўнікаў галечы — Шушкевіча, Кебіча, расійскага Ельцына, і перайшоў да чаканай залаю мясцовай тэмы. Паказваючы пальцам выцягнутай рукі якраз у тое месца, дзе сядзеў знерваваны Анатоль Якімцоў, сказаў, вытрымаўшы неабходную для ўзмацнення эфекту паўзу: