Вячеслав Адамчик - Дзённік 1998

Гарыцвет (адоніс) — ад павышанай нервовай узбудж.

Душыца — ад бяссонніцы, нерваў.

Жаруха? — ад запалення посіка і жоўці.

Гравілат — ад хваробы скуры.

Цыкорыя (мацаўнік) — ад сыпкі (сыпу) на скуры, вугроў…

Грыжнік — ад хваробы нырак і посіка.

Доннік — ад закупару венаў, боляў у посіку.

Душыца — ад хваробы нерваў.

Суніцы — ад пігментных плямаў.

Медуніца (смактуха) — ад хваробы посіка.

Мыльнік — ад лускавога лішаю.

Мята — ад непрыемнага паху з роту.

Авёс —

Расходнік — ад трасцы (малярыі).

Чарада — ад алергіі (скуры)

Чыстацел (цыліндра) — ад экзэмы.

Субота, 14 лістапада 1998 году.

6.10. Ужо грукае пад домам электрацягнік метро. Коратка. Як узнікае раптоўна,

так і раптоўна знікае. Нібы ўпала некалькі валуноў.

Малая дзяржава, а колькі фанатычнай самаўпэўненасці, маніякальнага гонару ў

кіраўніцтве. А ўсё ідзе ад шэрасці, хамства, неадукаванасці. І таму пачынаецца працэс

заканамернага вяртання ў сталінскую эпоху — бяспраўя, галечы і духоўнага ўціску.

Вяртанне туды, дзе мы раней не жылі, а існелі.

Нядзеля, 15 лістапада 1998 году.

У дзённікавых запісах Тодара Дастаеўскага (т.24, стар.113): “Усялякая

цывілізацыя пачынаецца з разбэшчанасці (распусты). Прага нажыцца. Зайздрасць і

ганарыстасць…”

У нас, у Беларусі, здаецца, усё ёсць — і распуста, і жаданне найболей мець, і

помслівай зайздрасці нямала, і хамскага, напышлівага гонару даволі, а ці пачнецца

цывілізацыя?

У каго, у якіх дзённіках пра тое прароцтва вычытаць?

Серада, 18 лістапада 1998 году.

16.30. Сёння, ідучы на тралейбусны прыпынак, нечакана пахіснуўся. Гэта я

заўважыў тады, калі мяне аднесла ўбок. Ногі нібы падагнуліся, і я ледзь устояў,

усведамляючы, што зараз упаду. У вачах пацямнела. Я паспрабаваў ступіць яшчэ адзін

крок, і мяне зноў, як п’янага, закружыла. Да сэрца падкраўся нават страх. І я стаяў

колькі хвілін, чуючы лёгкі шум у галаве, на тратуары насупраць гастраному пад

гадзіннікам. А потым ужо разам з натоўпам паволі рушыў на зялёнае святло святлафора

— што будзе, то будзе.

Падымаючыся з падземнага пераходу на паркавай магістралі, зноў учуў лёгкі шум

у галаве. А ў выдавецтве нібы забыўся пра яго: там галаву затлуміў клопат з выданнем

кніжкі.

Цяпер пішу, нібы абязвечаны ці, праўдзівей, аглушаны, гэтым здарэннем.

Пятніца, 20 лістапада 1998 году.

Сёння ўзгадваў нашыя варакомскія ўрочышчы, што зараслі маладым

трыццацігадовым хвойнікам, і тыя дарогі, што ён ужо назаўсёды ўкрыў… На голым

грудзе, заўсёды ветраным, што называўся Юрашчай (ад слова юр), таксама вышугаў

калматы грыбны лясок. Старое, даўняе ўсё адышло — дарогі, дрэвы…

На ўклейцы ўжо старажытнага “Нового мира” сярод подпісаў членаў рэдкалегіі,

супрацоўнікаў і аўтараў часопісу два подпісы ад беларусаў — Аркадзя Куляшова і

Васіля Быкава. Першы распісаўся па-беларуску — Ар. Куляшоў, другі па-расійску —

В. Быков.

Нібы дробязь, а шмат значыць: хто, дзе і як распісваецца. Хто помніць, што ён

беларус, а хто — не.

Субота, 21 лістапада 1998 году.

Памяць вярнула яшчэ ваенную зіму 43-га ці 44-га году, школу ў пабеленай хаце з

чорным гонтавым дахам, нашу пагарэлую вёску і амаль штодзённую дарогу ўздоўж

незамерзлай рэчачкі, незамерзлых сярод белага снегу крыніц, над якімі, як над гарачым

катлом, курылася ружовая пара, а на іхнім дне, нібы ў бочках ці кадушках,

расцягнуўшы лапкі, ляжалі сонныя жабы. Іх было шмат.

Нехта з нас спрабаваў, выламаўшы пруцік, яшчэ намагаўся хоць адну з іх дастаць і

выкінуць на снег.

Па гэтай дарозе ў школу іншы раз траплялася яшчэ адна жывая істота —

прыручаны, казалі, немцамі чорны грак. Ён сядзеў на высокім дашчатым плоце з трыма

калючымі драцінамі, што абкружаў ужо спалены партызанамі тартак, і хрыплавата,

галодна каркаў, просячы ў нас хлеба. У рукі дзюбаты чорна-ружовы грак не вельмі

даваўся — палахліва адлятаў. Падпіхаючы каго-небудзь [з] спрытнейшых, мы клалі

хлеб на слупок плоту.

Не меней, як прыручаны грак ці сонныя жабы на дне крыніцы, нас цікавілі і

старыя вуллі ў занядбаным, вымерзлым садку з гарбаю засыпанага снегам пажарышча.

Хату спаліў не помніцца хто — партызаны ці немцы, — гаспадар, калі застаўся жывы,

недзе пераехаў, пакінуўшы дзве старыя рассохлыя калоды з пчоламі. Яны, гэтыя

карычнева-цёмныя скурчаныя істоты, яшчэ варушыліся ў шарых, патрэсканых і

пахучых вуллях з выдранымі верхнікамі. Нехта ж, пэўна, выдзіраў воск.