Andrea Camilleri - Złodziej Kanapek

– Uważaj, Valente, bo to kwestia sekund.

– Zostaw to nam.

Komandor Spadaccia wszedł do biura Valentego i od razu było widać, że jest wściekły.

– Przepraszam, Valente, ale nie rozumiem. Mógł pan równie dobrze przyjść do prefektury i oszczędzić mi czasu. Mam mnóstwo roboty, wie pan?

– Proszę wybaczyć, panie komandorze – powiedział Valente z obleśnym uniżeniem – ma pan absolutnie rację. Ale natychmiast zatrę złe wrażenie, nie zatrzymam pana dłużej niż pięć minut. Muszę tylko coś uściślić.

– Słucham.

– Poprzednim razem powiedział mi pan, że wobec prefekta były jakieś naciski…

Komandor uniósł władczo dłoń. Valente od razu umilkł.

– Jeśli tak się wyraziłem, to źle. Jego ekscelencja nic o tym nie wie. Zresztą chodziło o głupstwo, jakich codziennie mnóstwo się zdarza. Z Rzymu, z ministerstwa, zadzwoniono do mnie, nie chcąc zawracać ekscelencji głowy takimi bzdurami.

Było oczywiste, że prefekt, po otrzymaniu telefonu od rzekomego dziennikarza „Corriere”, zażądał wyjaśnień od szefa swojego gabinetu. I musiała to być dość ożywiona rozmowa, której echo rozbrzmiewało jeszcze w mocnych słowach wygłaszanych teraz przez komandora.

– Proszę dalej – ponaglił Spadaccia.

Valente rozłożył ręce, nad jego głową rozbłysła aureola niewiniątka.

– To wszystko – powiedział.

Spadaccia osłupiał, potem rozejrzał się dokoła, jak gdyby chciał się upewnić, czy nie śni.

– Chce pan powiedzieć, że nie ma już do mnie żadnych pytań?

– Właśnie.

Uderzenie w stół było tak gwałtowne, że nawet Montalbano wzdrygnął się w sąsiednim pokoju.

– To są jawne kpiny, z których zda mi pan sprawę!

I wyszedł wściekły.

Montalbano podbiegł do okna, wytężając czujnie wzrok. Zobaczył komandora, który jak taran wypadł z bramy i skierował się do swojego samochodu, z którego wysiadł kierowca, żeby otworzyć przed pasażerem drzwiczki. Dokładnie w tej samej chwili z wozu policyjnego, który właśnie nadjechał, wysiadł Angelo Prestia, prowadzony pod rękę przez jednego z funkcjonariuszy. Spadaccia i właściciel kutra niemal wpadli na siebie. Bez, słowa każdy poszedł w swoją stronę.

Rżenie, jakie co jakiś czas wydawał z siebie Montalbano, kiedy sprawy układały się po jego myśli, przeraziło Valentego, który rzucił się do sąsiedniego pokoju.

– Co ci jest?

– Mamy go! – powiedział Montalbano.

– Proszę tu usiąść – usłyszeli słowa funkcjonariusza.

Prestia został wprowadzony do biura.

Valente i Montalbano zostali na swoich miejscach, wyjęli papierosy i wypalili bez słowa: w tym czasie właściciel i szyper „Opatrzności” cierpiał piekielne męki.

Weszli z minami zwiastunów nieszczęścia. Valente zajął miejsce za swoim biurkiem, Montalbano wziął krzesło i usiadł obok.

– Kiedy się wreszcie skończy ta zmora? – zaatakował szyper.

I nie rozumiał, że tym agresywnym zachowaniem odkrył przed Valentem i Montalbanem swoje myśli: był pewny, że komandor Spadaccia przyszedł potwierdzić jego słowa. Miał dobre samopoczucie, więc mógł sobie pozwolić na oburzenie.

Na biurku leżała gruba teczka, na której napisali drukowanymi literami: ANGELO PRESTIA – gruba, bo wypełniona starymi okólnikami, lecz szyper o tym nie wiedział. Valente otworzył teczkę i wyjął wizytówkę Spadaccii.

– To ty nam ją dałeś, potwierdzasz?

Przejście z wcześniejszego „pan” na gliniarskie „ty” zaniepokoiło Prestię.

– Oczywiście, że potwierdzam. Dał mi ją komandor, mówiąc, że gdybym po wyprawie z Tunezyjczykiem miał jakieś kłopoty, mogę się zwrócić do niego. I tak zrobiłem.

– Błąd – powiedział Montalbano z troską.

– Przecież tak mi kazał!

– Pewnie, że ci kazał, ale ty, zamiast zwrócić się do niego, kiedy tylko poczułeś, że coś śmierdzi, wizytówkę dałeś nam. I w ten sposób wpędziłeś tego dżentelmena w kłopoty.

– Kłopoty? Jakie kłopoty?

– To, że jest zamieszany w zaplanowane zabójstwo, nie wydaje ci się kłopotem?

Prestia zamilkł.

– Mój kolega Montalbano – wtrącił Valente – wyjaśnił ci przyczyny zaistniałego stanu rzeczy.

– A jaki jest stan rzeczy?

– Taki, że gdybyś zwrócił się bezpośrednio do Spadaccii, nie przekazując nam jego wizytówki, on postarałby się wszystko uporządkować, załatwić sprawę w rękawiczkach, nieoficjalnie. Ale ty, dając nam wizytówkę, wmieszałeś w to wymiar sprawiedliwości. Dlatego Spadaccii pozostało tylko jedno: wyprzeć się wszystkiego.

– Co?!

– A i owszem. Spadaccia nigdy cię nie widział, nigdy o tobie nie słyszał. Napisał oświadczenie, które dołączyliśmy do dokumentów.

– Co za skurwysyn! – wykrzyknął Prestia i spytał: – A jak wytłumaczył, że mam jego wizytówkę?

Montalbano wybuchnął serdecznym śmiechem.

– I tu też ci narobił koło pióra – powiedział. – Przyniósł nam fotokopię doniesienia, które dziesięć dni temu zostało zgłoszone w kwesturze w Trapani: skradziono mu portfel, a w nim, wśród innych rzeczy, były również wizytówki, nie pamięta tylko, czy miał ich pięć, czy sześć.

– Wpakował cię w szambo po uszy – podsumował Valente.

– A szambo jest głębokie – dodał Montalbano.

– Jak długo zdołasz utrzymywać się na powierzchni? – podkręcał ciśnienie Valente.

Pot wymalował rozległe plamy pod pachami Prestii. Biuro wypełnił nieprzyjemny zapach piżma i czosnku, który Montalbano określił jako zgniłozielony.

Prestia złapał się za głowę i wymamrotał:

– Wrobili mnie.

Przez jakiś czas trwał w tej pozycji, zanim podjął decyzję.

– Czy mogę się spotkać z adwokatem?

– Z adwokatem?! – zdziwił się Valente.

– Po co ci adwokat? – spytał Montalbano.

– Wydawało mi się, że…

– Co ci się wydawało?

– Że cię aresztujemy?

Duet uzupełnił się perfekcyjnie.

– Nie aresztujecie mnie?

– A skąd!

– Możesz iść. Jeśli chcesz.

Prestia potrzebował pięciu minut, żeby odkleić dupsko od krzesła i dosłownie wziąć nogi za pas.

– A teraz co się stanie? – spytał Valente, który zdawał sobie sprawę z burdelu, jaki wywołał.

– A to, że teraz Prestia pójdzie zawracać dupę Spadaccii. I następny ruch należy do nich.

Valente wyglądał na zmartwionego.

– Co ci jest?

– Nie wiem… nie jestem przekonany… Boję się, że uciszą Prestię. I my będziemy za to odpowiedzialni.

– Prestia jest już teraz na pierwszym planie. Usunąć go znaczyłoby tyle, co złożyć podpis pod całą operacją. Nie, jestem przekonany, że go uciszą, owszem, ale wypłacając mu jakąś niezłą sumkę.

– Czy możesz mi coś wytłumaczyć?

– Oczywiście.

– Dlaczego na własne życzenie pogrążasz się w tej sprawie?

– A ty dlaczego mi towarzyszysz?

– Po pierwsze dlatego, że jestem gliną, tak jak ty, a po drugie to mnie bawi.

– A ja ci odpowiem: mój pierwszy powód jest zbieżny z twoim. Po drugie, robię to dla zysku.

– A co chcesz na tym zyskać?

– Mam to wyraźnie zarysowane w głowie. Ale może się założymy, że także i ty coś na tym zyskasz?

Zdecydowany nie ulec pokusie, przejechał z prędkością stu dwudziestu na godzinę przed restauracją, w której był na obiedzie. Ale pół kilometra dalej jego postanowienie nagle osłabło, więc zahamował, wywołując wściekły klakson jadącego za nim samochodu. Mężczyzna za kierownicą, wyprzedzając go, spojrzał dziko i pokazał mu rogi. Montalbano zawrócił, co na tym odcinku było surowo zabronione, poszedł prosto do kuchni i nawet bez, powitania spytał kucharza: