Boris Akunin: Diamentowa karoca 2: Między wierszami

– Ja – drobny kaprys… – wymamrotał Erast Pietrowicz.

Tamba powiedział:

– Nieważne, w co wierzysz i jakiej sprawie poświęciłeś życie. Buddzie to wszystko jedno. Ważna jest wierność swej sprawie – oto, w czym istota. Gdy bowiem jesteś wierny sobie i własnej duszy – jesteś wierny i Buddzie. My, shinobi, służymy za pieniądze klientom i, jeśli trzeba, bez wahań oddajemy życie – ale nie dla pieniędzy i tym bardziej nie dla klienta, którym zwykle gardzimy. Jesteśmy wierni wierności i służymy służbie. Wszyscy wokół są ciepli i gorący, tylko my jesteśmy zawsze zimni, lecz nasze lodowe zimno parzy silniej niż płomień.

Tamba powiedział:

– Przekażę ci prawdziwe podanie o słowach Buddy, wiadome tylko niewielu wtajemniczonym. Pewnego razu Najwyższy stanął przed bodhisattwami i rzekł im: „Zabijając, co żywe, doskonaląc się w kłamstwie, kłamiąc, pożerając wypróżnienia i zapijając je moczem – wtedy dopiero staniecie się Buddą. Oddając się rozpuście z matką, siostrą, córką i czyniąc tysiące innych nikczemności, spodziewajcie się wywyższenia w królestwie Buddy”. Cnotliwych bodhisattwów zdjęta na te słowa zgroza, zadrżeli i padli na ziemię.

– I słusznie zrobili! – zauważył Fandorin.

– Nie. Nie zrozumieli, o czym mówił Najwyższy.

– A o czymże on m – mówił?

– O tym, że Dobra i Zła w istocie nie ma wcale. Pierwsza reguła waszej i naszej religii brzmi: nie zabijaj tego, co żywe. Powiedz mi: zabić – to dobrze czy źle?

– Źle.

– A zabić tygrysicę atakującą dziecko, to dobrze czy źle?

– Dobrze.

– Dla kogo dobrze? Dla dziecka czy dla tygrysicy i jej tygrysiąt? O tym właśnie wykładał świętym mężom Budda. Czyżby wyliczone przezeń postępki, które wydały się bodhisattwom taką ohydą, nie mogą, przy określonym zbiegu okoliczności, okazać się przejawem najwyższego dobra lub ofiarności? Pomyśl, zanim odpowiesz.

Radca tytularny pomyślał.

– Chyba mogą…

Tamba powiedział:

– A jeśli tak, cóż warte są przykazania, które ograniczają Zło? Ktoś musi w końcu władać sztuką Zła, by ze strasznego wroga zmieniło się w kornego niewolnika.

Tamba powiedział:

– Diamentowa Karoca to droga dla ludzi, którzy żyją zabójstwem, złodziejstwem i resztą innych śmiertelnych grzechów, lecz przy tym nie tracą nadziei osiągnięcia nirwany. Nie może być nas wielu, ale być powinniśmy i zawsze jesteśmy. Jesteśmy potrzebni światu i Budda o nas pamięta. Jesteśmy jego sługami nie mniej niż wszyscy inni. Jesteśmy nożem, którym przecina On pępowinę, i szponem, którym przecina On wrzód.

– Nie! – zakrzyknął Erast Pietrowicz. – Nie zgadzam się z tobą! Wybrałeś drogę Zła, boś sam tak zechciał. Bogu to niepotrzebne!

Tamba powiedział:

– Nie obiecywałem, że cię przekonam, obiecywałem, że ci wyjaśnię. Mówiłem córce: on nie należy do liczby wybranych. Nie osiągniesz Wielkiej Wiedzy, pozostaniesz przy Małej. Zrobię to, o co prosiła Midori. Będziesz do mnie przychodził, a ja po trosze nauczę cię wszystkiego, co jesteś zdolny przyswoić. Tego starczy, byś w świecie ludzi Zachodu zasłynął jako silny. Czyś gotów do nauki?

– Małej Wiedzy – tak. Ale waszej Wielkiej Wiedzy mi nie trzeba.

– No cóż, niech i tak będzie… Na początek zapomnij wszystko, czegoś się uczył. W tej liczbie i tego, czego wcześniej uczyłem cię ja. Do prawdziwej nauki przystępujemy dopiero teraz. Zaczniemy od wielkiej sztuki kiai - jak się skupiać i kierować duchową energią ki, zachowując bezruch swej sin, którą ludzie zachodni zwą duszą. Patrz mi w oczy i słuchaj.

Nic nie czytałeś.

Ucz się czytać od nowa.

Tak rzekł sensei.

List napisany i spalony przez

aresztanta przezwiskiem Akrobata

27 maja 1905 roku

Ojcze,

dziwnie mi zwracać się tak do Ciebie, bo przecież od dzieciństwa przywykłem nazywać „ojcem” innego człowieka, w którego domu wyrosłem.

Dzisiaj patrzyłem na Ciebie i przypominałem sobie, co mi opowiadali o Tobie dziad, matka i przybrani rodzice.

Moja droga osiągnęła kres. Byłem wierny swej Drodze i przeszedłem ją tak, jak mnie uczono, starając się nie poddawać zwątpieniu. Jest mi obojętne, czym się zakończy ta wojna. Walczyłem nie z Twoim krajem – pokonywałem przeszkody, które aby mnie wypróbować, rzucał Los na drogę mej Karocy. Najtrudniejszą próbą okazała się ta, która rozmiękcza serce, lecz przebyłem i ją.

List ten piszę nie z powodów sentymentalnych; wypełniam prośbę zmarłej matki.

Rzekła mi pewnego razu: „W świecie Buddy wiele jest cudów i może się zdarzyć, że kiedyś spotkasz swego ojca. Powiedz mu, że chciałam rozstać się z nim pięknie, lecz twój dziad był nieugięty: «Jeśli chcesz, by twój gaijin został przy życiu, wypełnij moją wolę: powinien ujrzeć cię martwą i oszpeconą. Tylko wtedy dokona tego, czego chcę». Uczyniłam, jak mi nakazał, i dręczyło mnie to przez całe życie”.

Znam tę historię, słyszałem ją wiele razy – o tym, jak matka ukryła się przed wybuchem w skrytce, o tym, jak dziad wyciągnął ją spod szczątków, o tym, jak leżała na stosie pogrzebowym z twarzą na wpół wymazaną czarną gliną.

Nie wiem tylko, co oznacza zdanie, które prosiła przekazać Ci matka, jeśli zdarzy się cud i się spotkamy.

Oto owo zdanie: YOU CAN LOVE.

* Lekkoskrzydły podróżnik dotknął łapkami bicepsa i zdołał złowić prostoduszną brązowożółtą myśl tubylca (Kajuj! * ), po czym jego krótki żywot dobiegł końca. Riksza, nie patrząc, klepnął się w ramię i z lekkoducha został ledwie pylisty, szarobłękitny kłębuszek. Nie strzec urody, Nie obawiać się śmierci - To lot motyla Łaskocze! (jap.).

*Z romansu Fiodora Glinki Sen Rosjanina na obczyźnie (1825) (przyp. tłum.).

*Puszkin, Eugeniusz Oniegin, rozdział ósmy, strofa XIII, przełożył Adam Ważyk. Zwrot przysłowiowy (przyp. tłum.).

*Stój! (jap.).

* Obajatielnaja (ros.) – urocza.

*Waga równa 3,75 kg.

*Tanuki (jap.) – borsuk.

*Chcesz grać? Chcesz pykać? Nie chcesz grać, nie chcesz pykać, spadaj!

*Nie! Musi grać trzy! Prawo!

*To wszystko przeciw niemu? Stoi?

*Słucham (jap.).

*Nieczysta gra (ang.).

*Witam serdecznie (jap.).

*Mocny człowiek Japonii wchodzi w konszachty z Rosjanami (ang.).

*No, złociutkie, raz – dwa! (fr.).

* Rusty (ang.) – zardzewiały.

*Złoczyńca, czarny charakter (ang.).

*Stój! Łapać cholerną małpę! (ang.)

*Bohaterka powieści Puszkina Córka kapitana ( 1833-1836) (przyp. tłum.).

*Relacja powieściopisarza Iwana Gonczarowa (1858) z rejsu do Japonii (przyp. tłum.).

*Dowódcy kompanii! (jap.).

*Puszkin, Jeździec Miedziany, przełożył Julian Tuwim.

*Umowa stoi? (ang.).

*Grand Hotel, pokój 16. Natychmiast! (ang.)

*Rosyjski wicekonsul obraża moralność w Grand Hotelu (ang.).

*Rosyjski wicekonsul uwiązł na płocie (ang.).