Albert Baantjer - De Cock en de broeders van de zachte dood

‘We hebben het gehoord, moeder. Laat ons gaan. Het zal blijken dat wij onschuldig zijn.’

De Cock keek naar hem op.

‘Dit is geen arrestatie, broeder Constantijn.’

De ogen van Rosita Stuyvenburg vernauwden zich. ‘Geen arrestatie?’ vroeg ze wantrouwend.

De Cock schudde het hoofd. ‘Een vriendelijk verzoek om medewerking.’ Hij blikte in de richting van Adriaan. ‘En ik verwacht, dat het zal worden ingewilligd.’

De grauwe bakstenen muur om de tempel zag er ook in de nacht ongenaakbaar uit. De ingemetselde glasscherven waren zelfs nog duidelijker te zien. Ze liepen over het grove grind naar het zware smeedijzeren hek. Broeder Constantijn nam een hardplastic schijfje uit zijn broekzak en drukte dit in een licht metalen gleuf aan de muur. Vrijwel geluidloos gleed het hek weg. Met een normale sleutel opende broeder Constantijn de deur onder de gotische boog.

Het was schemerig in de hal. Het maanlicht gleed schuchter door de hoge gebrandgeschilderde ramen. Voorzichtig stapten ze vanuit de hal naar de tempel. Het was hier donker. Broeder Constantijn en Adriaan schuifelden vooruit. De drie rechercheurs volgden op korte afstand.

Plotseling baadde de gehele ruimte in een zee van licht. De Cock blikte om zich heen. Er was buiten zijn groepje niemand te zien. Wel bemerkte hij onmiddellijk, dat in het midden de roodfluwelen kussens anders waren gerangschikt. Ze lagen nu in een carré. In het midden was een vierkant gat. Water glansde in een open doopbassin. Op de plek van het koor bleven ze staan. Vijf mannen in een kring, nerveus, angstig om zich heen kijkend.

De Cock besefte terdege dat er gevaar was… een dodelijk gevaar. Hij wist alleen niet precies vanwaar het moest komen. Scherp, intens luisterde hij naar het geringste geluid. Hij realiseerde zich, dat zo vermoedelijk alle slachtoffers hadden gestaan voor ze bewusteloos in het wachtende bassin waren gedompeld.

Plotseling sloop geluid naderbij. Het kwam van alle kanten. Geweldig, indringend. Een groot, machtig koor zwol aan. Nader mijn God tot U daalde over hen neer.

In een flits kwam De Cock in beweging. Hij rende over het berbertapijt naar een zijdeur van de tempel. Adriaan was de eerste, die achter hem aansprintte.

De Cock rukte de deur open. In een kamer vol technische apparatuur wankelde een man in een grauwe stofjas. Hij greep angstig met beide handen naar zijn keel en smakte toen tegen de grond.

Adriaan van Bovenkerken knielde bij hem neer. Hij vatte het hoofd van de man in zijn bevende handen. ‘Broeder Cornelis,’ snikte hij. ‘Je mag niet sterven.’

Rechercheur De Cock liep door de hal en opende de deur van zijn woning. Voor hem, op de stoep, stond Vledder.

Hij glimlachte wat verlegen. In zijn linkerhand bungelde nonchalant een bos fraaie rode rozen.

‘Is Fred er al?’

De Cock hielp hem uit zijn jas en knikte. ‘Hij zit binnen bij mijn vrouw en heeft zoals gebruikelijk het hoogste woord.’

‘Waarover?’

De Cock grijnsde spottend. ‘Over de vele misdaadmysteries die hij in zijn leven al tot een oplossing heeft gebracht.’

Vledder wreef langs zijn neus en grinnikte. ‘Hij komt pas kijken.’

Ze liepen gezamenlijk de woonkamer binnen. Mevrouw de Cock kwam onmiddellijk overeind en begroette Vledder hartelijk. Toen hij haar de bos rozen gaf, zag ze nog kans te blozen.

De Cock pakte een fles VSOP en schonk de cognac omzichtig in diepe bolle glazen. Fred Prins gebaarde in zijn richting en wendde zich tot Vledder. ‘Hij wilde niets loslaten voordat jij er was.’

Vledder reageerde niet. Hij nam een glas op, warmde het in zijn handen en liet de flonkerende cognac zachtjes tegen de wand schommelen. Daarna bracht hij het glas onder de neus en snoof.

Fred Prins bekeek de ceremonie met verbazing. Hij was nog geen ingewijde in het sacrale Smalle-Lowietje-gebeuren.

Vledder nam een voorzichtig slokje en zette het glas terug.

‘Ik was, voor ik vanavond hierheen ging, nog even in het Wilhelmina Gasthuis. Broeder Cornelis zal het wel klaren. De dienstdoende dokter die ik sprak, was nogal optimistisch. Men heeft het vergif dat hij had ingenomen, kunnen neutraliseren.’

De Cock knikte. ‘Ik heb vanmiddag al met hem gesproken. De doktoren stonden mij een kort verhoor toe. Er waren nog enkele puntjes, die ik niet helemaal begreep.’

‘Heeft hij bekend?’

‘Volledig. Het was zijn bedoeling om zelfmoord te plegen. Maar ik geloof dat hij achteraf toch blij is dat het niet is gelukt.’

Mevrouw de Cock kwam binnen met een schaal vol lekkernijen.

‘Als hij blijft leven,’ vroeg ze, ‘wat voor straf zal die man dan krijgen?’

De Cock maakte een onzeker gebaar. ‘Het hangt ervan af wat de psychiaters van hem zeggen. Als men aan zijn geestelijke vermogens gaat twijfelen, zal hij wel tbr krijgen, ter beschikking van de regering worden gesteld. Dat betekent opname in een psychiatrische inrichting voor onbeperkte duur.’

Mevrouw de Cock presenteerde en zette daarna de schaal neer. ‘Twijfel jij?’

De Cock keek haar vragend aan. ‘Aan zijn geestelijke vermogens?’

‘Ja.’

Hij schudde traag het hoofd. ‘Broeder Cornelis heeft een goed verstand. Ik durf zelfs te beweren dat hij bijzonder intelligent is. Hij was voor mij in ieder geval een uitzonderlijke tegenstander.’ Hij zweeg even, zette zijn glas op het zijtafeltje en leunde wat achterover. ‘Hoeveel ervaring men als rechercheur ook heeft, ik geloof niet dat het mogelijk is een foutloos onderzoek te doen. Ik heb ook nu fouten gemaakt.’

Fred Prins glimlachte.

‘Jij, De Cock, fouten?’

De ervaren speurder knikte ernstig.

‘Toen de eerste lijken uit de gracht werden gevist, heb ik stomweg aangenomen dat het water dat dokter Den Koninghe uit hun longen drukte, grachtenwater was. Als ik toen meer alert was geweest, had ik zelfs zonder een gerechtelijke sectie kunnen bewijzen dat de slachtoffers niet in de gracht waren verdronken, maar al in een verdronken toestand in de gracht terecht waren gekomen.’

Vledder keek hem hoofdknikkend aan.

‘Leidingwater met wat chloor uit het doopbassin. Het zou in een laboratorium niet moeilijk zijn geweest om dat vast te stellen.’

De Cock maakte een verontschuldigend gebaartje.

‘Mijn tweede fout was, dat ik te veel aandacht heb besteed aan het gebeurde in Cortina d’Ampezzo. Daar lagen zoveel voor de hand liggende motieven dat ik aan de ware reden van de moorden haast achteloos ben voorbijgegaan.’

Vledder gebaarde afwerend. ‘Ik ben het niet met je eens. Alle sporen wezen naar het treffen in Cortina d’Ampezzo. We hadden weinig keus. Het zou juist een blunder zijn geweest als wij dáár achteloos aan voorbij waren gegaan. Pas toen ook broeder Rigobertus en Monique van Bovenkerken levenloos uit de gracht werden gehaald, was er een reden om aan te nemen dat de ontmoeting in Cortina d’Ampezzo niet het ware motief voor de moorden vormde.’

De Cock knikte Vledder dankbaar toe. ‘Toch voel ik het als een onvolkomenheid. Ik had van het begin af aan meer aandacht moeten schenken aan het symbool.’

Fred Prins keek hem vol onbegrip aan. ‘Welk symbool?’

De Cock zuchtte. ‘De lijken waren steeds op dezelfde manier aan elkaar geketend. De armen ineengehaakt, de vingers aaneengestrengeld. De dader wilde daarmee iets tot uitdrukking brengen. Wel, dat symbool heb ik aanvankelijk niet begrepen.’

Vledder schudde geërgerd het hoofd. ‘Was het symbool van de geketende lijken te begrijpen? Ik heb er echt mijn best voor gedaan, maar ik kon er niets zinnigs in ontdekken.’

De Cock wreef over zijn kin. ‘Het blijft altijd moeilijk om de denkpatronen van een moordenaar te vatten. Vooral als men niet alle achtergronden kent. De ineengehaakte armen, de verstrengelde vingers… het kon een symbool van liefde zijn… prille liefde. Maar de mannelijke slachtoffers waren allen de vijftig al gepasseerd. Sommige mannen kunnen op die leeftijd best nog wel eens onstuimig zijn, maar…’ Hij maakte zijn zin niet af, wiegde het grijze hoofd. ‘Ik voelde, dat ik op de verkeerde weg was. Het symbool had geen betrekking op de slachtoffers.’