А каб вам
Аддзячыць за адданасць і за службу,
Неадпаведную для вас, жанчыны,
Высакароднай, выхаванай, кволай,—
За гэту вашу службу і за тое,
Што я, як гаспадар, сваёй рукою
Вас пасылаў сюды-туды,— вось вам
Мая рука, каб з гэтае хвіліны
Вам стаць графіняй — жонкаю Арсіна —
I паўнаўладнай гаспадыняй дома.
АЛІВІЯ
А мне — сястрой названай маладому.
Вяртаецца ФАБІЯН з МАЛЬВОЛЬЁ .
ГЕРЦАГ
АЛІВІЯ
Так. Ён той самы
Мальвольё.— Як ты маешся, шаноўны?
МАЛЬВОЛЬЁ
Я вамі так зняважаны, мілэдзі,
Так жорстка зганьбаваны!
АЛІВІЯ
Мной, Мальвольё? МАЛЬВОЛЬЁ
Так, вамі. Калі ласка, вось — чытайце!
Чыя рука тут? Ваша. Паспрабуйце
Пісаць інакшым почыркам і складам.
Скажыце,— думкі і пячаць не вашы?
Ага, не скажаце! Тады сумленна
Прызнайцеся, навошта вы мяне
Ашуквалі: хадзі ў панчохах жоўтых
З падвязкамі крыж-накрыж, усміхайся,
З пагардай паглядай на сэра Тобі,
Будзь рэзкім з чэляддзю? Калі ўсё гэта
Я, верачы ва ўсім парадам вашым,
Пачаў выконваць, дык тады завошта ж
Мяне запёрлі ў цёмную камору,
Свяшчэнніка на споведзь падсылалі
I кпілі ўсяк, зрабіўшы чалавека
Пасмешышчам з пасмешышчаў, якога
Не бачыў свет? За што гэта, скажыце?
АЛІВІЯ
Чакай, Мальвольё, почырк тут не мой,
Хаця, прызнацца, падабенства многа.
Бясспрэчна, тут была рука Марыі.
Прыпамінаю: аб тваім вар’яцтве
Сказала мне яна, а ты ў пакоях
Якраз з’явіўся з дзіўнасцю паводзін —
Раскланьваўся, усміхаўся без прычыны,
I знешні выгляд твой быў адпаведны
Таму, які табою ўпамінаўся
Ў пісьме. Прашу, не апярэджвай следства:
З цябе пажартавалі і сярдзіта.
Ты не адчайвайся, чакаць не доўга:
Як толькі высветлім прычыну жарту
I знойдзем завадатараў, ты будзеш
Суддзёю і істцом па ўласнай справе.
ФАБІЯН
Дазвольце мне быць сведкам, ваша міласць,
I праясніць усё, каб ні варожасць,
Ні суд, ні звады не маглі азмрочыць
Той урачыстасці, якой мы рады.
З такой надзеяй я па добрай волі
Прызнаюся ва ўсім: мы з сэрам Тобі
Падцукравалі гэты свой гасцінец
Шаноўнаму дварэцкаму за тое,
Што ён на нас фіскаліў вам і іншым.
Па просьбе і пад грозьбай сэра Тобі
Пісьмо было напісана Марыяй.
Там быў, вядома націск, ды затое ж
Аплачаны: ён з ёю ажаніўся.
Вось, як на споведзі,— святая праўда.
Паколькі ўся з яго пацеха наша
Была хоць злоснай, але ўсё ж вясёлай,
То тут — судзіце самі, ваша міласць,—
Да месца быў бы лепей смех, чым помста,
Дый прыказка ж гаворыць так, здаецца,
Як сам гукнеш, дык так і адгукнецца.
АЛІВІЯ
Ах, бедны наш, і як ты пакараны!
БЛАЗЕН
Ну, што ж, «адны вялікімі нараджаюцца, другія велічы дасягаюць, а трэцім веліч даруецца». Я таксама, сіньёр, бязмерна пакрыўджаны, удзельнічаў у гэтай інтэрмедыі, у ролі сэра Топаса. Але гэта ўсё роўна: што поп, што асталоп — адна парафія. «Дальбог жа, блазен, я не звар’яцелы». Памятаеце? «Я проста здзіўляюся, як ваша міласць знаходзіць задавальненне ў жартах такога бязмозглага нягодніка. Калі вы самі не смеяцеся, то і ён язычок на кручок». Вось так-та кругаварот часу падкатвае адплату нашаму брату!
МАЛЬВОЛЬЁ
Я адплачу ўсёй вашай злоснай тройцы!
( Выходзіць .)
ГЕРЦАГ
Пашліце наўздагон і ўгаварыце
Змірыцца: ён яшчэ сказаць павінен,
Дзе капітан. Калі ўсё стане ясна
I залаты наш час нам паспрыяе,
Наступіць і ўрачыстасць рытуалаў
Яднання нашых душ. А мы тым часам,
Мілейшая сястра, у вашым доме
Пабудзем у гасцях.— Ідзём, Цэзарыё,
Мой мілы хлопчык і слуга мой верны.
Ты мой слуга, пакуль ты так адзеты.
Пасля ж вянца ты станеш мне, вядома,
Царыцай сэрца і графіняй — дому.
Выходзяць усе, акрамя БЛАЗНА .
БЛАЗЕН
( спявае )
Калі я падбрыкваў без портак, хлапчук,
Стаяла благая пара:
Мне ўсё блазнаванне сыходзіла з рук,
Хоць з неба ліло як з вядра.
Калі я падрос, блазнаванні тварыў,
Не лепшала злая пара:
Сабакам цкавалі на кожным двары,
А з неба ліло як з вядра.
Калі я дзяўчыну сабе прысачыў,
Яшчэ паблажэла пара:
Імжэла, грымела ўсе дні, а ўначы
Ліло і ліло як з вядра.
Чужому вяселлю аддаўшы сваё,
Мне ў вырай збірацца пара.
Якое ж цяжкое пахмелле маё!
А з неба ліе як з вядра.
Читать дальше