Юры Станкевіч - П'яўка

Я ведаў, што нават калі ўсе супрацоўнікі праваахоўных органаў і сілавых структур будуць кінуты на кантроль за тым Сецівам, яно ўсё роўна застанецца бескантрольным месцам, дзе любы чалавек, часам не называючы сябе, можа выказаць сваю думку і выклікаць тым самым не толькі просты роздум, а і нянавісць неабмежаванай аўдыторыі да асобных постацей ці сацыяльных груп, якія блакіравалі ўсе пошукі да праўды.

Так, мой бацька таемна збіраў доказы, і з некаторага часу я з цікавасці і пачуцця супраціву таксама працягваў яго справу, укараніўшы ў Сеціва некалькі з іх. Вось толькі, ці прывядзе ўся гэта дзейнасць да чагосьці істотнага? Асабіста я не надта спадзяваўся, але тая невыносная бездань, за якой усіх нас можа чакаць, і я ўсё больш упэўніваўся ў тым, што чакае больш чым неспадзяванае і нават катастрафічнае ўзрушэнне, ужо незваротна прыцягвала мяне.

“Чаму вы самі не выкарыстоўваеце вашу знаходку як магчымасць? — пацікавіўся я, — урэшце не прадасцё яе з выгодай?” “Яна, мяркую, хуткаплынная. Сёння ёсць, а заўтра — хто ведае. Да яе патрэбны адпаведны — навуковы каментар, а ў нас, каб разабрацца ва ўсім, не хапае ведаў, а вось ваш бацька збіраў і сістэматызаваў іх, і лагічна тое, што тыя веды ён камусьці перадаў. Як вы думаеце — каму?”

“Я ўсяго толькі дробны чыноўнік. Смяцяр. Дый тое ў мінулым.” “Дастаткова зірнуць на вас адзін раз, каб упэўніцца ў тым, што вы здольны на большае,” — ска-зала жанчына.

“Дзякую за камплімент, — адказаў я, тым не менш адчуўшы, як раптам мяне злёгку кінула ў жар, — але цяпер я заняты пошукамі працы ў правінцыі. Калі я не знайду яе праз Сеціва, то ўсё роўна буду вымушаны туды з’ехаць. Мяне выселілі за сто першы кіламетр, і ў мяне заканчваюцца грошы.”

Упершыню за ўвесь час нашай гутаркі мужчына па імені Платон няўцямна, але з доляй цікавасці, зірнуў на мяне.

“Усё гэта вы знойдзеце ў нас,” — заўважыў ён.

“Дзе — у вас? Канкрэтызуйце.” “ У Новым Эдэме. Да яго якраз кіламетраў сто пяцьдзесят.”

Вось яно што. Я ў думках зазірнуў у мапу, уявіўшы наш раён (а ў мяне выдатная фатаграфічная памяць) і віртуальна знайшоў амаль побач з горадам паселішча з прэтэнцыёзнай назвай, якая, вядома, маскіруе яе сапраўдны змест, а хутчэй за ўсё гэта звычайны, населены стракатым элек-таратам, сельскагаспадарчы і дробнапрамысловы кластэр, куды раз-пораз улады скіроўвалі і скіроўваюць цяпер, як мяне, людзей, у добранадзейнасці якіх з іх боку маюцца сумненні.

“Вы прапануеце мне аплату за невядома якія паслугі, але ці здольны я выканаць іх, і наколькі реальная будзе ўзнагарода? — пасля непрацяглага роздуму пацікавіўся я. — Вы ўсё пралічылі?” “Гэта будзе залежаць ад вас самога. Вам, калі дазволяць абставіны і вы здолееце — трэба будзе зняць адпаведную стужку на камеру, пракаменціраваць гэта, вынікаючы з вашых ведаў, астатняе ж, у прыватнасці, продаж стужкі, мы бяром на сябе.”

“І на якую суму я павінен разлічваць?” — зноў спытаў я ў гасцей. “Калі ўсё выйдзе па-нашаму, вы не пашкадуеце, — сказала жанчына. — Ёсць людзі, якія купяць прапанаванае намі, разам, вядома, з рызыкай, і за неблагія грошы.”

“Вам так важна вызначыць той доказ?” — замест адказу спытаў я.

“А вам? — жорстка пацікавілася жанчына па імені Мойра. —

Хіба вы навічок у гэтай справе? Хіба ваш бацька не загінуў у пошуках ісціны? І хіба наш метад — не адзіны сродак, каб змяніць становішча такіх, як мы з вамі? Калі ўсё Сеціва будзе мільгацець доказамі, то каму яны сунуць тады ў нос сваю ідэйную барацьбу?

Яны пачнуць нервавацца і рабіць памылкі.” “Хто — яны?” — пацікавіўся я.

“”Бессмяротнікі”. Уся іх несвядомая раць”.

“А-а, — сказаў я. — “Людзі-цені?” “Вы так іх называеце?” “Не толькі я”.

“Няхай так: “людзі-цені”. Гэта даволі вобразна і нават трапна”.

“Іх зашмат, а паслухаюць іх, а не нас, — заўважыў я. — Што ім, урэшце, усе доказы разам? Сістэма пакуль самадастатковая.”

“А хіба вам самому не цікава зірнуць на тую ісціну зблізу?

Перакуліць яе, так бы мовіць, пан-цырам уніз і паказытаць голае пуза?”

Я змоўчаў. Вядома, мне было цікава. Праўда, цікавасць мая абудзілася толькі ў апошні час. Раней я жыў як усе: вучыўся, зай-

маўся спортам, служыў у войску, нават ваяваў, працаваў з да-

статковайпаспяховасцю,кабнеякпрасунуццапакар’ернайлесвіцы наверх, але мяне заўсёды міжволі цягнула да невядомага, таго, што ўпарта хавала таямніцу, і аднойчы я збочыў па гэтай незнаё-

май і рызыкоўнай сцежцы, якая і вядзе, як я з часам упэўніваўся ўсё больш і больш, да той самай бездані, куды, як некалі казаў старажытны філосаф, так карціць кінуць позірк асобнаму чала-