Макс Шчур - Завяршыць гештальт

Глыбокая думка. Ну, ня ведаю — напэўна, калі б я ад пачатку ведаў іх так добра, як цяпер, я б яшчэ сто разоў падумаў... Нібы ўгадаўшы мой адказ, Кейс працягвае:

— Але ж калі яны ведаюць адны адных залішне добра — гэта часам, вы ведаеце, нядобра. Узяць выпадак, што здарыўся зусім нядаўна, у дзьвюхтысячным годзе. (Наццаць гадоў таму — гэта нядаўна? Яны што, сапраўды неўміручыя? Мне ўжо, па шчырасьці, карціць гэта праверыць...) Пасьля мірнага цывілізаванага разводу нядоўгага бязьдзетнага шлюбу былыя муж і жонка завялі новыя сем’і ў двух розных гарадах і краінах, ліставаліся рэдка і на працягу наступных гадоў сямі ні разу ня бачыліся, паступова забываючы ўсе крыўды на карысьць сьветлых успамінаў, дакуль выпадкова не сустрэліся на сайце Дамбартэр. ком. Здаецца, ідэя часова абмяняцца жыцьцямі належала новаму жончынаму мужу, прагрэсіўнаму, лібэральнаму і ўпэўненаму ў сабе эўрапейцу: ён ніколі ня быў у горадзе жончынай маладосьці, пра культурную вартасьць якога неаднаразова чуў. Былы муж тут жа падтрымаў ідэю новага мужа, нягледзячы на пратэсты з боку сваёй сучаснай жонкі, якая не была настолькі прагрэсіўнай ані лібэральнай і не хацела мець зь ягоным колішнім жыцьцём нічога супольнага. Тым ня менш, парам удалося ўрэшце дамовіцца на абмене, прычым абедзьве жонкі трывалі на тым, што асабістай сустрэчы ўчатырох пажадана пры гэтым пазьбегнуць. Гэтак былыя сужэнцы атрымалі шанец узаемна параўнаць свае пэнаты і ўвачавідкі пераканацца, што не зрабілі памылкі, пакінуўшы адно аднаго на карысьць новых партнэраў. Абмен дамамі доўжыўся два тыдні й суправаджаўся абменам і-мэйламі, у якіх пары спаборнічалі ў камплімэнтах як на адрас адна адной, так на адрас сваіх часовых адрасоў, перажываючы на новых месцах папросту новыя мядовыя паўмесяцы, нават жартам какетавалі з думкай працягнуць абмен на гадок-другі. Аднак усё прыемнае аднойчы заканчваецца, і ў гэтым выпадку яно скончылася даволі нечаканым і непрыемным чынам. Адразу ж па вяртаньні прыгожая палова былой сужэнскай пары была зьмешчаная ў псыхлякарню, бо за парогам роднай хаты яе чакала відовішча двух мёртвых целаў у ейным шлюбным ложку, а таксама перадсьмяротны ліст былога мужа, у якім ён прызнаваўся ў сваіх сапраўдных і за гады адлучэньня толькі памацнелых пачуцьцях да яе, нягледзячы ні на якія разводы й новыя шлюбы, а таксама ў сваёй патаемнай мары, што аднойчы яны змогуць вярнуцца адно да аднаго, бо ягоны зьнешне ўдалы новы стасунак аказаўся ў сапраўднасьці поўным фіяска. За два тыдні гасьцяваньня ў ейным доме гэты закаханы збачэнец, зайздросьнік і крывадушнік канчаткова пераканаўся ў ейным сучасным шчасьці з новым мужам, што назаўжды загарадзіла дарогу ягоным рэвізіянісцкім плянам, і не прыдумаў лепшага спосабу даказаць былой жонцы неўміручасьць свайго каханьня як шляхам забойства сябе й сваёй партнэркі. Гэтым ён, кажучы словамі зь ягонага перадсьмяротнага ліста, дасягнуў мэты назаўжды застацца ў душы і ў ложку сваёй адзінай каханай з дапамогаю праўдзіва незабыўнага вобразу — вобразу свайго мёртвага цела, раз ужо цела жывое з часам дарэшты перастала яе цікавіць. Пасьля ўсяго гэтага ўпэўнены ў сабе аўтар ідэі абмену й эўрапейскі лібэрал ня толькі выкінуў ложак, але й прадаў дом, і на працягу паўгода мужна даглядаў сваю жонку ў шпіталі, аднак жа адразу пасьля ейнай выпіскі абвясьціў ёй пра свой сыход да іншай жанчыны, зь якою між тым пазнаёміўся — драматычныя акалічнасьці пахіснулі ягоную ўпэўненасьць і назаўжды надламалі ягонае чулае сэрца. Такім чынам былому мужу ўдалося пасьмяротна дамагчыся свайго, то бок адлучэньня былой жонкі ад новага мужа й разьбіцьця іхнага дагэтуль бясхмарнага шчасьця.

Увесь у сьлязах я вяртаюся з прыбіральні, дзе пад уплывам Кейсавай гісторыі быў вымушаны пакінуць сьціплы сёньняшні сьняданак, і мае галяндзкія госьці, праняўшыся чымсьці накшталт пачуцьця віны, пачынаюць адпойваць мяне гарбатай і суцяшаць: не бяды, маўляў, ня я першы пасьля гэтага аповеду званітаваў — у чым я не сумняюся — але ж яны не вінаватыя, што ўсё гэта здарылася насамрэч, якое яны маюць права ўтойваць ад мяне праўдзівую гісторыю Дамбартэру, трэба памятаць, што ўсякія людзі бываюць, і нават самы варты даверу знаёмец можа ў любы момант аказацца небясьпечным псыхапатам, таму пільнасьці траціць нельга ні ў якім разе. Усё гэта, ведама, жахліва, дадае Марыя, але галоўнае, што ім з Кейсам, выключна дзякуючы ўласнай разважлівасьці й абачлівасьці, удалося пазьбегчы за ўсе трыццаць зь лішнім гадоў Дамбартэру падобных выпадкаў, выйсьці з гонарам з усіх мітрэнгаў і шчасьліва дажыць да гістарычнага дня прыезду ў Прагу, які памалу заканчваецца — цяпер ужо нічога благога ў прынцыпе адбыцца ня можа, мы ж трое абсалютна адэкватныя людзі, прынамсі паводле маёй рэакцыі гэта відавочна, а акурат у маёй адэкватнасьці, якую я сам паставіў пад сумнеў сваім ня самым сур’ёзным стаўленьнем да нашай гутаркі, яны й хацелі перад маім ад’ездам дадаткова запэўніцца.