Robert Wegner - Wschód - Zachód

La­skol­nyk do­słow­nie prze­tłu­ma­czył na­zwę En’leyd. Oko Węża – do­wód­ca kie­ru­ją­cy ka­ra­wa­ną w cza­sie wo­jen­ne­go mar­szu. Naj­wyż­szy bi­tew­ny ty­tuł, jaki może osią­gnąć Ver­dan­no. Na ko­goś ta­kie­go po­win­ny spły­wać nie­ustan­ne za­szczy­ty i chwa­ła, zwłasz­cza je­śli prze­pro­wa­dził swo­ją ka­ra­wa­nę przez Krwa­wy Marsz.

Przez chwi­lę obaj, oj­ciec i syn, ga­pi­li się na La­skol­ny­ka w mil­cze­niu.

– Kim ty je­steś? – wy­chry­piał wresz­cie ko­wal.

– Gen­no La­skol­nyk, kha-dar wol­ne­go cza­ar­da­nu – po­wtó­rzył ofi­cer. – A tak­że ktoś, do kogo im­pe­rial­ni dy­plo­ma­ci przy­cho­dzą cza­sem po radę. To taki... przy­ja­ciel­ski układ. Ja mó­wię im, co war­to, a cze­go naj­pew­niej nie war­to ro­bić, oni mó­wią mi, na ten przy­kład, o wzro­ście róż­nych cen i co z tego może wy­ni­kać. Mam zo­bo­wią­za­nia, za­cią­gnię­te jesz­cze w sto­li­cy dłu­gi, któ­re po­wi­nie­nem spła­cić, i ta­kie, któ­re mu­szę ode­brać, więc cza­sem wy­świad­czam róż­nym lu­dziom róż­ne przy­słu­gi.

Po­dra­pał się po no­sie, wy­raź­nie za­kło­po­ta­ny.

– Tu, na Wscho­dzie, jest zbyt wie­le róż­nych lu­dów, żeby pro­wa­dzić po­li­ty­kę twar­de­go trzy­ma­nia się pra­wa. Zbyt wie­le lu­dów, zbyt wie­le zwy­cza­jów i tra­dy­cji. Po­trze­bu­je­my do­brej jaz­dy, więc nie mo­że­my za­mie­nić wszyst­kich w Me­ekhań­czy­ków, bo w me­ekhań­skiej tra­dy­cji nie­wie­le jest miej­sca dla kon­nych. Tu na przy­kład ukła­dy i umo­wy moż­na za­wie­rać w ma­łej kuź­ni, gdzieś w za­po­mnia­nym przez bo­gów mia­stecz­ku, pod­czas gdy sto mil na za­chód stąd po­trze­ba by już do nich sę­dzie­go praw, sze­ściu świad­ków i ca­łych sto­sów per­ga­mi­nów, opa­trzo­nych pie­czę­cia­mi.

La­skol­nyk oparł się bio­dra­mi o ko­wa­dło, za­kła­da­jąc ręce na pier­si. A Ka­ile­an na­gle od­kry­ła, że pod­słu­chi­wa­nie to jed­nak zły na­wyk. A w każ­dym ra­zie pro­wa­dzi do sy­tu­acji, kie­dy chcia­ło­by się zna­leźć gdzieś in­dziej, lecz pró­ba zmia­ny po­zy­cji i wy­co­fa­nia się może na­ra­zić cię na de­kon­spi­ra­cję. Już daw­no zda­ła so­bie spra­wę, że je­śli kha-dar ją tu­taj od­kry­je, bę­dzie mia­ła kło­po­ty. Duże kło­po­ty, bo tych rze­czy z pew­no­ścią nie po­win­na sły­szeć.

– Co mógł­bym prze­ka­zać w mie­ście? – za­py­tał wresz­cie Der’eko, do­wo­dząc, że jed­nak po­tra­fi szyb­ko my­śleć.

– To, co po­wie­dzia­łem o sta­dach i ta­bu­nach. Oraz to, że zo­sta­ną nie­tknię­te, chy­ba że ich li­czeb­ność za­cznie się zmniej­szać lub ktoś spró­bu­je prze­pę­dzić je na pa­stwi­ska bli­żej obo­zów. Będą pod uważ­ną ob­ser­wa­cją.

– Ukła­dy i umo­wy... – Chy­ba tyl­ko mina ojca po­wstrzy­ma­ła Pierw­sze­go od splu­nię­cia La­skol­ny­ko­wi pod nogi. – Więc tak się te­raz na­zy­wa przy­ło­że­nie ko­muś noża do gar­dła.

– Nie, chłop­cze. Tak na­zy­wa się po­wstrzy­ma­nie ko­goś przed pod­pa­le­niem wszyst­kim da­chu nad gło­wą. Yawe­nyr jest sta­ry i cho­ry, to praw­da, ale był już sta­ry i cho­ry w ze­szłym roku, dwa lata i pięć lat temu. Su­czy syn trzy­ma się ży­cia jak koń­ska pi­jaw­ka skó­ry, a to, że nie wy­cho­dzi z na­mio­tu, może być czę­ścią ja­kiejś jego gry. Je­śli te­raz ude­rzy­cie na ko­czow­ni­ków, to się zjed­no­czą, za­ci­sną w jed­ną, po­tęż­ną pięść. Dziś każ­dy z Sy­nów Woj­ny ma pod sobą od dzie­się­ciu do dwu­dzie­stu ty­się­cy jeźdź­ców i wła­sny ka­wa­łek Ste­pów, któ­rym rzą­dzi jak udziel­nym księ­stwem. Wjedź­cie te­raz na te­ren któ­re­go­kol­wiek z nich, a Yawe­nyr nie bę­dzie miał wyj­ścia, odda Pas Woj­ny i wy­zna­czy swo­je­go na­stęp­cę.

– Może to zro­bić, na­wet jak nie ru­szy­my.

– On? Yawe­nyr Kedo Ba­ken? Chy­ba mó­wi­my o kimś in­nym. Mu­siał­by się do­ga­dać z Oj­cem Po­ko­ju, a nie wia­do­mo na­wet, czy ten żyje, i mu­siał­by uzy­skać po­par­cie Sy­nów Po­ko­ju, któ­rych od dwu­dzie­stu lat trzy­ma pod stra­żą. Nie. Po­cze­kaj­cie, aż sta­ry su­kin­syn umrze, a Sy­no­wie Woj­ny rzu­cą się so­bie do gar­deł. Ża­den nie ma dość sił, żeby szyb­ko i pro­sto pod­bić i zhoł­do­wać resz­tę. Będą się wy­krwa­wiać przez lata i naj­pew­niej po­dzie­lą w koń­cu Ste­py na kil­ka kró­lestw.

– A je­śli nie? Je­śli wy­bio­rą Ojca Woj­ny bez­kr­wa­wo? Te­raz są po­dzie­le­ni, a za rok mo­że­my tra­fić na mur ko­pyt. Daj nam coś wię­cej – albo za­bierz sta­da od razu.

– Wy­bio­rą bez­kr­wa­wo? Ka­ileo Hynu La­wyo i So­wy­nenn Dyr­nih? Ama­ne­we Czer­wo­ny i Za­wyr Heru Lom? Oni nie­na­wi­dzą się tak, że je­den dru­gie­mu gar­dło by prze­gryzł. A Kyh Danu Kre­do nie­na­wi­dzi wszyst­kich po­zo­sta­łych bez wy­jąt­ku. Gdy tyl­ko Yawe­nyr zdech­nie, Ste­py za­pło­ną. Wte­dy bę­dzie­cie mie­li szan­sę.

– To zna­czy kie­dy? Za pięć, dzie­sięć, dwa­dzie­ścia lat? Mam się do­cho­wać wła­snych dzie­ci w mię­dzy­cza­sie?

– Mat­kę byś na pew­no ucie­szył. Po­wiem ci tak – nie­któ­rzy ro­zum­ni lu­dzie w Im­pe­rium też li­czą na to, że se-koh­landz­kie kró­le­stwo roz­pad­nie się na trzy albo czte­ry mniej­sze władz­twa. I wie­dzą, że nic tak nie jed­no­czy, jak wspól­ny wróg. Nie damy im ta­kie­go wro­ga, nie w po­sta­ci wiel­kich ka­ra­wan wjeż­dża­ją­cych na Ste­py z za­cho­du. Wy­ku­li­by so­bie na was ar­mię, wśród Sy­nów Woj­ny wy­ło­nił­by się nowy Oj­ciec, mło­dy i spra­gnio­ny zwy­cięstw.

– Bo­icie się.

Mia­ło to za­brzmieć oskar­ży­ciel­sko i po­gar­dli­wie, ale La­skol­nyk tyl­ko po­ki­wał gło­wą.

– Nie wiem jak inni, ale ja z pew­no­ścią. Dwa­dzie­ścia lat od­bu­do­wy­wa­li­śmy wschod­nie i pół­noc­ne pro­win­cje. W rok mo­że­my wszyst­ko stra­cić. Tak. Ja się boję.

Der’eko za­ło­żył ręce na pier­si.

– Daj mi coś wię­cej, ge­ne­ra­le, coś poza po­gróż­ka­mi i stra­chem. Ina­czej ru­szy­my.

– Kie­dy? Te­raz? Der’eko, jest po­czą­tek je­sie­ni, jesz­cze nie pa­da­ją desz­cze, ale za parę dni mogą za­cząć, a wte­dy Ste­py za­mie­nią się w ba­gno. Wozy będą grzę­zły po osie w bło­cie. Nie do­trze­cie na pół­noc przed mro­za­mi. A je­śli na­wet, to nie bę­dzie tam dość pa­szy dla wa­szych zwie­rząt ani cza­su, żeby za­ło­żyć obo­zy i opa­no­wać wy­ży­nę. Prze­gra­cie, za­nim na do­bre się za­cznie. Nie, chłop­cze, wy pla­no­wa­li­ście ru­szyć za pół roku, wcze­sną wio­sną, gdy jest dużo wody, świe­żej tra­wy, a dni ro­bią się co­raz dłuż­sze, więc moż­na wię­cej dro­gi zro­bić mię­dzy po­sto­ja­mi. Mam ra­cję? No i oczy­wi­ście wte­dy więk­szość ko­czow­ni­ków bę­dzie jesz­cze sie­dzieć w zi­mo­wych obo­zach, da­le­ko od głów­ne­go szla­ku na wy­ży­nę. Za­nim się zo­rien­tu­ją, prze­bę­dzie­cie po­ło­wę dro­gi. Taki był plan, mam ra­cję?

W mia­rę jak kha-dar mó­wił, twarz Pierw­sze­go ciem­nia­ła. Wy­glą­dał, jak­by miał pęk­nąć. Na­gle par­sk­nął dzi­ko i uśmiech­nął się.