Robert Jordan: Wschodzący cień

Koło Czasu obraca się, a Wieki nadchodzą i mijają, pozostawiając wspomnienia, które stają się legendą. Legenda staje się mitem, a potem nawet mit jest już dawno zapomniany, kiedy nadchodzi Wiek, który go zrodził. W jednym z Wieków, zwanym przez niektórych Trzecim Wiekiem, Wiekiem, który dopiero nadejdzie, Wiekiem dawno już minionym, na wielkiej równinie, zwanej Stepami Caralain, podniósł się wiatr. Wiatr ten nie był prawdziwym początkiem. Nie istnieją początki ani zakończenia w obrotach Koła Czasu. Niemniej był to jakiś początek.

Na północ i na zachód wiał ten wiatr, pod słońcem wczesnego poranka, przez bezkresne mile falujących traw i rzadko rozsianych zarośli, ponad bystrą rzeką Luan, obok kła ułamanego wierzchołka Góry Smoka, wznoszącej się nad łagodnymi wzniesieniami pofałdowanej równiny, góry tak niebotycznej, iż chmury spowijały ją swym wieńcem już w pół drogi do dymiącego szczytu. Legendarna Góra Smoka, na stokach której poległ Smok — a wraz z nim, jak mawiali niektórzy, skończył się Wiek Legend — i gdzie zgodnie z proroctwami miał się narodzić na nowo. Albo już się narodził. Na północ i na zachód, przez wioski Jualdhe, Darein i Alindaer, od których mosty, podobne kamiennym koronkom, sięgały łukiem do Lśniących Murów, tych wielkich, białych murów, przez wielu nazywanych największym miastem na świecie. Tar Valon. Miasto, które zachłanny cień Góry Smoka zaledwie muskał każdego wieczora.

Skryte za tymi murami budowle, skonstruowane przez ogirów przed dobrymi dwoma tysiącami lat, zdawały się wyrastać z ziemi i podobne były bardziej do dzieł wiatru i wody niźli do tworów rąk mularzy z ludu ogirów, rąk osławionych przez baśnie. Niektóre przywodziły na myśl ptaki zrywające się do lotu albo ogromne muszle z odległych mórz. Strzeliste wieże, wybrzuszone, żłobkowane lub spiralne, złączone były mostami na wysokości setek stóp ponad ziemią, częstokroć pozbawionymi poręczy. Jedynie ci, którzy od dawna przebywali w Tar Valon, potrafili nie wytrzeszczać w podziwie oczu niczym wieśniacy, którzy po raz pierwszy w życiu znaleźli się z dala od swej farmy.

Nad miastem dominowała najwyższa z wież, Biała Wieża, lśniąc w słońcu jak wypolerowana kość. „Koło Czasu obraca się wokół Tar Valon” — tak mawiali ludzie w mieście — „a Tar Valon obraca się wokół Wieży”. Pierwszą rzeczą, jaka jawiła się oczom podróżników przybywających do Tar Valon — zanim ich konie dotarły do miejsca, z którego rozciągał się widok na mosty, zanim kapitanowie rzecznych statków, na których tu przypłynęli, dostrzegli wyspę — była Wieża, która odbijała promienie słoneczne niczym latarnia morska. Nic dziwnego zatem, że wielki plac, otaczający warowne tereny Wieży, przytłoczony jej ogromem wydawał się mniejszy niż w rzeczywistości, a ludzie na nim karłowacieli do owadzich rozmiarów. Biała Wieża mogła być zresztą najmniejsza w całym Tar Valon, jednak jako serce potęgi Aes Sedai i tak zawsze przejmowałaby grozą całe wyspiarskie miasto.

Mimo swej liczebności tłumy nigdy nie zapełniały całej przestrzeni placu. Zbici we wrącą masę na jego skrajach ludzie przepychali się w gonitwie za swymi codziennymi sprawami, im bliżej jednak terenów Wieży, tym więcej ludzi ubywało, aż do pasma nagich kamieni brukowych, szerokości co najmniej pięćdziesięciu kroków, który graniczył z wysokimi, białymi murami. Rzecz jasna, Aes Sedai w Tar Valon szanowano, a nawet więcej niż szanowano, i Zasiadająca na Tronie Amyrlin władała miastem tak samo, jak władała Aes Sedai, niewielu jednak pragnęło znaleźć się bliżej potęgi Aes Sedai, niż nakazywała konieczność. Czym innym jest duma z posiadania okazałego kominka we własnej izbie, czym innym wejście w płonący w nim ogień.

Niektórzy jednak podchodzili bliżej, do szerokich stopni, które wiodły do samej Wieży, do zawile rzeźbionych drzwi, tak szerokich, iż mogły pomieścić szereg złożony z dwunastu ludzi. Te drzwi zawsze stały otworem, zawsze zapraszały. Zawsze jacyś ludzie potrzebowali wsparcia albo wyjaśnienia, którego jak im się zdawało, udzielić mogły tylko Aes Sedai, a przybywali tak z daleka jak i z bliska, z Arafel i Ghealdan, z Saldaei i Illian. Wielu znajdywało pomoc albo poradę w Białej Wieży, aczkolwiek często wcale nie taką, na jaką czekali lub liczyli.

Min nasunęła na głowę obszerny kaptur swego kaftana, kryjąc twarz w jego cieniu. Mimo ciepłego dnia ten ubiór był na tyle lekki, by nie wywołać komentarzy, zwłaszcza w stosunku do kobiety tak nieśmiałej. Zresztą niewielu ludziom udawało się nie stracić śmiałości po wejściu do Wieży. Nic w wyglądzie Min nie mogło przyciągać uwagi. Ciemne włosy miała dłuższe niż podczas ostatniego pobytu w Tar Valon, mimo że jeszcze nie sięgały do ramion, natomiast suknia, niebieska i prosta, z wyjątkiem wąskich pasemek białej koronki z Jaerecuz przy karku i nadgarstkach, pasowałaby na córkę zamożnego farmera, która na wizytę w Wieży wdziała najlepszy, świąteczny przyodziewek, aby nie różnić się od innych kobiet wchodzących na te szerokie stopnie. Przynajmniej taką miała nadzieję. Musiała powstrzymać się od gapienia się na nie, by stwierdzić, czy ich sposób chodzenia lub ubierania się jest odmienny.

„Stać mnie na to” — powtarzała sobie.

Z pewnością nie pokonała całej tej drogi po to tylko, by teraz zawrócić. Suknia stanowiła dobre przebranie. Ci, którzy pamiętali ją z Wieży, pamiętali młodą kobietę z krótko przystrzyżonymi włosami, zawsze ubraną w chłopięcy kaftan i spodnie, nigdy w suknię. To musiało być dobre przebranie. Nie miała innego wyboru. Naprawdę nie miała.

W miarę jak zbliżała się do Wieży, zaczęło ją coraz mocniej ściskać w żołądku, silniej przycisnęła tobołek do piersi. Miała w nim ukryte swe zwykłe ubranie, a także mocne, wysokie buty oraz cały dobytek. Konia zostawiła przy gospodzie niedaleko placu. Jeżeli szczęście dopisze, za kilka godzin znowu dosiądzie swego wałacha, by ruszyć w stronę mostu Ostrein, a stamtąd drogą wiodącą na południe.

Tak naprawdę wcale się nie paliła, by znowu dosiąść konia, po tylu tygodniach spędzonych w siodle bez dnia odpoczynku, bardzo jednak pragnęła opuścić już to miejsce. Nigdy nie uważała Białej Wieży za gościnną, a teraz wydawała jej się równie okropna jak więzienie Czarnego w Shayol Ghul. Cała drżąc, pożałowała myśli o Czarnym.

„Ciekawe, czy Moiraine sądzi, że przyjechałam tu tylko dlatego, bo mnie o to poprosiła? Światłości, dopomóż, zachowuję się jak pierwsza lepsza głupia dziewczyna. Robię ghzpstwa z powodu jakiegoś głupca!”

Mozolnie wspięła się po stopniach tak szerokich, że trzeba było robić dwa kroki, by stanąć na następnym. Jednak w przeciwieństwie do innych nie zatrzymała się, by objąć przepełnionym zgrozą spojrzeniem blady wierzchołek Wieży. Chciała mieć już wszystko za sobą.

Zwieńczone łukami drzwi prowadziły ze wszystkich stron do wielkiej, owalnej sali przyjęć, jednakże petenci tłoczyli się na jej środku, pod płaską kopułą sklepienia, niespokojnie przestępując z nogi na nogę. Jasny kamień posadzek przez całe stulecia wycierały i polerowały niezliczone, niepewne stopy. Nikt nie myślał o niczym innym, jak tylko gdzie jest i dlaczego. Jakiś farmer i jego żona, w ubraniach z grubej wełny, złączeni uściskiem pokrytych odciskami dłoni, ocierali się o kupca w jedwabiach z aksamitnymi wstawkami i czyjąś służącą w zdartych butach, która ściskała małą, inkrustowaną srebrem kasetkę, bez wątpienia dar jej pani dla Wieży. Gdzie indziej jakaś handlarka spoglądała znad zadartego nosa na wieśniaków, którzy skupili się w tak ciasną gromadkę, że nieomal bez przerwy zderzali się czołami i cofali gwałtownie — słowa przeprosin cisnęły im się na usta. Nie teraz jednak. Nie tutaj.